1403/11/29 ۱۱:۳۲
مدیر همکاری‌های علمی دانشگاهی سازمان فرهنگ و ارتباطات بیان کرد: کلیله و دمنه یکی از کهن‌ترین متن‌های ادبی جهان است که میراث تمدنی و فرهنگی کشورهای ایران و هند را به هم متصل کرده است.
نخستین همایش بین‌المللی کلیله و دمنه روز چهارشنبه ۲۴ بهمن ماه ۱۴۰۳، با حضور محققان و پژوهشگران داخلی بین‌المللی، از سوی دانشگاه علامه طباطبائی، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و سفارت هندوستان در دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شد.
علیرضا حبیبی، معاون انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، بلرام شکلا، رئیس مرکز فرهنگی هند در ایران، محمدعلی ربانی، مدیر همکاری‌های علمی دانشگاهی سازمان فرهنگ و ارتباطات و محمود بشیری، دبیر علمی همایش از سخنرانان آیین آغازین این همایش بودند.
از جمله محورهای این همایش؛ روابط ایران و هند در بستر کلیله و دمنه، بنیان‌های تربیت جامعه و خانواده در کلیله و دمنه، زمینه‌های فکری و تاریخی تألیف و تدوین کلیله و دمنه، تأثیر کلیله و دمنه بر ادبیات سایر ملل، سیاست‌اندیشی در کلیله و دمنه، نسخه پژوهی، ترجمه و شرح، حکمت علمی و نظری در کلیله و دمنه، داستان و قصه‌پردازی در کلیله و دمنه، سبک‌شناسی و متن‌پژوهی ادبی و زبانی کلیله و دمنه و کارکرد کلیله و دمنه در دنیای معاصر بود.
زکیانی، رئیس دانشکده ادبیات فارسی به زبان‌های خارجی، در آیین آغازین این همایش با قدردانی از برگزار کنندگان همایش، به اهمیت روابط فرهنگی بین کشورها اشاره کرد و توسعه این روابط را بسیار مهم و ضروری دانست.
بشیری، دبیر علمی همایش با اشاره به جنبه‌های آموزشی، سیاسی، حقوقی، روان‌شناسی و تربیتی کلیله و دمنه، به ارائه گزارشی از چگونگی برگزاری همایش پرداخت و گفت: از ۱۲۷ مقاله دریافتی، ۹۴ مقاله برای ارائه پذیرفته شد و از این بین ۱۵ مقاله به عنوان مقاله برتر انتخاب شدند که جوایزی از طرف سفارت هند به آن‌ها تعلق می‌گیرد.
بلرام شکلا، رئیس مرکز فرهنگی هند در ایران در این همایش به بیان اهمیت ادبیات در ایجاد ارتباطات فرهنگی و علمی بین کشورها پرداخت و تأکید کرد: ادبیات به عنوان یک عنصر کلیدی می‌تواند بدون خشونت و با محبت، فرهنگ‌ها را به هم نزدیک کند.
وی با اشاره به تاریخ غنی ایران و هند، به بررسی تعاملات فرهنگی و علمی دو کشور در طول دو هزار سال گذشته پرداخت و گفت: کلیله و دمنه نشان داد که یک کتاب چگونه می‌تواند کشورها را مانند تسبیح به یکدیگر متصل کند.
حبیبی، معاون انجمن آثار و مفاخر فرهنگی نیز در بخشی از این آیین به اهمیت آثار ادبی مانند «کلیله و دمنه» به عنوان یک اثر میان‌رشته‌ای و فرهنگی اشاره کرد و افزود: این کتاب به عنوان اثری وحدت‌آفرین، می‌تواند به ایجاد ارتباطات فرهنگی کمک کند تا همه ملت‌ها از آن بهره‌مند شوند. وی بر اهمیت ادبیات و فرهنگ تاکید کرد و آن را ابزاری برای همدلی و نزدیکی ملت‌ها دانست.
محمدعلی ربانی نیز در این همایش به اهمیت ادبیات به عنوان ابزاری برای ایجاد روابط فرهنگی و انسانی تأکید کرد و گفت: ادبیات، به ویژه شعر، نقش اساسی در تعاملات ایران و هند داشته و این تأثیرگذاری محدود به یک دوره خاص نیست.
وی همچنین به این نکته اشاره می‌کند که ادبیات بازتابی از ارزش‌ها و خردمندی جامعه است و می‌تواند زمینه‌ساز گفت‌وگو و همدلی میان ملت‌ها باشد.
وی به اهمیت مشارکت در ادبیات فارسی و استفاده از تجربیات فرهنگی دیگر ملت‌ها تأکید کرد و افزود: امیدوارم که این همایش‌ها به فرصتی برای همکاری و همدلی تبدیل شوند.
در ادامه این همایش شش پنل تخصصی با عنوان‌های «کلیله و دمنه و ادبیات فارسی»، «کلیله و دمنه و حکمت و فلسفه»، «کلیله و دمنه و ادبیات اروپا»، «کلیله و دمنه و روابط فرهنگی میان ایران و هند»، «کلیله و دمنه و حوزه تمدنی نوروز» و «کلیله و دمنه و ادبیات عربی» نیز برای ارائه مقالات استادان و شخصیت‌های فرهنگی اجرا و سپس آئین اختتامیه این همایش برگزار شد.
