ساده‌نگاری نه ساده‌انگاری / بهاء‌الدین خرمشاهی

1392/6/18 ۰۹:۵۵

آثار بسیاری در جامعه فرهنگی ما منتشر می‌شود که به سکوت از کنار آنها می‌گذریم و این جفاست. کتاب «من این نسل» از آن جمله کتاب‌هایی است که وقتی خواندم حالم خوب شد. خوشحال شدم هم به خاطر نثر آن و هم به دلیل موضوع مهم آن، پی بردم که جفاست اگر به آن توجه نشود. امیدوارم اهلش از این اثر باخبر شوند و حق آن را ادا کنند.

 آثار بسیاری در جامعه فرهنگی ما منتشر می‌شود که به سکوت از کنار آنها می‌گذریم و این جفاست. کتاب «من این نسل» از آن جمله کتاب‌هایی است که وقتی خواندم حالم خوب شد. خوشحال شدم هم به خاطر نثر آن و هم به دلیل موضوع مهم آن، پی بردم که جفاست اگر به آن توجه نشود. امیدوارم اهلش از این اثر باخبر شوند و حق آن را ادا کنند.
 این کتاب و نظایرش که کم است باید مبنا و مرجع فکرکردن برای نسل جوان باشد. ما اگر شکاف نسل‌ها را نشناسیم و این رودررویی نسل آرمان‌گرا با نسل واقع‌گرا را نفهمیم، بی‌شک به طرد آنها می‌پردازیم و این نیز باز جفای دیگری است که در حق نسل جوان کرده‌ایم. نویسنده، محمدرضا اسدزاده، اثری متفاوت، با نثری شیوا نگاشته است. در این کتاب، با جسارت و دقت دردهای اجتماعی ما، بیان شده است. به نظرم شور نگارش و شوق نثر را در این اثر می‌توان یافت. حتی اگر به پشت‌جلدنویسی کتاب و مقدمه‌ آن دقت شود، خود گویاست و ارزش افزوده این نوع نگاه و نقد را برای جامعه فرهنگی باید پاس داشت. فکر پاکیزه و نثر پاکیزه نویسنده مرا شاد کرد. باری، وقتی می‌توانیم زیبا بنویسیم که نخواهیم زیبا بنویسیم.
 من مقاله‌ای دارم با عنوان «ساده‌نگاری نه ساده‌انگاری» که در همان سلسله با نام «قلم رنجه» در مجله بخارا به چاپ رسیده است. آنجا هر نظری که راجع به نثر و نثرنویسی داشته‌ام در 10، 12صفحه آورده‌ام. نثر را نباید برای نثر نوشت. حاشا وکلا که نویسنده «من این نسل» از پس این امر برآمده است. این کتاب بسیاری از اصول نثرنویسی را که من در آن مقاله به آن اشاره کرده‌ام در خود دارد. نثری در خدمت نقد و موضوع اجتماعی قرار گرفته است. اگر بخواهم به صورت کمی نمره بدهم، ادبیات و نثر این کتاب در یک کلام نمره‌ای بالای 17 می‌گیرد. از سوی دیگر این کتاب موضوع مهمی دارد. موضوعی که اساسا یک مساله اجتماعی بزرگ ماست و امروز ما با آن روبه‌رو هستیم.  
پیش‌تر در مجله چلچراغ مطلبی نوشتم به نام «پدران و پسران» که در برابر هم ایستادن دو نسل را روایت کرده بودم. زیرا پدران در یک جهان ارزشی بار می‌آیند که فکر می‌کنند پسران نیز باید همان‌گونه باشند. امروز از انقلاب، دو نسل می‌گذرد و این نسل‌ها هریک به‌گونه‌ای فکر می‌کنند. البته من جایی جمله‌ای نوشته‌ام درباره این نسل جدید که بی‌رحمانه است. نوشته‌ام که جوانان این نسل، آرزوها دارند اما آرمان ندارند. اما اسدزاده در کتابش هم از آرزوها و هم از آرمان‌ها گفته است. «من این نسل» کتابی نیست که یک هفته مطرح باشد و بعد به فراموشی سپرده شود. کتاب «من این نسل» هم ماندنی است. چراکه معتقدم نویسنده آن انسان خوشفکری است. نثر خوبی دارد که نثرش هم تابع فکر خوبش درآمده است. پیشنهاد می‌کنم خصوصا نشریات جوانان و شبکه‌های مربوط به کتاب و مدیرانی که با جوانان و نسل جدید سروکار دارند، توجه جدی به این اثر داشته باشند. دوست می‌داشتم جزییات بیشتری از این اثر را بیان کنم اما به قول حافظ «گناه وقت پریشان و دست کوته ماست.»