ارجذ ارشن

اَرِجَذْ اَرْشَن [arejaz aršan]، در ادبیات مزدیسنایی پشت هفتم منوچهر و نیای هفتم زردشت (پورداود، 417). این نام باستانی به سبب نارسایی خط پهلوی به شکلهای گوناگون ضبط شده است: پازند دینکرد هفتم: اَرِجَذْ اَرْشْن (ص 34، بند 70)، «گزیده‌های زادسپرم»: اَرِجَتْ اَرْشو (ص 220)، بندهش هندی: اَرکید اَرْشَن (ص 119)، بندهش بزرگ: هرکیتارَشْن (TD2, 234؛ بهار، 44)، بندهش ترجمۀ یوستی: هَرَشْن [؟] (ص 45)، روایات داراب هرمزدیار: هَرْدَرَشْن (ص I/356) و سرانجام در متنی عربی، مروج الذهب: ارحدس (1/ 229). نیبرگ این نام را به صورت اَرِجَذَرْشْن ضبط کرده است (II/29).
ارجذ ارشن از دو واژۀ اوستایی «اَرِجَذ» (ارزنده) و «اَرْشَن» (مرد اَنَر) درست شده است و مجموعاً معنی «مرد ارجمند» از آن برمی‌آید (نک‍ : بارتولمه، 191, 203).

مآخذ

بندهش هندی، ترجمۀ رقیه بهزادی، تهران، 1368ش؛ بهار، مهرداد، واژنامۀ بندهش، تهران، 1345ش؛ پورداود، ابراهیم، یادداشتهای گاتاها، به کوشش بهرام فره‌وشی، تهران، 1353ش؛ روایات داراب هرمزدیار، به کوشش ج. مدی، بمبئی، 1922م؛ مسعودی، علی، مروج الذهب، به کوشش محمد محیی‌الدین عبدالحمید، قاهره، 1384ق؛ نیز:

Anthologie de Zādspram, tr. Ph. Gignoux and A. Tafazzoli, Paris, 1993; Bartholomae, Ch., Altiranisches Wörterbuch, Berlin, 1961; The Bûndahishn, TD2, ed. Anklesaria, Bombay, 1908; Der Bundehesh, tr. F. Justi, Leipzig, 1868; «Dinkard VII», Pahlavi Texts, The Sacred Books of the East, tr. E.W. West, ed. F. M. Müller, Delhi, 1977, vol. XLVII; Nyberg, H. S., A Manual of Pahlavi, Wiesbaden, 1974.
پرویز رجبی