اخبار

در نشست تخصصی «تاریخ آتش و آتش‌بازی در ایران» در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، جایگاه آتش در فرهنگ ایرانی و آیین‌های مرتبط با آن از دوران باستان تا عصر حاضر مورد بررسی قرار گرفت.

اسطوره شناس و شاهنامه پژوه قزوینی گفت: جشن سده ستایش طبیعت و شکرگزاری در عبور از زمستان است که زمان برگزاری آن ۱۰ بهمن ماه، مصادف با گذشت ۱۰۰ روز از زمستان می باشد.

جشن سده، یکی از کهن‌ترین آیین‌های ایرانی، اگرچه دو سال است که در فهرست میراث جهانی ثبت شده، اما همچنان برگزاری آن در ایران با چالش‌هایی همراه است. در نشستی که به‌منظور بررسی وضعیت این جشن باستانی در آستانه برگزاری آن تشکیل شد، کارشناسان و صاحب‌نظران فرهنگی نسبت به ناآگاهی بخش گسترده‌ای از مردم درباره اهمیت و پیشینه این آیین ملی ابراز نگرانی کردند.

دومین سال ثبت جهانی جشن «سده» گرامی داشته می‌شود.

دهمین روز از ماه بهمن در تقویم باستانی ایرانیان جشن سده است؛ آیین سده با غروب خورشید روز دهم از ماه بهمن برپا می‌شود كه شاخص‌ترین ویژگی آن روشن كردن آتشی بزرگ است؛ امروزه جامعه زرتشتیان ایران پاسداران این آیین كهن ایرانشهری هستند و آن را گرامی می‌دارند.

جشن سده بیش از هزاران سال قدمت دارد (از زمان پیدایش آتش) و از کهن‌ترین و مهم‌ترین جشن‌های ایران باستان به‌شمار می‌رود. به مناسبت ثبت جهانی جشن سده با نگاهی به متون کهن این جشن را روایت کرده‌ایم.

جشن سده به عنوان بیست و چهارمین عنصر میراث فرهنگی ناملموس ایران در هجدهمین نشست کمیته بین‌الدولی پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس یونسکو در بوتسوانا ثبت شد.

روزی هوشنگ با یک‌صد تن ازیاران به کوه رفت. ماری عظیم به سوی او ویارنش فراز آمد. هوشنگ سنگی به سوی مار پرتاب کرد. سبگ بر سبگ آمد و از برخورد دو سنگ آتش پدیدار گشت و مار بسوخت. پدید آمدن آتش را جشن گرفتند و آن‌را سده نامیدند.

دهم بهمن ماه برابر با جشن سده، یکی از کهن‌ترین جشنهای ایرانی است که سابقه‌اش به هزاران سال پیش برمی‌گردد؛ جشنی در قالب احترام به عناصر چهارگانۀ هستی یا چهار آخشیج یعنی آب، هوا، خاک و به‌ویژه آتش.

یکی از بزرگترین جشن‌های آتش در ایران باستان که هنوز هم تدوام داشته و دارد، جشن سده است یعنی جشنی که به یادگار پیدایی آتش برگزار می‌شود. این جشن حتی قدیمی تر از نوروز است و بیش از پنج هزار سال قدمت دارد.