سیدعباس صالحی: شرایط برای جراحی عمیق فراهم نیست
1394/2/20 ۱۲:۵۰
سیدعباس صالحی با بیان این‌که شرایط برای جراحی عمیق نمایشگاه کتاب فراهم نیست گفت: ما در نمایشگاه کتاب در یک پارادوکس گرفتاریم و آن پارادوکس به بیماری نشر ما مربوط می‌شود.
سیدعباس صالحی با بیان این‌که شرایط برای جراحی عمیق نمایشگاه کتاب فراهم نیست گفت: ما در نمایشگاه کتاب در یک پارادوکس گرفتاریم و آن پارادوکس به بیماری نشر ما مربوط می‌شود.
او همچنین درباره راهکارهای مقابله با تولید شبه کتاب‌ها و کتاب‌سازی‌ها گفت: به نظر می‌رسد در نوع مواجهه با این دغدغه‌ها باید با احتیاط عمل کرد چون این امکان وجود دارد که با سانسورهای متنوع روبه‌رو شویم.
معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و رییس بیست‌وهشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در گفت‌وگو با خبرنگار کتاب ایسنا، در پاسخ به این‌که مهم‌ترین مشکل نمایشگاه کتاب چیست و نقد خود او به برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران چه چیزی است گفت: ما در نمایشگاه کتاب در یک پارادوکس گرفتاریم و آن پارادوکس به بیماری نشر ما مربوط می‌شود. به همین خاطر به همین مقدار فروش کتاب در فضای نمایشگاه نیازمندیم که خود این بارهایی به دوش ما به عنوان برگزارکنندگان چه در دوره‌های قبل و چه الان تحمیل می‌کند.
او افزود: نمایشگاه کتاب در دوره‌ای با 200 ناشر آغاز به کار کرده است اما الان 2000 ناشر در آن حضور پیدا کرده‌اند ولو این‌که متقاضیان شرکت در آن بیش‌تر از این تعداد هستند. بنابراین اگر بخواهیم آب باریکه جریان اقتصاد نشر را هم قطع کنیم این مسکن هم از بین می‌رود و به یک بحران عمیق تبدیل می‌شود.
صالحی در ادامه گفت: از طرف دیگر جریانی که بخواهد در جریان نمایشگاهی جدی‌تر باشد نمی‌تواند با این بازار انبوه به‌هم‌ریخته و یا آشفته فروشگاهی حرکت کند. عملا پارادوکس فضای نمایشگاه کتاب این است که شما اگر بخواهید به اقتصاد نشر بی‌توجهی کنید و به وجوه نمایشگاهی آن تاکید کنید طبیعتا فضای اقتصاد نشر و فعالیت ناشران تحت فشار شدیدی قرار می‌گیرد و ما الان برای این جراحی عمیق در یک شرایط آرام نیستیم. بخصوص که در سه چهار سال اخیر صنایع ما بخصوص صنایع فرهنگی و نشر ما شرایط مطلوبی نداشته و همین‌ها باعث شده است ما الان برای یک جراحی عمیق شرایط آرامی نداشته باشیم. در این شرایط باید مواظبت کرد تا ما هر دو این موضوعات را در نظربگیریم و با توجه به آن‌ها مسائل را جلو ببریم و این با هم جلو بردن طبیعتا کار را کند و تدریجی می‌کند و مواظبت‌های بیش‌تری می‌طلبد.
معاون فرهنگی وزرات ارشاد همچنین در پاسخ به این‌که چرا باید در نمایشگاه بین‌المللی کتاب شرایطی وجود داشته باشد که خیل زیادی از ناشرانی که کتاب‌های بی‌کیفیت منتشر و کتاب‌سازی می‌کنند حضور داشته باشند و باعث شوند آثار ناشرانی که کتاب‌های باکیفیت منتشر می‌کنند در انبوه این آثار گم شود، گفت: دغدغه داشتن درباره تولید کتاب، انبوهی کتاب و دیده شدن کتاب‌های کیفی در بین انبوه کتاب‌های تولیدشده دغدغه‌های درستی است. این نشان می‌دهد که ما باید بر آن‌چه تولید می‌شود یک ارزیابی داشته باشیم که مثلا چند درصد از 72 هزار عنوان کتاب امسال که به صورت چاپ اول و تجدیدچاپ عرضه شده، کیفی است و احیانا چه مجموعه‌هایی کتاب‌سازی هستند یا شبه کتاب و بعد بالاتر این‌که کتاب‌های کیفی چقدر دیده می‌شوند. این دغدغه‌ها دغدغه‌های درستی است.
صالحی در ادامه اظهار کرد: به نظر می‌رسد در نوع مواجهه با این دغدغه‌ها باید با احتیاط عمل کرد. چون این امکان وجود دارد که با سانسورهای متنوع روبه‌رو شویم و همچنان که سانسورهایی در فضای اجتماعی در حوزه تولید مطرح است، در عرضه هم ممکن است سانسورهایی اتفاق بیفتد؛ یعنی ممکن است اگر ما بخواهیم در عرضه کتاب هم قرنطینه‌سازی‌هایی مشابه قرنطینه‌سازی در تولید که بعضا با نگاه ممیزی با آن آشنا هستیم ایجاد کنیم این موضوع هم بار سنگین دیگری به فضای کتاب و نشر ما اضافه کند. لذا شاید راه مقابله با کتاب‌سازی و شبه کتاب‌ها این نباشد که بخواهیم حوزه عرضه را محدود کنیم؛ همان‌گونه که نباید در تولید عرصه را محدود کرد.
