ارجیش

اَرْجیش [arjīš]، شهری باستانی در شرق ترکیه، در امتداد شمال شرقی دریاچۀ‍ وان. دیرینگی ارجیش به دورۀ اورارتو می‌رسد و جغرافی‌‌نویسان یونانی و رومی به آن اشاره کرده‌‌اند. این شهر در منابع یونانی به صورت آرسیسا، و در کتیبه‌های میخی به شکل آرزاشکو آمده است. شهر قدیم ارجیش بر اثر توسعۀ شهر وان و پیشروی آب دریاچه، روبه ویرانی نهاد. شهر جدید در شمال غربی شهر قدیم واقع شده است. 
مردم ارجیش ترک، و ساکنان پیرامون آن کرد و پیرو دین اسلام هستند. از آثار این شهر می‌توان از قلعۀ ارجیش نام برد. این قلعۀ سنگی مربع‌شکل در ساحل دریاچۀ وان بنا شده است. در داخل قلعه، مسجدی است به نام «سلیمان خان جامعی». گذران مردم بیشتر از کشاورزی و باغداری است. سابقاً راه ‌بـازرگـانـی تبـریـز ـ اَرزِ‌روم از ایـن شهر می‌گذشت و ارجیش نقطه‌ای مهم در پیوند راههای ارتباطی به شمار می‌آمد. 
جمع‍ ‌(برآورد 2006م): 730‘96 تن.* 

مآخذ

اسکندربیک منشی، عالم آرای عباسی، تهران، 1350ش؛ اصطخری، ابراهیم، مسالک و ممالک، به کوشش ایرج افشار، تهران، 1347ش؛ اولیاچلبی، محمد، سیاحت‌نامه، استانبول، 1314ق؛ بستانی؛ حدود العالم، به کوشش منوچهر ستوده، تهران، 1362ش؛ حمدالله مستوفی، نزهة ‌القلوب، به کوشش گ. لسترنج، لیدن، 1915م؛ همـو، همـان، بـه کوشش محمد دبیرسیـاقی، تهـران، 1336ش؛ رفعت افندی، احمد، لغات تاریخیه و جغرافیه، استانبول، 1299ق؛ روملو، حسن، احسن التواریخ، به کوشش عبدالحسین نوایی، تهران، 1349ش؛ سفرنامه‌های ونیزیان در ایران، ترجمۀ منوچهر امیری، تهران، 1349ش؛ زین‌العابدین شیروانی، بستان السیاحة، کتابخانۀ سنایی؛ همو، حدائق السیاحة، تهران، 1348ش/ 1389ق؛ عالم آرای شاه طهماسب، به کوشش ایرج افشار، تهران، 1370ش؛ هدایت، رضا قلی، روضة‌الصفا ، قم، 1339ش؛ یاقوت، بلدان، نیز:

Census of Population 1990, Ankara, 1991; EI1; EI2; IA; Pauly; YA. 
ابوالحسن دیانت