اخبار

مرحوم مجید مددی حساسیت عجیبی داشت تا هر کتابی را ترجمه نکند. هدفش اعتلای اندیشه جوان‌ها بود. کتاب‌هایش همه در بازار اندیشه ایران نخستین کتاب‌ها در آن حوزه بودند. «فلسفه چیست؟» نخستین ترجمه‌ از مارتین هایدگر در زبان فارسی بود. «علم و ایدئولوژی» نخستین کتاب از لوئی آلتوسر بود که به فارسی منتشر می‌شد.

زندگی به‌دردنشسته و سراسر با محرومیت و ناکامی سپری‌شدۀ من، نه ماجراجویانه است و نه نشان‌دهندۀ اعمال قهرمانانه که برای کسی خوشایند باشد و نه داستان تخیلی پرحادثۀ سرگرم‌کننده‌ای که خواننده برای رسیدن به پایان خوش آن، رنج خواندن را بر خود هموار کند. سرگذشتی است ساده و نه حتی عبرت‌آموز از زندگی انسان انکارشده‌ای که پیوسته با زجر و شکنجه و توهین و تحقیر رویارو بوده است؛ به‌طوری‌که گاه دچار این احساس شده که «وجودش زیادی است» و در آرزوی آنکه کاش هرگز نمی‌بود.

مجید مددی پژوهشگر فلسفه، منتقد ادبی و مترجم در سن ۸۳ سالگی درگذشت. دکتر مجید مددی که روز دوشنبه ۱۵ مردادماه از دنیا رفت متولد سال ۱۳۱۴ در تهران بود. او دانش‌آموخته رشته علوم سیاسی در دانشگاه منچستر بود و به دنبال آن در رشته فلسفه سیاسی فعالیت داشت. مدتی در دانشگاه تدریس کرد و پس از بازنشستگی وقتش را صرف ترجمه آثار در زمینه علوم اجتماعی و ادبیات کرد.

پیش از اینکه من «فلسفه چیست؟» را ترجمه کنم هیچ‌کس در ایران به‌جز سیداحمد فردید حتی یک خط نیز از هایدگر ترجمه نکرده یا درباره او ننوشته بود. فردید هم صرفا در سال‌های جوانی‌اش مقاله مختصری درباره هایدگر نوشته و از آن زمان تا سال ٦٧ صرفا درباره هایدگر حرف می‌زد و برداشت‌های خود را مطرح می‌کرد و طرفدارانش نیز او را صاحب دکان هایدگر در ایران می‌دانستند و صلاحیت دیگران را در صحبت از هایدگر نفی می‌کردند.

مجید مددی، نخستین مترجم آثار مارتین هایدگر به زبان فارسی می‌گوید که نام هایدگر تا سال‌ها صرفا لقلقه زبان ایرانی‌ها بود و بسیاری با وجودیکه هیچ چیز از او نخوانده بودند، اما درباره فلسفه‌اش صحبت می‌کردند. مددی همچنین معرفی هایدگر از زبان فردید را یک معرفی ناقص و به دور از حقیقت می‌داند.

مجید مددی می‌گوید مارکس در دوران بلوغ خود وقتی به علم می‌رسد وجه اومانیستی اندیشه خود را کنار می‌گذارد. به اعتقاد وی ایدئولوژی هم مولفه‌ای ضد علم است.

به جرئت می‌توان گفت که هیچ اندیشه‌وری در جامعه‌ی فرهنگی ما چون مارکس این‌چنین بد، ناقص و مسخ‌شده معرفی نشده است؛ نابغه‌ای بی‌بدیل و پیامبری غیرمرسل! از سوی دل‌خستگان و پیروان سینه‌چاک نادانش -انقلابی‌های سابق و مرتجع‌های لاحق! - و دشمن آزادی و دموکراسی! و پیامبر خشم و خشونت و ستیز طبقاتی، از سوی «بیماران چپ‌ستیزی» که حتی بردن نام او را کفرآمیز می‌دانند و نظریه‌پردازی متعلق به گذشته که دیدگاه‌های فلسفی، اقتصادی، جامعه‌شناختی و سیاسی‌اش امروزه محلی از اِعراب ندارد و درخور تأمل نیست! و باید در گنجینه‌ی آثار عتیقه! ‌چون اشیایی گران‌بها! جای گیرد و حفظ و حراست شود! و این دیدگاه به‌اصطلاح مارکسولوژیست‌های (Marxologist) وطنی است که انکار کامل او را دور از شأن علمی‌شان! می‌دانند.