اخبار

راجندر کومار در سمینار «ادبیات ملفوظ، یک منبع مهم آموزه‌های عرفانی اطلاعات تاریخی، فرهنگی و ادبی هند» از راه‌اندازی مرکز مطالعات ایران با همکاری رایزنی فرهنگی کشورمان در دانشگاه دهلی خبر داد.

شمارۀ جدید فصلنامۀ تخصصی زبان و کتیبه (سال چهارم، شمارۀ 4، پاییز 1400)، ویژه‌نامۀ بدرالزمان قریب، به مدیرمسئولی شیما جعفری دهقی و سردبیری محمود جعفری دهقی منتشر شد.

در پــــــــریشان‌حالی سده‌های گذشته و تاریخ پرفراز و فرود ایـــــــــــران‌زمین، گاه بارقه‌هایی از امیــــد بوده است و گــــــــــاه سیه‌روزی و ناامیدی. در طول سده گذشته کتاب‌های فراوانی در باب تاریخ این مرزوبوم نگاشته شده است. تاریخ‌نگاران و پژوهشگران تلاش نموده‌اند تا بر اساس شرایط زمانه خویش، مطالبی را در باب روزگاران بنگارند تا امروزیان بدانند و باور کنند بر آنچه درگذشته بوده است.

تاریخ ایران و روایت مکتوب آن، تاریخی است مُذکر، مردمحور، زن‌ستیز و نیمه‌انسانی! زیرا نیمه دیگر انسان‌ها را، که زنان باشند، عمداً و عملاً نادیده گرفته است؛ اما در لابلای همین تاریخ‌های مردانه و مذکر نوشت، می‌توان ردپای زنان و نقش و جایگاه استثنایی برخی از آنان را ردیابی و برجسته‌سازی کرد!

تاریخ‌نگاری در ایران پیشینه مهمی دارد. این علم به ویژه پس از اسلام رونق مهمی گرفت. این منابع كه بسیاری از آنها نیز اكنون موجود هستند، بعضا اشكالاتی هم دارند كه عمده آنها به دلیل نبودن یك گاه‌شماری مورد وثوق همه و همچنین استنادات غیرعلمی به منابع و سخن پیشینیان‌شان بود. همین منابع نیز تاریخ دقیق رویدادها را مشخص نمی‌كنند.

توانایی های ابوریحان در علوم طبیعی شخصیت تاریخ نگار او را تحت الشعاع قرار داده است. در میان آثار متعدد وی، الآثار الباقیه و تحقیق ماللهند دو کتابی هستند که با نگاهی نو به تاریخ نگاشته شده اند.

در قرون معاصر پیشرفت های عقلی بشر و تحولات بینشی و روشی علوم مختلف، متفکران حوزه تاریخ را نیز به تکاپو واداشت تا به بازتعریف هویتی و علمی این دانش بپردازند. این تحولات از غرب آغاز شد و پس از چالش های فراوان و ایجاد مکتب های تاریخ نگاری نوین به تثبیت شأن و جایگاه علم تاریخ در میان علوم دیگر منتهی شد.

تاریخ نگاری سامانیان تاحدودی ادامه ساده نویسی اواخر قرن دوم هجری قمری است، اما نثر مصنوع شماری از مورخان و نویسندگان، در ستایش امیران و وزیران، مبالغه آمیز بوده است و آنان را پادشاهانِ برحق دانسته اند.

این پژوهش در نظر دارد به به روش توصیفی و تحلیل تاریخی، به تبارشناسی اصطلاح رایج «صدر الاسلام» و چرایی و چگونگی کاربرد آن در ادبیات تاریخنگاریِ یکصد سال اخیر بپردازد.

اسلام به عنوان دینی دارای داعیه جهانی، اهتمام ویژه ای به تاریخ داشت و این مهم در رونق تاریخ نگاری اسلامی سهم بسزا داشت. شرایط تاریخی حاکم بر قلمرو اسلامی نیز گستره جغرافیایی، جهان نگری و ترکیب قومی و جمعیتی فراوانی در خود داشت که از حیث فراهم کردن زمینه های فرهنگی پررونق بود و می توان با عنوان «صلح اسلامی» از آن یاد کرد.