جهان ایرانی کجاست و چیست؟

1403/4/23 ۱۲:۱۵

رییس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری در پاسخ به این پرسش‌ها که جهان ایرانی کجاست و چیست؟ و در چه زمانی و با چه نگاهی ما باید به آن بیندیشیم؟ بیان کرد: جهان ایرانی به مثابه یک روح از چین تا مدیترانه است. در برخی مواقع از این سوی میز می‌افتیم و گاهی از آنطرف؛ گاهی متعصبانه از این موضوع صحبت می‌کنیم و گاهی به سادگی ازآن عبور می‌کنیم.

همایش ملی «جهان ایرانی: ماد و هخامنشی» از سوی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، گروه پژوهشی باستان‌کاوی تیسافرن، پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری و موزه ملی ایران برگزار شد. در این همایش ۳۴ ایران‌شناس درباره جهان ایرانی و نیز دوره ماد و هخامنشی در تالار اندیشگاه فرهنگی و تالار فرهنگ سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران سخنرانی می‌کنند. مسعود میرزایی، مصطفی ده‌پهلوان، شاهین آریامنش، ژاله آموزگار، حکمت‌اله ملاصالحی و محمدرحیم ربانی‌زاده، سخنرانان ویژه این همایش ایران‌شناسی هستند.

ده‌پهلوان با بیان‌اینکه متخصصان حوزه باستان‌شناسی، تاریخ، ایران‌شناسی و … باید قدری از انزوای علمی خودشان بیرون بیایند و به جهان ایرانی نیز بیندیشند گفت: متخصان امروز نه تنها در مقابل مردم و جامعه بلکه در مقابل مدیران سیاسی کشور نیز مسئول‌اند و نباید اجازه ندهند که ایران و جهان ایرانی به بیراهه و گمراهی برود.

مصطفی ده‌پهلوان رییس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری که در همایش ملی «جهانی ایرانی: ماد و هخامنشی» سخن می‌گفت بیان کرد: این روزها خیلی نگران جهان ایرانی هستیم؛ با مرور تاریخ درمیابیم که چه اندازه این جهان ایرانی مورد هجمه قرار گرفته و همچنان محکم ایستاده است.منتها آدمی دلش آنجا به درد می‌آید که برخی از این هجمه‌ها از سمت فرزندان ایران است که همچون مور و ملخ به جان آن افتاده‌اند.

او با انتقاد از اینکه ما چرا به این اندازه خام و از سواد و آگاهی میراثی به‌دور هستیم افزود: شاید متخصصان حوزه باستان‌شناسی، تاریخ، ایران‌شناسی و … باید قدری از انزوای علمی خودشان بیرون بیایند و به جهان ایرانی نیز بیندیشند. ما در قبال جامعه‌مان مسئولیم و جامعه تا نخواهد و به این درک از آگاهی نرسیده باشد نمی‌تواند از میراث نیاکانش حفاظت کند.

ده‌پهلوان در پاسخ به این پرسش‌ها که جهان ایرانی کجاست و چیست؟ و در چه زمانی و با چه نگاهی ما باید به آن بیندیشیم؟ اظهارکرد: جهان ایرانی به مثابه یک روح از چین تا مدیترانه است. در برخی مواقع از این سوی میز می‌افتیم و گاهی از آنطرف؛ گاهی متعصبانه از این موضوع صحبت می‌کنیم و گاهی به سادگی ازآن عبور می‌کنیم.

رییس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری افزود: امروز هر چه بیشتر به نشست‌هایی نیاز داریم که پژوهشگران بتوانند درآن گرد هم بنشینند و بحث‌ها و جدل‌های عالمانه داشته باشند تا ما نخست تکلیف خود را در مورد جهان ایرانی و موضوعاتی از این قبیل بدانیم و آن را در جامعه‌مان نهادیه سازیم، در آن صورت می‌توانیم جامعه را با جمع بندی‌های عالمانه در حوزه بحث‌های علمی و فرهنگی جهان ایرانی همراه کنیم. جهان ایرانی تنها ماد، هخامنشی، اشکانی و ساسانی نیست، جهان ایرانی دوره سلوکی، آمدن اعراب مسلمان، قاجار، پهلوی و ورود فرنگیها را نیز شامل می‌شود و اینکه جهان ایرانی در مواجهه با این عوامل چه واکنشی داشته است.

این باستان‌شناس، در بخش دیگری از سخنانش با تأکید بر اینکه ما باید جهان ایرانی را ببینیم و آسیب‌شناسی کنیم تصریح‌کرد: در دانشگاه‌های نسل چهارم و پنجم نوع نگاه به پژوهش متفاوت شده و جامعه در این دانشگاه‌ها مسئله‌ای بسیار جدی و رکن اصلی آن مسئولیت اجتماعی است به این معنی که متخصصان برای جامعه چه اندازه زمان گذاشته‌اند؟ پرسشی که همواره باید از خویش بپرسیم.

رییس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری بیان کرد: اینکه امروز فرزندان این وطن در سودای پول و مادیات تیشه به ریشه ایرانشان می‌زنند نشان از گونه‌ای جهل فرهنگی است.

ده‌پهلوان در پایان سخنانش گفت: متخصان امروز نه تنها در مقابل مردم و جامعه بلکه در مقابل مدیران سیاسی کشور نیز مسئول هستند و نباید اجازه دهند که ایران و جهان ایرانی به بیراهه و گمراهی برود و امیدوارم بتوان با بحث‌های عالمانه و روشن کردن مسیرهای درست برای مدیران سیاسی جهان ایرانی را به سمت صلح و همبستگی برد.

منبع: ایبنا