آرکیپا

آرِکیپا [ārekīpā]، شهری در جنوب پرو، مرکز استان و منطقۀ آرکیپا که در ارتفاع 300‘2 متری از سطح دریا در درۀ رودخانۀ چیلی قرار دارد. این شهر در زمان امپراتوری اینکا، در جادۀ کوسْکو (کوزکو) به ساحل دریا نقطۀ مهمی به‌شمار می‌رفت. آرکیپا در پای آتش‌فشان میستی به ارتفاع 822‘5 متر که قلۀ آن همیشه از برف پوشیده است، قرار دارد. چندین کوه پوشیده از برف دیگر نیز در این چشم‌انداز دیده می‌شود. زمین‌لرزه‌هایی که معمولاً به فعالیتهای آتش‌فشانی مربوط است، بارها به این شهر آسیب رسانده است. زمین‌لرزۀ شدیدی در دهۀ 1960م در این شهر رخ داد.
هوای این منطقه خشک، و آب‌وهوای آن مطبوع است؛ بارش سالانه حدود 100 میلی‌متر، و میانگین دمای سالانه °14 سانتی‌گراد است. خاک حاصل‌خیز اطراف این شهر باعث تولید انواع گوناگون محصولات، به‌ویژه غلات و علوفه شده است. آرکیپا مرکز فرآوری پشم کشور، و دارای واحدهای صنعتی گوناگونی است. این شهر مرکز تجاری، سیاسی و نظامی جنوب پرو ست که با خطوط هوایی، راه‌آهن و بزرگ‌راهها به آسانی قابل دسترسی است.
آرکیپا به سبب بناهای متعدد آن که از سنگ سیلیار (نوعی سنگ سفید آتش‌فشانی محلی) ساخته شده‌اند، یکی از زیباترین شهرهای کشور به‌شمار می‌رود. این شهر مقر اسقف اعظم، و دارای کلیسای جامع (ساخته شده در 1612م) و چندین کلیسای متعلق به دورۀ استعمار اسپانیا ست. دانشگاه ملی سان آگوستین (1828م) و دانشگاه کاتولیکی سانتا ماریا (1961م) در این شهر قرار دارند. آرکیپا مورد توجه جهانگردانی است که برای استفاده از امکانات آب‌تنی وچشمه‌های آبگرم و همچنین تماشای آثار به جا مانده از اینکاها در نزدیکی آن، به این شهر می‌آیند. 
جمع‍‌ (برآورد 2006م): 704‘859 تن.     (138)