او درباره راه‌های جلوگیری از کتاب‌سازی‌ها گفت: طبیعتا می‌توان با برخی از قوانین جلو کتاب‌سازی‌ها را گرفت برای این‌که روشن است آن‌ها کتاب‌سازی هستند اما مساله ما صرفا کتاب‌سازی نیست بلکه شبه کتاب‌ها هم هستند و شما با قوانین حقوقی نمی‌توانید جلو تولید آن‌ها را بگیرید چون در آن‌ها کپی خط به خط انجام نگرفته است؛ اما وقتی به آن‌ها مراجعه می‌کنید می‌بینید که حرف تازه‌ای ندارند و از دیگر کتاب‌ها ترکیب‌سازی شده‌اند.
این مقام مسوول گفت: نمی‌توان با ضوابط جلو این‌گونه کتاب‌ها را گرفت. اما این‌ها واقعا کتاب خوب نیستند. همان‌طور که اگر بخواهیم در بحث تولید سخت‌گیری کنیم، راه را برای برخی از اتفاقات تازه باز می‌کنیم. باید با احتیاط با این‌گونه کتاب‌ها برخورد کرد تا خود این داستان جدیدی برای عرضه اندیشه درست نکند.
معاون فرهنگی وزیر ارشاد اظهار کرد: در عین این‌که اصل دغدغه جلوگیری از شبه کتاب‌ها و کتاب‌سازی درست است اما اگر بخواهیم در عرصه عرضه محدودسازی‌های دولتی انجام دهیم مخصوصا در شرایطی که هنوز نمایشگاه‌ها در اختیار دولت است، سلیقه‌ها بر آن حاکمیت پیدا می‌کنند و جلو عرضه کتاب‌های خوب را هم ممکن است بگیرند ولو این‌که هدف ما جلوگیری از شبه کتاب‌ها باشد.
صالحی ادامه داد: به نظر چیزی که باید دنبال کنیم دو بخش است؛ یکی این‌که در بخش حقوقی خودمان را فعال کنیم و جلو کتاب‌سازی‌ها را به صورت جدی بگیریم و هم در فضای تولید و هم در فضای عرضه با قواعد حقوقی به صورت جدی جلو کتاب‌سازی‌ها را بگیریم. بخش دوم با حوزه گسترش فضای اطلاع‌رسانی و نقد قابل دنبال کردن است که باید آن‌قدر آن را جدی بگیریم و به آن اهمیت بدهیم که کتاب‌های خوب واقعا تشخیص داده شوند و دیده شوند.
او در ادامه گفت: در جهان پیشرفته امروز هم این‌گونه نیست که برای این دسته از کتاب‌ها منع ایجاد کنند. اما می‌توان با برندسازی‌هایی که از سوی ناشران صورت می‌گیرد عملا بین کتاب‌های خوب با کتاب‌هایی که از سوی ناشرانی که شبه کتاب تولید می‌کنند مرزگذاری کرد. این موضوع یک اتفاق است که ما باید به طرف نشر حرفه‌ای و برندسازی حرکت کنیم و از ناشران حرفه‌ای حمایت کنیم و همه را با یک دید نبینیم. باید ناشرانی را که برای تولید فکر و برنامه‌ریزی می‌کنند و برای آن ارزش قائل هستند مورد توجه قرار دهیم. این بخشی از دیده شدن کتاب خوب است و بخش دیگر این است که جریان نقد و اطلاع‌رسانی را جدی کنیم تا کتاب‌های خوب دیده و شبه کتاب‌ها رسوا شوند.
معاون فرهنگی وزیر ارشاد گفت: این اتفاقات اتفاقاتی است که می‌تواند فضای دیده شدن‌ها را فعال‌تر کند و به نظر می‌آید در این دو بخش کارهای جدی باید دنبال شود که ما در حال حاضر بخش‌هایی از آن را دنبال می‌کنیم.
سیدعباس صالحی در پاسخ به این سوال خبرنگار ایسنا که چرا ما هنوز در حوزه معرفی ادبیات معاصرمان به دیگر کشورها کاری انجام نداده‌ایم و در داخل هم در دانشگاه‌ها به ادبیات معاصرمان کم پرداخته شده است گفت: سوال کمی سنگین است و راجع به آن باید با تفصیل بیش‌تری صحبت کرد اما من در پاسخ به این سوال تنها به یک نکته اشاره می‌کنم که ادبیات معاصر ما در آن‌جایی که توانسته مفهوم و زبان جهانی پیدا کند سرعت انتشارش بیش‌تر و وسیع‌تر بوده اما آن‌جایی که مفهوم و زبان جهانی پیدا نکرده است طبیعتا نباید از آن انتظار جهانی شدن داشت.
او افزود: اگر ما می‌بینیم که مولوی یا حافظ در ادبیات کهن ما یا حتی در دوره‌های معاصر افرادی مثل هوشنگ مرادی کرمانی و دیگران جایگاهی پیدا کرده‌اند به خاطر این است که مفاهیم و زبان‌شان جهانی بوده است. نمی‌شود با مفاهیم و زبان بومی انتظار ادبیات جهانی را داشت.
رییس نمایشگاه کتاب تهران اظهار کرد: یکی از مشکلات ما در ادبیات معاصر این بوده که هم در مفاهیم و هم در زبان کم‌تر جهانی بوده‌ایم و طبیعی است که در این فضا هم فرصت‌های جهانی شدن برای ما کم باشد. اما این به معنی آن نیست که تنها عامل این موضوع است. واقعا در ادبیات معاصر ما نویسندگان و مفاهیمی هستند که قابلیت جهانی شدن دارند و باید به آن‌ها فرصت حضور داد که این موضوع بحث دیگری است.
ایسنا
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.