غلامحسين دينانی: ابن سينا واضع حقيقی تشكيك است

1385/6/4 ۰۳:۳۰

اينكه ابن سينا واجب را به باالذات و باالعرض تقسيم نموده، نشان دهنده اين است كه وی به تشكيك معتقد بوده است

اينكه ابن سينا واجب را به باالذات و باالعرض تقسيم نموده، نشان دهنده اين است كه وی به تشكيك معتقد بوده است.
دكتر غلامحسين ابراهيمی دينانی، استاد فلسفه و حكمت اسلامی، در روز بزرگداشت ابن سينا در موسسه حكمت و فلسفه ايران، طی سخنانی گفت: مقولات قضيه نيستند. فلسفه دانان غربی به قضيه بسيار اهميت می دهند و از تصور غالبا غافلند. اگر بتوان گفت هر تصوری تصديقی است، پس هر تصديقی را هم می توان تصور گفت. مقولات تصوراتند.
وی افزود: فورفوريوس بود كه كليات خمس را مطرح كرد. اين كليات خمس هم تصوراتند. جوهر و عرض هم به نظر ابن سينا از تقسيمات وجود است. اما تقسيم اوليه وجود، بالفعل و بالقوه بودن آن است كه جزء امور عامه است. اما تقسيمات وجود به جوهر و عرضتقسيم اولی نيست. اينكه وجود يا واجب است و يا ممكن هم تقسيم اولی نيست.
دكتر دينانی اظهار داشت: اما پاسخ اين است كه اگر وجود مطلق مد نظر باشد، وجود قابل تعميم نيست. اما اگر وجود لابشرط مقسمی مد نظر باشد، می تواند همانطور كه مقسم واجب يا ممكن است، مقسم جوهر و يا عرض هم باشد.
وی در ادامه گفت: لازمه برهان صديقين اين است كه واجب الوجود يكی بيش نباشد. و اين گفته شيخ است. اما شيخ واجب را به دو واجب بالذات و بالعرض هم تقسيم كرده است. پاسخ اين است كه حقيقتا تحقق از آن يك واجب است و تقسيم واحب به بالذات و بالعرض، تشكيكی؛ يعنی مراتب بردار است. (خبر گزاری قرآن ایرانی)


خان احمدی