آیین پایانی این همایش بین‌المللی با حضور شجاع احمدوند، سرپرست دانشگاه علامه طباطبائی؛ فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت؛ دکتر محمود شالویی رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی؛ رودرا گواراو شرست، سفیر هند در ایران؛ اونتالاپ سریکبایویچ اونالبایف، سفیر قزاقستان در ایران؛ دکتر سعد خان، رئیس مؤسسه فرهنگی اکو و جمعی از استادان، پژوهشگران و صاحب نظران، در دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی دانشگاه علامه طباطبائی به کار خود ادامه داد.
لزوم تقویت دیپلماسی علمی و همکاری‌های مشترک ایران و هندوستان
احمدوند با اشاره به اهمیت متون سنتی و تأثیر آن‌ها بر ادبیات و اندیشه سیاسی، به بررسی کتاب «کلیله و دمنه» پرداخت و گفت: این اثر به عنوان یک متن اثرگذار در سیاست‌نامه‌نویسی شناخته می‌شود.
وی به سه جریان اصلی فلسفه سیاسی، شریعت‌نامه‌های سیاسی و سیاست‌نامه‌نویسی در اندیشه سیاسی اشاره و بیان کرد: کلیله و دمنه به تحلیل وضعیت واقعی جامعه و ساختار قدرت می‌پردازد و جامعه را به جنگلی تشبیه کرده که در آن نیروهای مختلفی وجود دارند.
این استاد علوم سیاسی همچنین به مقایسه متن کلیله و دمنه با اندیشه‌های سیاسی غربی، به‌ویژه آثار ماکیاولی پرداخت و به تفاوت‌های اخلاقی بین فرهنگ‌های شرقی و غربی اشاره کرد.
سرپرست دانشگاه علامه طباطبائی در ادامه بر اهمیت روابط علمی و فرهنگی میان ایران و هندوستان تأکید و آمادگی دانشگاه علامه طباطبائی را برای همکاری با دانشگاه‌های هندی و دیگر کشورها اعلام کرد.
وی همچنین با اشاره به پیشرفت‌های هندوستان در حوزه‌های نوین مانند هوش مصنوعی، بر لزوم تقویت دیپلماسی علمی و همکاری‌های مشترک در زمینه‌های اقتصادی و بین‌المللی با این کشور تأکید کرد.
داستان‌ها پذیرش تفاوت‌ها را امکان‌پذیر می‌کند
دکتر مهاجرانی نیز در این همایش تأکید کرد: ادبیات و فرهنگ، موضوعاتی فراملی و فرا اقلیمی هستند که هویت‌ساز و انسجام‌بخشند. در موضوعات فرهنگی، مرزها محو می‌شوند و انسان‌ها به مفاهیم اصیل و ارزشی می‌پردازند.
وی به ظرفیت داستان‌ها برای تولید معانی جدید اشاره کرد و گفت: داستان‌ها می‌توانند به ما کمک کنند تا تفاوت‌ها را به عنوان مزیت ببینیم. کلیله و دمنه که که از زبان حیوانات داستان‌هایی را روایت می‌کند، قابلیت گسترش در سطوح مختلف سنی را دارد.
سخنگوی دولت از دانشگاه علامه طباطبائی، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و سفارت هند برای انجام کارهای فرهنگی و همکاری‌های علمی و فرهنگی قدردانی و بر اهمیت توجه به فرهنگ و ادب در دنیای پرتنش امروز تأکید کرد.
وی در پایان با اشاره به اهمیت صلح درون گفت: گمشده امروز ما در میان جنجال‌های جهانی، صلح درون است. صلح درون کمک می‌کند تا ما انسان‌ها به مفاهیم اصلی که برای آن زاده شده‌ایم، برگردیم.
کلیله و دمنه منبعی معرفتی و فلسفی برای ادیبان ایرانی است
شالویی نیز در بخش دیگری از همایش گفت: کلیله و دمنه از دیرباز به عنوان منبعی معرفتی و فلسفی در فرهنگ ایرانی شناخته شده و حکیم نظامی در آثار خود به آن اشاره کرده است. همچنین، آثار عطار و ملاصدرا نیز تحت تأثیر این متن قرار گرفته‌اند. ملاصدرا در کتاب "اسفار" خود به بحث‌های معرفتی مرتبط با کلیله و دمنه پرداخته و از آن به عنوان منبعی برای بحث‌های فلسفی استفاده کرده است.
وی اظهار کرد: علامه طباطبایی و آیت‌الله حسن‌زاده آملی نیز هر کدام به نوعی از کلیله و دمنه بهره‌برداری کرده‌اند. آیت‌الله حسن زاده آملی با وجود علاقه به متون عرفانی، به ترجمه بخش‌هایی از کلیله و دمنه پرداخته و تأکید کرده که این اثر در یافته‌های معرفتی او نقش مهمی داشته است.
رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی به ارتباط بین انسان و حیوانات در متون دینی اشاره و تصریح کرد که این ارتباط می‌تواند به درک بهتر حکمت و دانش کمک کند.
وی در پایان با قدردانی از همکاری دانشگاه علامه طباطبائی، ابراز امیدواری کرد که برگزاری این همایش‌ها به تقویت روابط فرهنگی با کشورهایی مانند هندوستان کمک کند و از رسانه‌ها خواست به غنی‌سازی فرهنگی بپردازند.
ارسال ۱۲۷ مقاله به همایش بین المللی کلیه و دمنه
محمود بشیری، دبیر این همایش نیز با اشاره به جنبه‌های آموزشی، سیاسی، حقوقی، روان‌شناسی و تربیتی کلیله و دمنه، به ارائه گزارشی از چگونگی برگزاری نخستین همایش بین‌المللی کلیله و دمنه پرداخت و گفت: ۱۲۷ مقاله به دبیرخانه همایش ارسال شد که از این تعداد، ۹۴ مقاله مورد پذیرش قرار گرفت و برای نویسندگان آن‌ها گواهی صادر شد. بخشی از این مقالات توسط دانشگاه علامه طباطبائی و بخشی دیگر توسط انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران به زودی چاپ خواهند شد.
وی ادامه داد: از مقالات پذیرفته شده، ۱۵ جایزه برای آثار برتر در نظر گرفته شده است که ۸ جایزه به مقالات داخلی و ۴ جایزه به مقالاتی از استادان کشورهای عراق، هندوستان و افغانستان تعلق گرفت. علاوه بر این، دو کتاب و یک رساله نیز مورد تقدیر قرار می‌گیرند.
داستان‌های کلیله و دمنه، درس‌هایی برای زندگی است
دکتر سعد خان نیز در سخنانی گفت: داستان‌های کتاب «کلیله و دمنه» که حدود دو هزار سال قبل در شبه قاره هند نوشته شده و به زبان فارسی ترجمه شده، درس‌هایی برای زندگی است.
وی با اشاره به روابط تاریخی و فرهنگی بین پاکستان و ایران، اظهار کرد: آثار ادبی ایران، مانند «بوستان» و «گلستان» سعدی و اشعار حافظ، در پاکستان محبوب هستند.
در بخش دیگری از نخستین همایش بین‌المللی کلیله و دمنه، از «نماد آغاز نگارش دانشنامه جهانی کلیله و دمنه»، ۳۳ برنامه رادیویی «کلیلک و دمنک»، کتاب صوتی داستان‌های «بیدپای» و مجموعه پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها درباره کلیله و دمنه، رونمایی شد و از آثار برگزیده به شرح ذیل تقدیر شد.
اسامی برگزیدگان همایش بین‌المللی کلیله و دمنه
مقاله های داخلی
- تاثیر کلیله و دمنه بر ادبیات روسی: دکتر مهناز نوروزی
- بررسی ترجمه‌های کلیله و دمنه به ترکی و نقش آن در ادبیات و سیستم آموزشی ترکیه: دکتر موسی رحیمی
- پژوهشی نو در روایت کهن شغال‌نامه کلیله و دمنه بر اساس نسخه سنسکریت و مثنوی معنوی: دکتر فرزانه اعظم لطفی
- تاثیر کلیله و دمنه بر ادبیات اسپانیا؛ ترجمه تاثیرات: دکتر سودابه باشی‌زاده
- رویکرد متن به گفتمان قدرت در کلیله و دمنه و تاریخ بیهقی: دکتر ندا امین
- پُرخیده‌نویسی و حکمت خلقی، بازخوانشی از معادله اخلاق و قدرت در کلیله و دمنه: دکتر قاسم پورحسن
- چهره پادشاه پنجه تَنتَرَه در آیینه کلیله و دمنه: دکتر نوید فیروزی
- لزوم ظلم ستیزی و دفاع از ستمدیده در داستان‌های کلیله و دمنه: دکتر محسن حبیبی
مقاله‌های خارجی
- مروری بر آموزش مبتنی بر مهارت‌های زندگی کلیله و دمنه به عنوان ادبیات عامیانه: دکتر سرویش تریپاتی
- ادب الاطفال بین الماضی و الحاضر؛ کلیله و دمنه ولافونتین انموذجا: م. فکتوریا مناتی محمود
- جایگاه کلیله و دمنه در ادبیات قزاق: دکتر سائورخان ییلدوز
- کلیله و دمنه در ادبیات ایران و ترک؛ پژوهشی در زمینه ادبیات کودک ترجمه شده: دکتر آیسل ییلدیز
جایزه کتاب
- تصحیح و شرح کلیله و دمنه بر اساس نسخه مجتبی مینوی: دکتر خیرالله محمودی
- تصحیح قدیمی‌ترین نسخه دست‌نویس کلیله و دمنه در کتابخانه رامپور در هندوستان: دکتر چندر شیکهر
جایزه رساله
- جایگاه کلیله و دمنه در ادبیات آلمان- ترجمه‌ها و اقتباس‌ها: دکتر فرانک هاشمی
منبع: ایبنا
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید