ایران در فرهنگ جهان / علی اصغر حکمت

1399/11/5 ۱۳:۱۶

بعضی تصور می کنند که وظیفۀ فرهنگستان فقط وضع و اختراع بعضی لغات و اصطلاحات است – این تصور مطابق واقع نیست. بلی فرهنگستان وقتی تمام نیرو و مقدرت علمی و ادبی خود را مصروف عمل «لغت سازی» مینمود و مجموعه ای از لغات فارسی که ظاهراً عدد آن به هزار نمی رسد تدوین کرد

نخست از اولیای محترم فرهنگستان ایران سپاسگزارم که امروز این مجلس را برای استماع عرایض ناچیز این بنده فراهم فرموده اند و به من امرکرده اند که دربارۀ " ایران در فرهنگ جهان" سخنی چند عرضه بدارم. البته فرهنگستان همان طور که اساسنامۀ آن دستور می دهد موظف است که در راه نشر فرهنگ ایران سعی جمیل مبذول دارد و در مسائل غامضۀ علم و دانش و رشته های مختلفۀ تاریخ ادب و زبان شناسی این کشور مطالعات نماید. بسا که آن مطالعات برای مردم دانش دوست ایران سودمند شود و همچنین برای هواخواهان فرهنگ ایران در کشورهای دیگر مفید واقع گردد.

بعضی تصور می کنند که وظیفۀ فرهنگستان فقط وضع و اختراع بعضی لغات و اصطلاحات است – این تصور مطابق واقع نیست. بلی فرهنگستان وقتی تمام نیرو و مقدرت علمی و ادبی خود را مصروف عمل «لغت سازی» مینمود و مجموعه ای از لغات فارسی که ظاهراً عدد آن به هزار نمی رسد تدوین کرد که اکثراً آنها را جامعۀ ایران و فارسی زبانان به طبع سلیم خود پذیرفته اند، و چند لغتی معدود که مطابق سلیقه و ذوق اهل زبان نبوده است به حکم طبیعت متروک و مهجور گشته. شاید در آن تاریخ در این خدمت ادبی راه مبالغه و افراط پیموده باشند، ولی از روی انصاف باید گفت که این مؤسسۀ سودمند که این بنده از خدمتگزاران قدیم آن هستم همچنان وظایف دیگر را نیز انجام داده است که غمض عین از آن نمی توان کرد. از دوازده ماده که وظایف اساسی فرهنگستان است تنها چهار ماده بیش و کم مربوط به وضع لغات و اصطلاحات علمی و جغرافیائی و امثال آن می باشد و مابقی مربوط به اموری است که انجام آن در عالم ادب خدمتی مأجور شمرده می شود....

نامه فرهنگستان (قدیمی) اسفند 1326 شماره 2

دریافت مقاله

منبع: پرتال جامع علوم انسانی