1400/4/12 ۰۸:۳۴
گناه نابخشودنی جدایی بحرین از ایران اولین جلد از مجموعه آثار دکتر احمد اقتداری است که مرکز دائرۀالمعارف بزرگ اسلامی آن را منتشر کرده است.
«گناه نابخشودنی جدایی بحرین از ایران؛ رفراندوم دروغین» اولین جلد از مجموعه آثار دکتر احمد اقتداری است که مرکز دائرۀالمعارف بزرگ اسلامی (مرکز پژوهش‌های ایرانی و اسلامی) منتشر کرده است. مرحوم دکتر احمد اقتداری طبق سفارش و وصیتی که ۸ آبان ۸۹ خطاب به کاظم موسوی بجنوردی (بنیان‌گذار و رئیس مرکز دائرۀالمعارف بزرگ اسلامی) نوشته و در صفحات ابتدایی کتاب آماده، انتشار کلیۀ آثارش را به این مرکز سپرده است: «از جناب‌عالی استدعا دارم سی‌ویک مجلد کتاب چاپ شده و پانزده مجلد و عنوان کتاب چاپ‌نشدۀ دست‌نوشت مرا با نظارت فائقۀ خودتان و سعی و اهتمام مدیران محترم مرکز، در مواقع مناسب و فراهم بودن امکانات چاپ و نشر، آن‌ها را چاپ و به‌فروش برسانند.»
دکتر احمد اقتداری را به حق میتوان پدر مطالعات خلیج فارسشناسی در ایران نامید. هرچند پیش از او بزرگانی چون سدیدالسلطنه، عباس اقبال آشتیانی، صادق نشأت و محیط طباطبایی آثاری ارزشمند در تاریخ و جغرافیای خلیج فارس پدید آوردند اما آثار احمد اقتداری دربارۀ خلیجفارس دارای ویژگی‌هایی است که آن را از آثار دیگران متمایز می‌کند. از دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی نقل شده است که «خلیج فارس قلب ایران است و دکتر احمد اقتداری، قلب خلیج فارس».
دکتر اقتداری سال ۱۳۴۱ برای نخستین‌بار در سمیناری که به موضوع خلیج فارس می‌پرداخت، شرکت کرد. این سمینار که به همت محیط طباطبایی و ریاست سعید نفیسی برگزار می‌شد، نخستین گام‌های اقتداری را برای شناخت خلیج فارس به همراه داشت. او در آن سمینار به سخنرانی در باب فولکلور و فرهنگ عامۀ خلیج فارس پرداخت. روحیۀ وطن‌پرستی و ایران‌دوستی احمد اقتداری او را بر آن داشت تا با تألیف آثاری دربارۀ پیشینۀ حضور تاریخی ایرانیان در کرانههای خلیج فارس به سیاستها و اهداف استعماری بیگانگان در خصوص خلیج فارس، پاسخی در خور دهد. کتاب «گناه نابخشودنی جدایی بحرین از ایران؛ رفراندوم دروغین» نمونهای ازایندست آثار اوست. اقتداری در این کتاب به تاریخ بحرین از روزگاران باستان و حضور ایرانیان در بحرین از روزگاران هخامنشیان تا برآمدن آفتاب اسلام و تاریخ این جزیره، از آغاز دورۀ اسلامی تا جدایی رسمی آن از ایران در دورۀ پهلوی دوم، با استناد به یافتههای باستانشناسی و منابع تاریخی و سندهای منتشرشده پرداخته و به‌طور ویژه به بررسی اسناد منتشرشدۀ دستگاه‌های سیاسی و امنیتی بریتانیا و شرایط سیاسی ایران در دورۀ سلطنت رضا شاه و گفتوگوهای دیپلماتیک ایران و بریتانیا بر سر مسالۀ بحرین در آن زمان و چگونگی زمینهچینیهای بریتانیا، برای جدایی رسمی بحرین از ایران در دورۀ محمدرضا شاه پهلوی و نظرسنجی دروغین ویتوریو گیچیاردی، نمایندۀ سازمان ملل، در موضوع استقلال این جزیره از ایران که به غلط نام رفراندم به خود گرفته، میپردازد و دربارۀ ساختگی بودن این رفراندم می‌نویسد: «از سال ۱۳۱۱ تا ۱۳۵۰ش، قضیۀ بحرین و جزایر خلیج فارس... در بوته‌ای از سکوت درازمدت و در وضعیت موجود باقس ماند. گه‌گاه دربارۀ این قضایا، مذاکراتی محرمانه بین اطراف دعوا صورت می‌گرفت. سرانجام پس از ۳۹ سال، محمدرضا شاه وهلوی، ظاهراً در ازاء بازگرداندن جزایر تمب بزرگ و تمب کوچک و ابوموسی به ایران، در فرودگاه دهلی اظهار داشت با انجام رفراندمی در بحرین موافق است. سازمان ملل متحد اعلام کرد که در بحرین رفراندم کرده و مردم بحرین رأی به استقلال و جدایی از ایران داده‌اند: این رفراندم کاملاً صوری و ساختگی و بدون اخذ رأی مردم بحرین حتی به صورت ظاهری بوده است. ارتش ایران در آذر ۱۳۵۰ جزایر تمب بزرگ و کوچک و ابوموسی را تصرف کرد و سه سرباز ایرانی در این جزایر کشته شدند و جنازۀ آن‌ها را به ایران آوردند و تشییع رسمی شدند؛ اکنون این جزایر در اختیار ایران است و دولت ایران آن را با قدرت و بصیرت نگهداری می‌کند و ابوموسی مرکز فرمان‌داری جزایر استان هرمزگان است. با همۀ این احوال: متأسفانه پادشاه ایران و مجلس شورای ملی ایران فریب استعمار کهنه‌کار انگلیس را خوردند و این گناه نابخشودنی را مرتکب شدند و راضی به جدا شدن بحرین از ایران گردیدند.»
«گناه نابخشودنی جدایی بحرین از ایران؛ رفراندوم دروغین» به کوشش امیرحسین مرادخانی، دستیار استاد احمد اقتداری و پژوهش‌گر مرکز دائرۀالمعارف بزرگ اسلامی منتشر شده است.
گناه نابخشودنی جدایی بحرین از ایران
رفراندوم دروغین
احمد اقتداری
مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی
۱۶۰ صفحه/ ۱۸۵ هزار تومان
منبع: روزنامه سازندگی
[
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید