اخبار

سه سال و سه ماه صدراعظمی برای مردی چون امیرکبیر بسنده بود تا نامش در خاطره ایرانیان به یادگار بماند و دنیای اقداماتش از نسلی برای نسل دیگر روایت شود؛ دنیایی که نمی‌شود به آن قدم گذاشت و به سادگی از فعالیت‌های او در عرصۀ کتاب و ترجمه و نشر عبور کرد.

داریوش رحمانیان، استاد تاریخ دانشگاه تهران گفت: من همیشه نسبت به این اندیشه، فهم و نوشته‌ها برای سیاه و سفید کردن و دیو و فرشته‌سازی تاریخ حساسیت دارم و آن را زیان‌بار می‌دانم با این حال قهرمانان تاریخی در تاریخ ساخته می‌شوند حتی شبه قهرمانان و قهرمان‌نماها هستی‌هایی هستند که باید مورد بررسی قرار بگیرند درباره امیرکبیر هم باید نقادانه وارد بحث شد.

الهام ملک‌زاده، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی گفت: ایجاد دارالفنون دریچه‌ای به دنیای دیگر بود و دارالفنون ما را با دنیای غرب و تحولات فکری و حقوق انسانی آن آشنا کرد حتی امروز هم ما به دارالفنون و اصلاحات امیرکبیر افتخار می‌کنیم و سعی داریم تا مکان، نام و محتوای دارالفنون را احیاء کنیم.

درباره‌ امیرکبیر که یکی از وزیران خوشنام تاریخ ماست چند عنوان کتاب وجود دارد که بیشترشان پژوهش‌هایی قدیمی‌اند و حداقل چنددهه از چاپ نخست‌شان می‌گذرد. می‌شود گفت که از او کم نوشته‌اند.

امیرکبیر شخصیتی بزرگ و تأثیر‌گذار در تاریخ توسعه‌ ایران است‌. این بزرگ مرد توسعه‌‌خواه بیستم دی‌ماه ۱۲۳۰ هجری شمسی دقیقا ۱۷۲ سال قبل، اولین شهید راه توسعه‌ ایران شد و چشم از جهان فرو‌بست.

هرکس از این ملت بعد از قرنی فلاکت و بدبختی جامعه قد مردانگی برای اصلاحات عَلَم کرد، روس و انگلیس به انواع دسایس و نیرنگ موفقیت او را شکسته و هر نقشه که برای اصلاحات طرح شد، روس و انگلیس با دوده سیاه جهالت و لجاج عناصر سهل‌القبول صفحه کتاب اصلاح او را سیاه کردند.

به اعتقاد نصرالله صالحی در کشور فقط عباس امانت، عباس اقبال آشتیانی، فریدون آدمیت و زنده‌یاد ایرج افشار درباره امیرکبیر نوشته‌اند و درباره امیرکبیر کتاب‌هایمان به پنج تا هم نمی‌رسد.

خورموجی درباره قتل امیرکبیر می‌نویسد: «پس از مدت یک اربعین برحسب صوابدید امنا و امرا فنایش بر بقا مرجح گردید. حاجی علیخان فراشباشی به کاشان شتافت روز هجدهم ربیع الأول در گرمابه بدون ظهور عجز و لابه، ایادئی که مدتی متمادی از یمین و یسار اعادی و اشرار را مقهور و خوار می داشت، فصاد دژخیم نهد اجل به قصد یمین و یسارش پرداخته و به دیار عدمش روانه ساخت». 

تاسیس دارالفنون، یکی از اقدامات چشمگیر میرزاتقی‌ خان امیرکبیر است که حاصل آن، برآمدن نامدارترین چهره‌های علمی، ادبی و هنری بوده است. برخی از تاریخ‌نگاران می‌گویند امیرکبیر مدرسه دارالفنون ایران را بیست سال پیش از دارالفنون ژاپن بنا نهاد.

تاریخ نگار و پژوهشگر تاریخ گفت: میرزاتقی خان فراهانی یکی از با فکرترین رجال زمان ناصرالدین شاه قاجار بود و می توانست آینده را پیش بینی کند.