زنان غایب کابینه / جمیله کدیور

1392/5/14 ۱۱:۱۸

بالاخره پس از نزدیک به دو ماه گمانه زنی های رسانه ای و نقل قول های پشت پرده و غیر رسمی محافل سیاسی، کابینه حسن روحانی رونمایی شد و همانگونه که در گمانه زنی های پیشین مشهود بود دو طیف جدی غایبین کابینه روحانی اند؛ زنان و اقلیت ها. به اقلیت ها نمی پردازم، چون احتمالا خودشان به اندازه کافی سخنگو و مدعی دارند تا حق خود را از کابینه روحانی طلب کنند.

بالاخره پس از نزدیک به دو ماه گمانه زنی های رسانه ای و نقل قول های پشت پرده و غیر رسمی محافل سیاسی، کابینه حسن روحانی رونمایی شد و همانگونه که در گمانه زنی های پیشین مشهود بود دو طیف جدی غایبین کابینه روحانی اند؛ زنان و اقلیت ها. به اقلیت ها نمی پردازم، چون احتمالا خودشان به اندازه کافی سخنگو و مدعی دارند تا حق خود را از کابینه روحانی طلب کنند. ولی بعنوان یک عضو کوچک جامعه زنان نمی توانم عدم رضایت خود را از نبود زنان در کابینه تدبیر و امید که از ابتدا قرار بود با تدبیر، برای همه ایجاد امید کند، بیان نکنم.

این بار هم مثل همیشه وقتی موضوع ضرورت استفاده زنان در رده های مدیریتی مطرح شد، زنان بعنوان غایبین صحنه، عقب زده شدند. بسیاری شاید معتقد باشند که الان مسایل به مراتب مهمتری نسبت به حضور یک یا چند زن در کابینه وجود دارد، از بحث معیشت و اقتصاد گرفته تا موضوع هسته ای و خروج ایران از انزوای جهانی...یا گفته شود حالا با آمدن یک زن به کابینه کدام مشکل زنان حل شده یا می شود؟ بهانه هایی که سال هاست در ایران برای عدم ورود زنان به مناصب قدرت بیان شده است، در شرایطی که حضور زنان در راس قوا و در مصدر وزارتخانه های مختلف در دنیا امری پذیرفته شده است. نه فقط کشورهای پیشرفته و توسعه یافته، که در کشورهای درحال توسعه جهان سومی و حتی کشورهای مسلمان اعم از پاکستان، افغانستان، سوریه، عراق، امارات و مصر....آن هم نه صرفا نقش های صوری و دکور مانند و یا وزارتخانه هایی از سنخ وزارت زنان، بلکه وزارت خانه های کلیدی چون اطلاعات، خارجه، کشور، فرهنگ و اقتصاد...
از سالها قبل، زمانی که بحث وزارت زنان برای نخستین بار پس از انقلاب بطور جدی مطرح گردید و این خواسته توسط نمایندگان مجلس ششم با محمدخاتمی رییس جمهور وقت درمیان گذاشته و از او خواسته شد که از بین زنان توانمند برای وزارتخانه های موجود زنی را برگزیند، و حتی فرد مورد نظر نیز بعنوان زنی که هم به لحاظ علمی و هم به حیث توان مدیریتی و هم به لحاظ سوابق از افراد مطرح دیگر به هیچ وجه کمتر نبود، به وی معرفی گردید و به این دلیل که شاید به خاطر عدم توفیق وی در آن مصدر، این عدم توفیق به اسم همه زنان نوشته شود! (گویی این همه آزمون و خطا توسط دولت "مردان" در سال های گذشته مانعی برای آنها در پذیرش مسئولیت بوده است) حضور وی در کابینه پدیرفته نشد، تا به امروز نگاه دولتمردان نسبت به زنان و ضرورت حضور آنها در رده های مدیریتی تغییر چندانی نکرده است.

در همان ایام در گفتگویی با یکی از نشریات گفتم نگاه مردان اصلاح طلب نسبت به زنان، با اصولگرایان تفاوت چندانی ندارد، جمله ای که البته با واکنش های متفاوتی در بین همفکران اصلاح طلب همراه بود. حال، پس از گذشت نزدیک به دوازده سال از آن سال ها، به نظر می رسد زنان همچنان با همان موانع پیشین مواجهند و به رغم همه وعده ها و شعارهای اعلام شده این بار نیز سهم زنان از دولت روحانی درحد صفر بوده است. این در شریطی است که احمدی نژاد ولو با هر هدفی ولو سوء استفاده از فضای موجود به نفع خود، در دوره دوم ریاست خود برای مدتی مرضیه وحید دستجردی را در راس وزارت بهداشت گذاشت و به زعم بسیاری وی در مدیریت این وزارتخانه مهم موفق عمل کرد و زمانی که در مقابل احمدی نژاد مقاومت کرد از کابینه کنار گذاشته شد.

امروز اقای روحانی در مراسم تحلیف البته یادی از زنان هم کرد"...دولت تدبیر و امید استیفای هر چه بیشتر حقوق زنان و ایجاد فرصت برابر در زمینه های اجتماعی را از اهم وظایف خود می داند و فراهم آوردن زمینه های اجتماعی و حقوقی لازم برای نقش آفرینی بیشتر آنان در عرصه های مختلف را در دستور کار خود قرار می دهد."

ناگفته پیداست که با دادن شعار "برابری و فرصت برابر "، فرصت برابر برای زنان ایجاد نمی شود. برابری یک رویکرد و یک نگرش است که در عمل و از همان گام نخست و روز اول خود را نشان می دهد. وقتی رییس جمهور در چینش کابینه خود از زنان بهره نگرفته آیا می شود انتظار داشت که وزرای منتخب این رویکرد را داشته باشند؟