اخبار

‫دهه ۲۰ خورشیدی ا‌ست؛ ایران پس از یک دوره‌ تاریخی پر افت‌وخیز، از کشاکش فرساینده جنگ جهانی دوم و بحران تغییر شاه و نابسامانی‌های اواخر پهلوی اول گذر کرده و در هراس از آینده‌ای نامعلوم، در روزهای سرنوشت‌سازی ایستاده است. بسیاری از روشنفکران و نویسندگان متعهد و دغدغه‌مندی که می‌توان نمایندگان مردم خاموش‌ در تاریخ اجتماعی به شمارشان آورد، سال‌های تازه را سال‌های فضای باز فکری می‌انگارند و از این آزادی نسبی برای نوشتن از رنج‌های اجتماعی و دمل‌های کهنه فکری و سیاسی بهره می‌برند.

اردیبهشت 1337 خسرو روزبه، یکی از شاخص‌ترین چهره‌های حزب توده و از مؤسسان سازمان نظامی حزب در قزل قلعه تیرباران شد؛ اعدامی که خود مجالی برای تشکیلات حزب توده فراهم آورد تا او را به‌عنوان «قهرمان ملی ایران» در نشریات و گردهمایی‌های خود معرفی کنند و به ستایش او بپردازند، شاعران مَدحش کنند و او را هم ردیف افراد سرشناسی هم چون دکتر تقی ارانی قرار دهند؛ گرچه این قهرمانی، یا به تعبیر دیگر قهرمان سازی، دیری نپایید و پس از چند دهه با روشن‌تر شدن اقدامات روزبه که بیشتر معلول اقاریر او پیش از اعدام بود، چهره دقیق تری از حزب توده و اقدامات آنها در تاریخ معاصر ایران ترسیم شد.