آذرباد امیدان

آذَرْبادِ اُمیدان [āzarbād-e omīdān] (درپهلوی: آدُربادی ایمیدان = آدُرباد، پسر ایمید)، مؤلف نهایی کتاب پهلوی دینکرد (ه‍ م) در سدۀ 3ق/ 9م.
وی در پایان کتاب سوم (I/406، سطر 20 بب‍‌) که چگونگی تألیف‌کتاب را ذکر می‌کند، آورده است‌که پس‌از آذر فرنبغ(ه‍ م)، نخستین‌مؤلف دینکرد،کتاب به‌دست‌پسرش، زردشت رسید. اما با حادثۀ بدی که برای وی پیش آمد، آن کتاب پراکنده شد. سپس آذرباد امیدان کتاب را از آشفتگی رهایی بخشید و آن را مرتب کرده، و بخشهایی برآن افزوده، و آن را دینکرد هزار فصل نامیده است. از اینکه آذرباد نام خود را در پایان کتاب سوم دینکرد ذکر کرده، می‌توان حدس زد که وی در تألیف این بخش بیش از بخشهای دیگر دینکرد دست داشته است.
ازتاریخ زندگی او اطلاعی‌دردست‌نیست. مسعودی از موبدی به‌نام اسفندیار بن آذربادبن انمیذ یادمی‌کند که در325ق/937م به دست الراضی بالله در بغداد به قتل رسیده است(ص104). احتمالاً آذربادبن انمیذ(تصحیف ایمیذ)همان آذرباد،پسر ایمید، گردآورندۀ دینکرد است. دراین‌صورت،وی دراواخر سدۀ3ق می‌زیسته است.

مآخذ

مسعودی، علی، التنبیه و الاشراف، به کوشش دخویه، لیدن، 1893م؛ نیز:

The Pahlavi Dinkard, ed. D. M. Madam, Bombay, 1911.
احمد تفضلی