آرتریت

آرْتِریت [ārterīt]، التهاب سرخرگها که ممکن است در هر یک از این قبیل بیماریها دیده شود: سیفیلیس، سل، بیماری لوزالمعده، بیماری سِرُم که نوعی واکنش بدن در برابر پروتئینی خارجی است، و لوپوسِ اِریتماتو که همۀ بدن را درگیر می‌کند و به نظر می‌رسد که بر اثر نوعی واکنش ایمنی پدید می‌آید. 5 نوع آرتریت نیز شرح داده شده‌اند که با هیچ یک از بیماریهای عمومی یا بیماریهای عضوی خارج از دستگاه قلب و عروق، ارتبـاط چنـدانی ندارند. این آرتـریتهـا عبارت‌اند از: تـرومْبو ـ آنژِئیتِ مسدود کننده؛ آرتریتِ گیجگاهی؛ آرتریتِ سالمندان یا آرتریت پیری؛ آرتریتِ قوس آئورت؛ و پلی آرتریتِ نُدوزا.
آرتریت‌گیجگاهی یا جمجمه‌ای‌که‌آرتریتِ سلول غول‌پیکر هم نامیده می‌شود، التهاب سرخرگهای گیجگاهی و دیگر سرخرگهای ناحیۀ جمجمه است؛ گرچه این التهاب معمولاً به دنبال عفونت پدید می‌آید، اما علت آن ناشناخته است. بیشتر افراد مبتلا به این بیماری در سنین 50 سالگی یا بالاترند. آرتریت گیجگاهی معمولاً با سردرد شروع می‌شود که ممکن است با درد پوست سر، صورت، آرواره‌ها و چشمها نیز همراه باشد و به سبب کمبود جریان خون در عضلات آرواره‌، حرکت دادن آرواره‌ها دشوار شود. همچنین ممکن است فلج ماهیچه‌های چشم (اُفتالْموپلِژی) سبب دو بینی شود و در شبکیه و صفحۀ بینایی (نقطۀ ورود عصب بینایی به کرۀ چشم) مایع جمع گردد و حتى این وضعیت به کوری یک یا هر دو چشم بینجامد. این بیماری ممکن است به مدت 3 سال ادامه یابد یا در چند ماه فروکش کند. خطر اصلی آرتریت گیجگاهی اثر آن بر چشم است. با تجویز هورمون آدرِنوکورتیکواستروئید می‌توان مانع کاهش دید شد.
آرتریت سالمندان که ممکن است با آرتریت گیجگاهی مرتبط باشد، مشخصاً سبب درد و تحلیل رفتن ماهیچه‌های بالایی دستها و پاها و بعضی عضلات گردن می‌شود. این حالت معمولاً به سرعت، و اغلب بعد از احساس خستگی و بی‌اشتهایی روی می‌دهد. استروئیدهای غدۀ فوق‌کلیوی علامتهای بیماری را کاهش می‌دهند، اما چه این داروها مصرف شوند، چه نشوند، معمولاً بهبود حاصل می‌گردد.    (113)