نقالی و تعزیه دو هنر نمایشی سنتی ایران هستند که با قدمتی چندصدساله، بخش مهمی از فرهنگ و هویت ایرانی را شکل داده‌اند. این دو هنر به‌عنوان بخشی از میراث فرهنگی ناملموس ایران در فهرست یونسکو ثبت شده‌اند و هنوز در جوامع مختلف ایرانی به‌ویژه در مراسم‌های مذهبی و عمومی اجرا می‌شوند
یک استاد دانشگاه با استناد به اسناد تاریخی گفت: قبل از تاسیس تکیه دولت در سال ۱۲۹۰، تکیه دولتی داشته‌ایم که از زمان فتحعلی شاه و محمدشاه وجود داشته است.
استاد آقایانی چاوشی با تاکید بر تأثیر تعزیه بر شعر و موسیقی ایرانی میگوید نیما یوشیج بنیانگذار شعر نو، وزن شعر معروف: «افسانه» را که با بیت « ای فسانه فسانه فسانه / ای خدنگ ترا من نشانه» شروع می شود: از نوحه «اکبر ای اکبر ای اکبر من / اکبر ای نو گل احمر من» گرفته است.
کتاب «تئاتر و اسلام» نوشته ماروین کارلسون به‌تازگی با ترجمه مشترک بهزاد لطفی و الهام معدنی در نشر لگا منتشر شده است. اثری که ارتباط تئاتر با جهانی گسترده‌تر را بررسی کرده و زوایای گوناگون آن را در دوره‌های مختلف و کشورهای خاورمیانه به بحث نشسته است.
تعزیه در کارکرد هنری٬ به نمایش دینی گفته می‌شود که با آمیختگی داستان ٬ آواز٬ خنیا (موسیقی)، رنگ و نمادها٬ رویدادهای دهم محرم سال ۶۱ هجری که به شهادت امام‌حسین (ع) ٬ خانواده و یارانش در دشت کربلا انجامید را به گونه‌ای غمگنانه بازگو می‌کند. از این‌رو تعزیه را باید نخستین و شناخته شده‌ترین هنر نمایشی جهان اسلام به شمار آورد.
كتاب «درام اسلامی» بررسی سرگذشت تعزیه پس از اسلام و ریشه‌های شكل‌گیری این آیین در ایران پیش از اسلام، نوشته جمشید ملك‌پور به كوشش «نشر بیدگل» در اختیار علاقه‌مندان فارسی‌زبان قرار گرفته است. تلاشی در ادامه كتاب‌ها و مقاله‌هایی كه دهه‌ها قبل درباره این آیین نمایشی به چاپ رسیده و البته تعداد زیادی از آنها هم مدت‌ها است رنگ تجدید چاپ به خود ندیده‌اند. به این اعتبار پژوهش صورت گرفته توانست بار دیگر صدایی كه رو به خاموشی می‌رفت را زنده كند.
بهرام بیضایی در كتاب «نمایش در ایران» درباره سابقه و پیشینه شكل‌گیری نمایش می‌نویسد: «نمایش در آغاز از تحول رسم‌ها و نیایش‌های مذهبی بیرون آمد و وقتی به جایی رسید كه دیگر رسم و نیایش نبود باز همواره نیازمند دستگاه دین و بیت‌المالش بود.
جمشید ملك‌پور در كتاب «درام ایرانی» می‌نویسد «آیین‌های عزاداری محرم كه تعزیه را شكل داده در جریان انقلاب در بسیج احساسات ایرانیان علیه رژیم پهلوی نقش مهمی ایفا كردند. هرچند تعزیه در رژیم اسلامی ایران از آزادی و پشتوانه مردمی بیشتری بهره‌مند است اما باید پاسخگوی چالش منتقدانی باشد كه علیه نمایش‌های مذهبی داد سخن سر می‌دهند.
یکی از مهمترین الگوهای فرهنگی جامعه ایران در هنگام مواجهه با رخدادها و اتفاقات تلخی چون از دست دادن عزیزان، یا کشته شدن سربازان و فرماندهان در میدانگاه‌های نبرد و در نگاهی کلان‌تر، فقدان شخصیت‌های بزرگ ملی و مذهبی را می‌توان در گونه‌های غنی و آمیخته با معانی معنوی و مذهبی رفتار آئینی سوگوارانه رصد کرد.
کتاب «تماشا در عصر صفوی؛ آیین‌ها و اقتدار تشیع» نوشته ژان کالمار با تجربه یداله آقا عباسی به تازگی در نشر نمایش منتشر شده است. ژان کالمار از پژوهشگران عصر صفوی است که از تمام وجوه فرهنگی و اجتماعی و سیاسی، این دوره را مورد کاوش قرار داده است. کتاب «تماشا در عصر صفویه» بخشی از پژوهش کالمار است که به آیین‌های نمایشی این دوره پرداخته است. با یداله آقاعباسی به گفت‌و‌گویی پرداخته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید