ارغنون

اَرْغَنون‌ [arqanūn]، معرّبِ واژۀ یونانیِ اُرگانُن، به معنای ابزار یا آلت، از ریشۀ یونانی «اِرْگُن» به معنای کار، اصطلاحی که به مجموعۀ رسائل منطقیِ ارسطو اطلاق شده، و ظاهراً غرض این بوده که منطق، ابزاری برای فلسفه و از دانشهای «آلی» است. نخستین کسانی که این نام را به کار بردند، اسکندر اَفرودیسی (ح 200م) و یوهانِس فیلوپُنُس (قرن 5 م) بودند. بعدها در قرن 17م/ 11ق فیلسوف انگلیسی، فرانسیس بیکن نام کتاب خود را «ارغنون نو» گذاشت تا منظومۀ منطق استقرایی مندرج در آن را از منطق سنتی متمایز کند. بعضی از دیگر فیلسوفان جدید پس از او نیز، از جمله ویلیام هیوئل در سدۀ 19م/ 13ق، این نام را به کار بردند (نک‍ : ه‍ د، ارسطو، منطق).    (148)