سراینده حكمت خسروانی / علی نیكویی در حالی كه چیزی در حدود سی سال از درگذشت محمد ابن عبدالله (ص) میگذشت گروهی تندرو از مسلمانان [خوارج] پسرعمو و دامادش علی بن ابیطالب (علیهالسلام) كه چهارمین خلیفه مسلمین بود را در مسجد كوفه شهید كردند و اسباب به قدرت رسیدن شاخهای از اعراب به نام امویان بر كل جهانی كه تقریبا در زمان دومین خلیفه «عمر بن خطاب» به دست اعراب افتاده بود، شدند و عملا از سال ۶۶۱ میلادی تا ۶۸۰ میلادی معاویه بن ابوسفیان بر كل جهان اسلام حاكم شد و خلافت اسلامی را مبدل به سلطنت كرد و دیگر حق تعیین خلیفه بعدی توسط مسلمانان را با موروثی كردن خلافت در خانواده خود برچید و چیزی در حدود یك قرن سیاهترین و سختترین دوران حاكمیت بر مردمان كشورهای فتح شده را برپا كردند. 1403/2/24 ۱۱:۱۳
غلامرضا رشید یاسمى / عبدالحسین آذرنگ غلامرضا رشید یاسَمى شاعر، منتقد، پژوهشگر حوزههاى ادب و تاریخ، مترجم و از نخستین استادان دانشگاه تهران. در سال ۱۲۷۳ش. (نک: میرانصارى، ج ۵، ص ۴۰۸)، در خانوادهاى از سران ایل کرد گوران، در قصبۀ گهواره (تلفّظ محلّى آن: گاواره)، در استان کرمانشاهان، به دنیا آمد. 1403/2/23 ۱۴:۳۳
در ساحت خیال ابن عربی/ حمزه كرمی ابن عربی در سنت فلسفی وعرفان اسلامی، بسیار تاثیر گزار بوده است . حدود ۷۰۰ اثر معتبر از اونام میبرند كه چهارصد اثر آن در دسترس و موجود است. اما مهمترین اثر ابن عربی دو كتاب فصوص الحكم كه گفته میشود اسم آن را از كتاب فصوص الحكمه فارابی اقتباس و الهام گرفته است وكتاب «فتوحات مكیه» است كه گفته میشود در مكه به نگارش در آمده است . 1403/2/23 ۱۰:۳۹
خلیج فارس در طول تاریخ / محمدجواد مشکور خلیج فارس در حاشیه غربى اقیانوس هند واقع شده و بین شبهجزیره عربستان و جنوب شرقى كشور ایران قرار دارد. مساحت این دریا 240هزار كیلومتر مربع است. طول آن قریب هزار كیلومتر و قسمت شمالى و شمال شرقى خلیج فارس را تماماً سواحل ایران پوشانده است. 1403/2/10 ۱۰:۰۷
ایرجا! رفتی و آثار تو ماند / محمدعلی همایونکاتوزیان ایرج افشار (۱۶ مهر ۱۳۰۴ ـ ۱۸ اسفند ۱۳۸۹) پژوهشگر فرهنگ و تاریخ ایران، ایرانشناس، کتابشناس، نسخهپژوه، نویسنده و استاد دانشگاه، پایهگذار کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران و «پدر کتابشناسی ایران»، بیش از ۳۰۰ کتاب و ۳۰۰۰ مقاله در زمینههای کتابشناسی، کتابداری، تاریخ، جغرافیا، جغرافیای تاریخی، فرهنگ مردم و موضوعهای دیگر تألیف، تصنیف و تصحیح کرده است. 1402/12/20 ۱۱:۱۴
چرا کوروش در متون مذهبی ذوالقرنین نامیده شد؟ / مهدی بشارت درباره اینکه چرا ذوالقرنین را بدین لقب نامیدند، توجیهات فراوان و گوناگونی شده است و معمولاً همان مواردی را که مفسران پیشین برشمردهاند، دیگران تکرار کرده اند. 1402/12/1 ۱۰:۵۵
دستخطهایی از «ایرج افشار» که برای نخستینبار منتشر میشود روز، هجدهم اسفند، سیزدهمین سالیاد وداع با «ایرج افشار»، عضو شورای عالی علمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی بود. 1402/12/20 ۱۱:۵۸
