آل عمران

آلِ عِمران، از اعلام قرآن کریم، این عنوان تنها یک بار در کلام خدا آمده است: اِنَّ اللّٰهَ اصْطَفى اٰدَمَ وَ نُوحاً وَ اٰلَ اِبْرٰاهیمَ وَ اٰلَ عِمْرٰانَ عَلَی ‌الْعٰالَمین: خداوند آدم و نوح و آل ابراهیم و آل عمران را بر جهانیان برگزید (آل عمران / 3 / 33). مراد از عمران در این آیه به گفتۀ برخی از مفسران، پدر حضرت موسی (ع) و به گفتۀ برخی دیگر، پدر حضرت مریم (ع) است (طبرسی، 20 / 61؛ طباطبائی، 3 / 167)، اما از آنجا که در آیۀ 35 همین سوره از «امراة عمران» (همسر عمران) به‌عنوان مادر حضرت مریم (ع) سخن گفته می‌شود، و از آن پس نیز تا آیه 60 سرگذشت حضرت مریم (ع) و عیسی (ع) بیان می‌گردد، و نیز در سراسر قرآن، هیچ‌گاه نام پدر حضرت موسی (ع) ذکر نشده است، قول دوم درست می‌نماید. بدین‌ترتیب مراد از آل عمران، حضرت مریم (ع) و حضرت عیسی (ع) و احتمالاً مادر مریم (ع) است (طباطبائی، همانجا). برخی نیز گفته‌اند مراد از آل عمران، خود عمران است (طبرسی، 2 / 62). در روایات مسیحیان برای پدر حضرت مریم، نام دیگری ذکر شده است، ولی این سخن نزد مفسرین مسلمان اعتباری ندارد.

مآخذ

آلوسی، محمد، روح المعانی، بیروت، دار احیاء التراث العربی؛ بحرانی، هاشم، البرهان، به کوشش محمود موسوی زرندی، قم، 1375 ق، 1 / 277- 279؛ رازی، ابوالفتوح، تفسیر، قم، 1404 ق؛ زمخشری، جارالله، الکشاف، قم، 1366 ق، 1 / 355؛ طباطبائی، محمدحسین، المیزان، بیروت، 1972 م؛ طبرسی، فضل‌بن حسن، مجمع‌ البیان، بیروت، 2 / 61؛ طبری، محمدبن جریر، تفسیر، بیروت، 1383 ق؛ طوسی، محمدبن حسن، التبیان، به کوشش احمد حبیب قصیر عاملی، بیروت، 1376 ق، 2 / 440؛ قرآن کریم؛ قرطبی، محمدبن احمد، الجامع الاحکام القرآن، به کوشش ابواسحاق ابراهیم اطفیش، بیروت، 1372 ق.

بخش معارف