اطاق فکر / کاظم موسوی بجنوردی

1392/4/23 ۱۱:۱۸

مدیران بالای کشور که تصمیماتشان فراگیر و سرنوشت‌ساز است، لازم است حتماً اطاق فکر داشته باشند. اطاق فکر از افرادی تشکیل می‌شود که هم متفکرند و هم عالم و باتجربه و هم مزیّن به نشانی از وجدان عمومی ملت. آنچه اطاق فکر انجام می‌دهد تأمل و تفکر راهبردی است.

مدیران بالای کشور که تصمیماتشان فراگیر و سرنوشت‌ساز است، لازم است حتماً اطاق فکر داشته باشند. اطاق فکر از افرادی تشکیل می‌شود که هم متفکرند و هم عالم و باتجربه و هم مزیّن به نشانی از وجدان عمومی ملت. آنچه اطاق فکر انجام می‌دهد تأمل و تفکر راهبردی است. و این با کارشناس علمی متفاوت است. اطاق فکر راجع به بایدها و نبایدها و رجحانها ارائه طریق می‌کند و حال آنکه کارشناسان علمی در کارگاه عمل جولان می‌دهند و سکان رفتار مدیریتها را هدایت می‌کنند. اطاق فکر سمت و سوی آینده را نشان می‌دهد و کارشناس علمی راه وصول را آماده و هموار می‌سازد. اطاق فکر فرهنگی، اطاق فکر تولیدی و اقتصادی، اطاق فکر اجتماعی و اطاق فکر سیاسی از اهم مسائلی هستند که باید مشورتهای راهبردی داشته باشند و مدیران بالای کشور می‌توانند از چنین مشورتهائی بهره‌مند و توانمند باشند. دلیل عمدۀ ضرورت اطاق فکر که رهنمودهای راهبردی را ارئه می‌دهد از این جهت است که مدیران اجرائی درگیر مسائل روزانه اجرائی هستند و قادر نیستند در جهت راهبردی تأمل داشته باشند. مدیران اجرائی مجبورند به آنچه رخ می‌دهد یا باید رخ دهد پاسخ دهند و فرصت تفکر در دراز مدت را ندارند و مجبورند هر آن تصمیم بگیرند. نکته دیگر این است که تفکرات راهبردی کاری به توان اجرائی ندارد فقط نشان می‌دهد ولی آنچه نشان می‌دهد شاید در فاصله دوری باشد و در این فاصله دور هزار مسأله ریز و درشت وجود دارد. مثلاً نیازمند حفر تونل یا زدن پل و یا تراشیدن پهلوی کوه باشد. اینها کارهائی است که کارشناسان علمی باید انجام دهند. بعضی مدیران و کارشناسان قادر به اداره چنین روندی هستند و نیاز به عناصر کلیدی راهبردی ندارند. مثلاً اطاق فکر توصیه می‌کند ارز حاصل از صادرات بر حسب میزان ارزبری مورد تشویق قرار بگیرد و تسهیلات بیشتر برای کالاهائی از آن نوع مد نظر باشد. کارشناسان علمی نحوه تشویق را تعیین می‌کنند و راه تسهیلات را ارائه می‌دهند یا مثلاً راهبرد راه توسعه شتاب‌آمیز را توصیه می‌کند، کارشناسان علمی سیاستهای پولی و مالی کشور را به منظور رسیدن به توسعه شتاب‌آمیز سامان می‌دهند. آنچه مسلم است. اطاق فکر ابزار تقویت کنندۀ مدیران بالای کشور است و چراغ راهنما و هشداردهنده‌ای است که مدیران می‌توانند از آن بهره‌مند باشند.