«از مهستان تا بهارستان» در بررسی تاریخ مرمسالاری در ایران آنچه به وضوح مشخص است اینکه نظام غالب حکومتی در ایران پیش از اسلام، از نوع سلطنت موروثی بوده است. این نوع از حکومت تفاوتهای عمدهای با سیستم حکومت دموکراتیک دارد و بر خلاف نقش مؤثر مردم در نظامهای سیاسی دموکراتیک، در نظامهای مونارشی، حاکم تصمیمگیرنده نهایی است. با این وجود، در برخی ادوار تاریخ ایران، نشانههایی از وجود برخی از عناصر دموکراسی در ساختارهای حکومتی مشاهده میشود. 1402/12/9 ۱۱:۲۸
سند «خیلی محرمانه» درباره اسلامی ندوشن! سندهایی مربوط به بررسی دو اثر محمدعلی اسلامی ندوشن توسط ساواک و وزارت فرهنگ و هنر در دوران پهلوی نشان میدهد درباره آثار او حساسیتهایی وجود داشته است. 1402/9/7 ۰۸:۵۶
پاسخ به پرسشهای نسل جدید با مبانی ابنعربی علی شالچیان ناظر: آثار محیالدین و دیدگاههای ژرف او و به ویژه کتاب فصوصالحکم، دریچههای تازهای را بر روی خوانندگان فهیم میگشاید و پاسخهای قانع کننده به پرسشهای نسل جدید، تنها با مبانی محیالدین ممکن است. 1403/2/22 ۰۹:۴۲
بررسی تطبیقی آرای مولانا با بزرگترین فلاسفه جهان در گفتوگو با محمد بقایی ماکان : محمد بقایی ماکان (متولد ۱۳۲۳) نویسنده، مترجم، استاد ادبیات فارسی، اقبالشناس و پژوهشگر سرشناس حوزه فرهنگ در تازهترین اثر تحلیلی خود، به زوایای تازهای از آثار و آرای مولانا پرداخته است؛ کتابی که تحت عنوان «مولوی، چنانکه هست» از سوی نشر تهران روانه بازار کتاب شده. 1403/2/17 ۱۲:۳۱
جایگاه هنر نزد ایرانیان در گفتوگو با استاد محمدحسن سمسار – بخش اول اگر ما هنر خوشنویسی در ایران را با هر کشور دیگری در مهد اسلام مقایسه کنیم، تفاوتی را میبینیم که نماینده فرهنگی است که به هنر اهمیت میدهد. نمیخواهم بگویم که این هنر در دنیا بیمانند است، ولی حقیقتا وقتی روی آن متمرکز میشویم، میبینیم «بیمانند» است! این عبارت کامل و ایرانی متعلق به محمدحسن سمسار، استاد تاریخ و هنر است که عمریست با شرافت و عشق به معلمی برای فرهنگ و هنر و.. آب و خاک سرزمینش مشغول است. 1403/2/12 ۱۱:۰۱
گزارش تصویری برگزاری آیین گشایش «خانۀ کتاب دِبا» آیین گشایش خانۀ کتاب دِبا (کتابفروشی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی)، عصر پنجشنبه، سیزدهم اردیبهشت با حضور اندیشمندان و پژوهشگران برگزار شد. 1403/2/16 ۰۹:۳۶
گزارش تصویری جلسۀ شورای عالی علمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی (۲) جلسۀ شورای عالی علمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی با حضور اکثریت اعضا در روز سهشنبه ۲۸ فروردین ۱۴۰۳ برگزار شد. 1403/2/5 ۱۰:۵۸
گزارش تصویری جلسۀ شورای عالی علمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی (۱) جلسۀ شورای عالی علمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی با حضور اکثریت اعضا در روز سهشنبه ۲۸ فروردین ۱۴۰۳ برگزار شد. 1403/2/5 ۱۰:۴۴