اخبار

کتاب «سفرنامه مبارکه شاهنشاهی» روزنامه نخستین سفر مظفرالدین‌شاه به فرنگ است. موضوع این کتاب سفری است که شاه ایران به اروپا داشته است. سفر او از دوازدهمین روز ذی‌الحجه 1317 هجری آغاز شد و پس از گذشت نزدیک به هشت ماه، روز دوم شعبان 1318 به پایان رسید. او در آغاز این سفر بر اساس گاهشمار هجری 48 سال داشت. این کتاب را به تازگی نشر کلاغ به اهتمام آیدین فرنگی و عباسقلی صادقی منتشر کرده است. نسخه مورد استفاده از این کتاب چاپ بمبئی به سال 1321 هجری (1902 میلادی) است، دوسال بعد از سفر مظفرالدین شاه به فرنگ. کتاب حاضر گزارشی است از اروپا و مسیر سفر مظفرالدین‌شاه قاجار.

مظفر‌الدین‌شاه قاجار شاید تنها کسی باشد که دوران ولیعهدی‌اش 40 سال طول کشید. او بعد از ناصرالدین‌شاه به سلطنت نشست و بی‌آنکه بخواهد دوران حکومتش، محمل اتفاق‌های مهمی در تاریخ ایران شد، شکل‌گیری نخستین مجلس، تدوین قانون اساسی و صدور فرمان مشروطه رویدادهای مهمی است که در این دوران رخ داد اما شاه قاجار که با بی‌کفایتی‌اش جان مردم را به لب‌رسانده بود، از جریان جامعه عقب‌تر بود. مردم به ستوه آمده از وضعیت ناامن جامعه، درخواست تشکیل عدالت‌خانه داشتند تا حق‌شان را بگیرند، اما شاه ترسو که با رعد و برقی به زیر عبای همراهانش می‌خزید، همچنان در فکر سفرهای طولانی به اروپا و قرض بالا آوردن‌های بسیار برای مملکت بود.

منابع تاریخ اقتصاد ایران در سخن از تجارت پیش از انقلاب مشروطه به تشکیل شرکت‌های تجاری از سوی تجار و عموم مردم اشاره کرده‌اند.