‌درباره اصغر کریمی

1400/6/6 ۱۱:۰۳

اصغر کریمی از مترجمان و محققان عرصه مردم‌شناسی به شمار می‌رفت که بیش از صدها کتاب، مقاله، طرح پژوهشی و ترجمه‌های ارزنده‌ از خود به یادگار گذاشت، وی همچنین عضو پیوسته موسسه فرهنگی ایکوموس ایران بود و مکتوبات باارزش او در زمینه باستان‌شناسی و میراث فرهنگی، راهنمای پژوهشگران این عرصه است.

علم مردم‌شناسی، علم گسترده‌ای در خصوص ابعاد وجودی انسان است که حوزه گسترده‌ای از فرهنگ تا تاریخ تکامل انسان را در بر می‌گیرد. مقصود مردم‌شناسی، معرفت حاصل کردن به تمام احوال انسان است و جان آدمی که محرک ایجاد سازمان‌ها و بنیان‌های کهن فرهنگی جامعه بشری و واقعه‌های اجتماعی است، نقشی بااهمیت در این میان دارد. تنوع مردمان باعث وابستگی شدید مردم‌شناسی به قوم‌نگاری شده است. یکی از افرادی که در این راه تلاش بسیاری و آثار بی بدیلی خلق کرد، اصغر کریمی از بزرگترین پژوهشگران عرصه فرهنگ به ویژه فرهنگ بومی ایران بود که جان خود را بر اثر شیوع ویروس کرونا از دست داد.

تحصیلات

اصغر کریمی در ۱۳۱۹ خورشیدی در زنجان دیده به جهان گشود. دیپلم متوسطه خود را از دبیرستان مروی تهران در ۱۳۵۱ خورشیدی دریافت کرد و سپس برای ادامه تحصیلات دانشگاهی به فرانسه رفت. وی چند سال بعد دانشنامه کارشناسی جامعه‌شناسی و مردم‌شناسی را از دانشگاه اکس‌ـ‌مارسی دریافت کرد و موفق شد تا درجه کارشناسی ارشد در رشته مردم‌شناسی را از همان دانشگاه دریافت کند. او بلافاصله وارد دوره دکتری این رشته شد، اما تحصیلات خود را ناتمام گذاشت و به ایران بازگشت.

فعالیت‌های علمی و فرهنگی

کریمی بیش از ۵۰ سال در حوزه مردم شناسی و فرهنگ عمومی فعالیت داشت و دهها جلد کتاب در زمینه بوم شناسی، آداب اجتماعی، صنایع دستی و به ویژه گویش ها، آیین ها و باورداشت های ایل بختیاری، تالیف و تدوین کرد. از میان این آثار که تالیف و ترجمه این چهره ماندگار است، می توان به کتاب هنرهای بومی در صنایع دستی باختران، گیلان و آذربایجان شرقی، فنون کوچ نشینان بختیاری، سفر به دیار بختیاری، کوچ نشینان شمال خراسان، سیاه چادر، مسکن کوچ نشینان جهان در پویه تاریخ، اراک و همدان، فرش مشرق زمین، چغازنبیل، بیشاپور، تپه های سیلک کاشان و ... اشاره کرد.

این نویسنده پرکار علاوه بر انتشار کتاب، بیش از ۵۰ مقالۀ ارزنده از خود برجای گذاشت که ایل‌نشینی در ایران (نمونه: ایل بختیاری)، اسنادی درباره برخی نشانه‌های فرهنگی در زاگرس مرکزی، طرح تشکیل و راه اندازی موزه سیار،  بررسی اجمالی نظریه‌های گوناگون درباره شکل کلی مساکن سنتی و بومی، جانمایه معماری هخامنشی و یونانی در سده های پنجم و ششم قبل از میلاد، چغازنبیل به روایت گیرشمن، دور اونتاش: شهر مذهبی ایلامی و ساخت شهرک های اقماری در ایران پیش از اسلام (نمونه: مداین) نمونه هایی از این آثار بود.

حاصل همکاری‌های متعدد او با مردم شناسان و فولکلوریست‌های صاحب نام فرانسوی در قالب برنامه‌های پژوهشی مشترک نیز به صورت جزوات مردم‌نگارانه مصوری به زبان فرانسه در مورد مناطق زاگرس مرکزی، آذربایجان شرقی و گیلان ثبت و ضبط شده اند. همچنین تسلط وی به زبان فرانسه باعث شد که بخشی از مهمترین آثار مردم شناسانه را از این زبان به فارسی برگرداند که این مجموعه از ترجمه ها به ویژه مجموعه آثار و مقالاتی که در خصوص مطالعات عشایر ایران هستند، هنوز یکی از بزرگ ترین مجموعه های ترجمه موضوعی در زبان فارسی به شمار می رود که منبع مطالعاتی مهمی را برای دانشجویان و محققان در این زمینه مهیا می کند.

کریمی در طول فعالیت‌های فرهنگی خود در عرصه های مختلف، ایفاگر نقش های ماندگاری بود که از آن جمله می توان از گردآوری فرهنگ عامه و عضویت در گروه‌های پژوهشی میدانی در اداره فرهنگ عامه وابسته به هنرهای زیبای کشور و سپس در وزارت فرهنگ و هنر، عضویت علمی در مرز تحقیقات علمی فرانس (س ان ار اس)، پژوهشگر و سرپرست تحقیقات ایلی و عشایری در وزارت فرهنگ و آموزش عالی و سازمان میراث فرهنگی کشور و مشاور علمی برنامه‌های مردم‌شناسی در همین سازمان، دبیر اجرایی کمیته ملی ایکوموس ایران (شورای بین‌المللی ابنیه و محوطه‌ها)، همکاری با بنیاد دائرةالمعارف اسلامی و مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی در گروه‌های جغرافیا و فرهنگ مردم ایران نام برد.

لازم به ذکر است که کریمی  از سال ۱۳۷۹ به بنیاد دایرهٔ المعارف اسلامی پیوست و عضو هیأت علمی این نهاد علمی شد و از ۱۳۸۱ خورشیدی مدیریت گروه جغرافیا در بنیاد دایرهٔ المعارف اسلامی را بر عهده گرفت.

خاموشی

سرانجام این پژوهشگر و مترجم پرکار در دوم شهریور ۱۴۰۰ خورشیدی در حالی که ۸۱ سال داشت بر اثر ویروس منحوس کرونا دیده از جهان فروبست.

منبع: ایرنا