اخبار

ابن‌رشد فیلسوف بزرگ اندلسی (اسپانیایی) به شارح یا مفسر ارسطو معروف است و در واقع بیشتر آثار فلسفی او، شروحی است بر آثار ارسطو یا تلخیص‌هایی است که از آثار او فراهم آورده است و شهرتش هم بیشتر از این بابت بوده است.

سی‌‌ونهمین نشست از مجموعه درس‌گفتارهایی درباره‌ی بوعلی سینا به «مسئله‌ی ممکن بودن جهان: از ابن سینا تا لایب‌نیتس» اختصاص داشت که با سخنرانی دکتر حسین معصومی‌همدانی چهارشنبه ۲۴ آذر به صورت مجازی پخش ‌شد.

سی‌‌ونهمین نشست از مجموعه درس‌گفتارهایی درباره‌ی بوعلی سینا در روز چهارشنبه ۲۴ آذر ساعت ۱۰ صبح به «مسئله‌ی ممکن بودن جهان: از ابن سینا تا لایب‌نیتس» اختصاص دارد که با سخنرانی دکتر حسین معصومی‌همدانی به صورت مجازی پخش خواهد‌ شد.

فخر رازی، متکلم و فیلسوف قرن ششم هجری (543-606 ق) آثار بسیاری در حوزه های گوناگون معارف عصر خود نوشته است. گذشته از برخی از نظریات بدیع که در آثار منطقی و کلامی و فلسفی او دیده می َشود، بسیاری دیگر از نوشته های او بر پایه منابع دیگری فراهم آمده است که برخی از آنها امروز در دست است و بسیاری از آنها از میان رفته است.

فخر رازی، متکلم و فیلسوف قرن ششم هجری (543-606 ‌ق) آثار بسیاری در حوزه‌های گوناگون معارف عصر خود نوشته است. گذشته از برخی از نظریات بدیع که در آثار منطقی و کلامی و فلسفی او دیده می‌َشود، بسیاری دیگر از نوشته‌های او بر پایۀ منابع دیگری فراهم آمده است که برخی از آنها امروز در دست است و بسیاری از آنها از میان رفته است. تحقیق در این آثار می‌تواند روشن کند که فخر رازی چگونه منابع خود را برمی‌گزیده و چگونه در آنها تصرّف می‌کرده است.

بعد از چندین دهه ترجمه متون فلسفی در ایران اكنون وقت آن رسیده نگاهی كلی به حاصل این كار و گذشته و وضع كنونی و مشكلات و چشم‌اندازهای آتی بیندازیم. برخی از مشكلات ترجمه متون فلسفی مشكلات عمومی ترجمه است و برخی مشكلات خاص متون فلسفی. به استثنای متون ریاضی، هر متن دیگری بر بستر زبان طبیعی شكل می‌گیرد، زبانی كه در گفت‌وگوهای روزمره و نوشته‌های غیرفنی به كار می‌بریم.

معصومی‌همدانی با طرح این پرسش که آیا ما مترجم فیلسوف داریم؟ گفت: ترجمه ما از یک نیاز فلسفی فراتر نیست برای همین است که مترجم همه چیز ترجمه می‌کند وقتی مترجم به مساله «مترجم فیلسوف» بیندیشد و چنین موضعی داشته باشد هر چیزی را ترجمه نمی‌کند.

ابن‌سینا به عنوان پزشک، آثار مهمی چون «قانون در طب» دارد. این کتاب نه فقط در کشورهای اسلامی، بلکه در اروپا مدت‌ها کتاب مرجع و آموزش پزشکی بوده است. او رساله‌های دیگری نیز در زمینه پزشکی دارد. اما ابن‌سینا حتی در رساله‌های پزشکی نیز یک فیلسوف پزشک است، نه یک پزشک محض.

47 ساله شدن موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ایران یا چنانكه در بین ما قدیمی‌ها معروف است «انجمن فلسفه» رویداد مباركی است. از میان موسسات پژوهشی یا انتشاراتی‌ای كه قبل از انقلاب در حوزه علوم انسانی فعال بودند و غالبا نه از سوی دولت و با تصویب قانونی در مجلس بلكه با فرمانی از بالا تاسیس شده بودند و به این دلیل بعدها بیشتر از دانشگاه‌ها در معرض سوء‌ظن بودند، این نهاد جزو موسسات معدودی است كه از انحلال و ادغام جان به در برده است.

در آثار بطلمیوس، نگاشت استرئوگرافیک هست، اما او این نگاشت را به صورت ریاضی بررسی نکرده است. در حالی که در قرنهای دهم و یازدهم، یعنی در دورانی به نسبت متأخر در ریاضیات اسلامی، ریاضی‌دانان بررسی ریاضی‌نگاشت‌ها را آغاز کرده بودند.