اخبار

ابو القاسم ذو المجدين علي بن الحسين بن محمد موسوي، معروف به شريف (السيد) مرتضی (۳۵۵ -۴۳۶ق) [۱] ، از بزرگترين و مهمترين متکلمان و اصوليان اماميه است (وی متولی نقابت سادات و پاره ای از مناصب دولتی ديگر بود [۲] ). او در عین حال مهمترين شاگرد شيخ مفيد نيز بود.

در تمام تاریخ فکری و فرهنگی تشیع امامی قبل از دوره صفوی نمونه های عالمانی که تمایلات عرفانی و یا صوفیانه از خود نشان می دادند به تعداد عدد انگشتان یک دست هم نمی رسد. ابن طاووس تمایلاتی کم و بیش متمایل به این نوع تفکرات داشته است.

صفویه بیش از دویست سال بر منطقه قفقاز نفوذ و تأثیر داشتند. یکی از تأثیرات مهم ایشان در این منطقه گسترش و ترویج مذهب شیعه بود.

شکل گیری دولت صفوی و تعامل عالمان شیعه با دولت مذکور به دلیل دسترسی به منابع اندک، با تفسیرهای مختلفی روبه رو شده است.

کتاب «تشیّع در ایران» قصد دارد تا علل و عوامل گسترش تشیع در ایران قرن دوم و سوم هجری را بر اساس نظریه پخش فضایی هاگراستراند مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد.

انجمن علمی دانشجویی تاریخ دانشگاه اصفهان، نشست دیدگاه مشترک میان تشیع و مسیحیت ارتدکس را برگزار می کند.

نسخه های خطی و اهمیت آنها در مطالعات اسلامی به نحو عام و تاریخ تشیع به نحو خاص، موضوعی است که به ما امکان میدهد، صفحات تازه ای در مطالعات تاریخ تشیع بگشاییم. به عنوان مثال بررسی نسخه های خطی کتابت شده توسط عالمان امامی ایرانی پیش از صفویه، به روشنی وجود شیعیان را در حوزه های خاص جغرافیایی در نواحی مرکزی ایران و خاصه در شهرهای چون قم، کاشان و روستاهای میان دو شهر اخیر چون جوشقان، جاست، سرابشنوه که ظاهرا همان وشنوۀ کنونی باشد و خومجان– که مرکزیت علمی داشته و وجود عالمان برجسته ای چون سید ابوالرضا راوندی در تقویت و رشد علمی شهر کاشان اهمیت بسزایی داشته-، فراهان، ری و ورامین، آوه/ آبه و گاه طبرستان و برخی شهرهای آن چون آمل را نشان میدهد.

برخی گمان می کنند اختلاف با وهابیت و اندیشه های سلفی مخصوص تشیع است. روشن است که چنین نیست. نخستین واکنش ها به وهابیت چنانکه می دانیم از سوی عالمان اهل سنت در شکل تدوین آثاری بر رد آنان ابراز شد. مشکل مذاهب تاریخی اهل سنت با سلفی گری البته تنها به دوره جدید و به دلیل تعالیم محمد بن عبد الوهاب نبوده و نیست.

تیموریان سلسله ای ترکی – مغولی هستند که در فاصله سالهای ( 913- 771 ق ) عموماً در نواحی ماوراءالنهر و ایران حاکمیت داشتند . تجربه همزمان زندگی یکجانشینی و کوچ نشینی در الوس جغتای و آسیای مرکزی باعث شد تا تیمور و جانشینانش با اسلام و فرهنگ ایرانی آشنایی هر چند مختصری داشته باشند. به همین سبب مؤلفه های هویت ایرانی از جمله هنر ایرانی و مذهب تشیع در این زمان فرصت رشد و وحدت بیشتری یافتند .

«نگرشی بر نگارشهای کلامی» عنوان کلّیِ مجموعه یادداشتهائی است سلسله‌وار، که به توفیق الهی، در راستای تعریف و بازشناسی میراث کلامی اسلامی منتشر خواهد شد. در این گفتارها کوشش می‌شود متون کلامی مهمّ فرقه‌های مختلف اسلامی بویژه مکتب شریف تشیّع معرّفی شود و ابعاد گونه‌گون آنها بررسی گردد. روشن است که شناسائی منابع و مآخذ کلامی و آشنائی با ویژگی‌های یکایک آنها، از مقدّمات بسیار مهمّ هرگونه تحقیق کلامی است.