اخبار

عصیان علیه وضع موجود ۱ـ دوران خلافت امام علی ابن ابیطالب(ع) یکی از پیچیده‌ترین دوران‌های صدر اسلام است. حضرتش در سخت‌ترین زمان به خلافت برداشته شد و مجبور به تحمل مصائب و مشکلات فراوانی گردید که اصولا ریشه در دوران‌های گذشته داشت. عموماً چنین می‌اندیشند که مشکلات فرا روی امام، به دلیل سیاست‌های سختگیرانه و عدالت‌محورانه ایشان بود؛ اما این بخش کوچکی از داستان است. مشکلات اساسی از نیمه دوران خلافت خلیفه دوم آغاز شده و رشدی فزاینده می‌یابد و در دوران خلیفه سوم و به‌ویژه در نیمه دوم آن، تشدید و بلکه نهادینه می‌شود و با کشته شدن او به اوج خود می‌رسد. در چنین شرایطی است که مردم به سوی امام هجوم می‌برند تا خلافت را بپذیرد. واقعیت این است که هر کس دیگری هم به جای امام بود، با چنان مشکلاتی مواجه می‌شد.

بیت‌المقدس سومین شهر مقدس مسلمانان پس از مکه و مدینه و پایتخت فلسطین است؛ اما اخیراً رئیس‌جمهور روان‌نژند آمریکا این شهر را پایتخت رژیم اشغالگر اسرائیل اعلام کرده است. گفتگوی حاضر که به همت «خبر آنلاین» صورت گرفته، در همین باره است. دکتر مسجدجامعی با آشنایی عمیقی که از شاخه‌های مختلف مسیحیت دارد، با واکاوی ریشه‌های مذهبی این تصمیم و تأثیر گروه‌های تبشیری آمریکا، به توضیح ریشه‌های این قبیل تصمیم‌گیری می‌پردازد. گفتنی است که انتشارات اطلاعات به‌تازگی کتاب «مسیحیان و روزگار جدید» را از ایشان در دسترس عموم قرار داده که برای همگان قابل استفاده است.

چندی پیش (۲۰ـ ۲۴ آگوست ۲۰۱۷) کاردینال پیترو پارولین ـ نخست‌وزیر واتیکان ـ دیداری رسمی از مسکو داشت. در طی این سفر با پوتین، لاوروف، پاتریارک کلیسای ارتدوکس روسیه و اساقفه کاتولیک و سایر شخصیت‌های مسیحی این کشور دیدار کرد. این نخستین سفر یک مقام بلندپایه واتیکان از روسیه است.

اشاره: آنچه در پی می‌آید، بخش دوم و پایانی گفتگو با استاد مسجدجامعی کارشناس مسائل عرب و اندیشه‌های اسلامی درباره خاستگاه فکری، اهداف و چشم‌انداز فعالیتهای داعش و راههای مقابله با این تحرکات و طرز فکر است.

بخش مهمی از مکتوبات، خطبه‌ها و کلمات قصاری که از امام علی بن ابی‌طالب(ع) به یادگار مانده است، به دوران کوتاه خلافت حضرتش بازمی‌گردد که قسمتی از این مجموعه را سید رضی با توجه به نکات بلاغی آن، در کتاب «نهج‌البلاغه» گردآورده است. و با توجه به نکته اخیر، در بسیاری از موارد، گزیده‌ای از خطبه و یا نامه و کلام امام را انتخاب و نقل کرده است. این میراث بزرگ اسلامی و انسانی از نظر کمّیت و کیفیت قابل مقایسه با میراث هیچ یک از شخصیت‌های دوران نخستین اسلام و حتی پس از آن نیست و اصولاً سطح و محتوای این مجموعه نیز قابل مقایسه با درک و آگاهی و فرهنگ عمومی و بلکه فرهنگ نخبگان آن ایام نمی‌باشد.

دو روز پیشتر مطلع شدم عالم و دیپلمات برجسته و معروف مغرب، آقای عبدالهادی التازی مدتی قبل زندگانی را بدرود گفته است. ایشان را از نزدیک می‌شناختم و در ایام مأموریتم در این کشور در سالهای ۸۵ـ۱۳۸۲، پیوسته با وی ارتباط داشتم؛ ارتباطی که جنبه خانوادگی هم داشت.

پيروزي غيرمنتظره مسلمانان در جنگ احزاب مهمترين حادثه‌اي بود که به تثبيت موقعيت اسلام و مسلمانان انجاميد. اين جريان به احتمال فراوان بيشتر مخالفان را تحت تأثير قرار داد تا مسلمانان را؛ بدين معني که آنان دريافتند آيين جديد باثبات‌تر و نيرومندتر از آن است که با تمهيداتي چون ائتلاف نيروهاي مخالف و لشکرکشي از پاي درآيد. حال آنکه عموم مسلمانان آن را جنگي همچون کارزارهاي ديگر تلقي کردند و کمتر به بازتاب آن در نزد مشرکان و مخالفان انديشيدند.

ـ عموماً چنین می‌انگارند که پیامبر(ص) در دوران مدینه نفوذ و قدرتی همچون دیگر حاکمان ایام گذشته داشت. بدین معنی که می‌توانست هر آنچه بخواهد، در هر لحظه انجام دهد، بدون آنکه ملاحظات خاصی را رعایت کند.

مکتب تشیع به عنوان یک نظام عظیم، مرتبط و متین فقهی و کلامی و معرفتی عمیقاً مرهون تعلیمات امام صادق(ع) است. امام ششم را در پی افکندن این نظام و تبیین و توسعه آن نقشی است بی‌بدیل. انتساب مذهب تشیع به حضرتش از دیرباز به همین علت بوده است. قبل از پرداختن به موضوع، لازم است اجمالاً‌به دو نکته اشارت داد.

اوضاع عمومی مسلمانان در اواخر دوران خلیفه سوم به وخامت گرایید و اکثریت از شرایطی که روز به روز سخت‌تر می‌شد، ناراضی بودند. مرکز ناآرامی‌ها کوفه بود، مصر و نیز مکه و مدینه. در دو منطقه نخست این توده مسلمانان بودند که از ظلم و ستم و نیز بی‌دینی و بی‌مبالاتی حکام به جان آمده بودند و در دو شهر بعدی، این متنفذان مهاجر و انصار بودند که سهمی از قدرت می‌خواستند و احساس می‌کردند خلیفه صرفاً به خانواده خود، یعنی شاخه بنی‌امیه توجه دارد و تمامی امتیازها در دست آنان است.