آرخیدامس دوم

آرْخیدامُسِ دُوُّم [ārxīdāmos-e dovv(v)om] (د 427ق‌م)، شاه اسپارت (ح 469ق‌م بب‍ ‌). وی که از خاندان اِئوروپُنْتید (یکی از دو خاندان سلطنتی اسپارت) بود، پس از پدر بزرگش لِئوتوخیدِس، شاه اسپارت شد. هنگامی که بردگان مِسِنیایی در پی زمین‌لرزه‌ای شدید (ح 464ق‌م) بر اربابان اسپارتی خود شوریدند، آرخیدامس عملیات دفاع از اسپارت را سامان داد. با این همه، طی 30 سال پس از آن، اعضای دیگر خانوادۀ سلطنتی اسپارت (آگیادها) فرماندهی همۀ عملیات معروف سپاه اسپارت را برعهده داشتند و شواهد دیگری حاکی از فعالیت آرخیدامس تا 432ق‌م در دست نیست. در آن هنگام وی، به روایت توسیدید، مورخ یونانی، کوشید که از درگیری بین اسپارت و آتن (جنگ پِلوپونزی: 431-404ق‌م) جلوگیری کند، اما تلاش او بی‌نتیجه بود.
تهاجم اسپارتیها به آتیک در سالهای 431، 430 و 428ق‌م، و نبرد اسپارت با پلاته در 429ق‌م به سرکردگی آرخیدامس صورت گرفت. نخستین 10 سال نبرد پلوپونزی به جنگ آرخیدامس معروف است. دو پسر او به نامهای آگیس دوم و آگِسیلائوس دوم پس از وی بر اسپارت فرمانروایی کردند.     (108)