1397/12/1 ۱۰:۰۴
گئورگ فریدریش گروتِفِند (Grotefend:۱۷۷۵ـ۱۸۵۳) پژوهشگر و رمزگشای سنگ‌نبشته‌های باستانی، از نخستین کسانی است که برخی از واژگان به خط میخی را رمزگشایی کرد. او کارش را با بررسی دو نگاره که یک جهانگرد آلمانی از روی دو سنگ‌نبشتۀ کوچک در تخت جمشید به سال ۱۷۶۵ از داریوش و پسرش خشایارشا برداشته بود آغاز نمود و سرانجام در سال ۱۸۰۲ توانست برخی از واژگان این خط را بخواند و گشایش منطقی خط پارسی باستان در سال ۱۸۰۲ به همت او کلید خورد.
او متوجه وجود برخی واژگان تکراری در کتیبه‌ها شد و آنها را به‌درستی برابر مفهوم شاه تشخیص داد. او که بر این باور بود که کتیبه‌ها متعلق به دوره هخامنشی و به زبانی نزدیک به زبان اوستایی است، این واژه را «شاه» فرض کرد و در ادامه متوجه شد کتیبه‌های مورد بررسی‌اش از دو شاه مختلف با دو نام مختلف است. در یکی از کتیبه‌ها واژه مفروض بر شاه دو بار در آغاز و در یکی تنها یک بار تکرار شده بود. از آنجا به این نتیجه رسید که این کتیبه‌ها به دستور دو نفر از شاهان هخامنشی نوشته شده که پدر یکی از آنها شاه بوده و پدر دیگری نه. در ضمن فهمید که نام فرمانروایی که پدرش شاه نبوده، دقیقا در کتیبه دیگر، پیش از دومین واژه شاه آمده. در نتیجه دریافت که شاه دومی پسر شاه اولی بود است. او با مطالعه منابع یونانی به این مهم رسید که تنها دو تن از شاهان هخامنشی پدرانی داشتند که خود شاه بودند، اما پدرشان شاه نبوده؛ یعنی کوروشرکمبوجیه و نیز داریوشر خشایارشا. او با توجه به اینکه نام دوشاه یا یک حرف آغـاز نمی‌شــوند، گــزینــه اول را کنار گذاشت و با توجه به قرائت‌های اوستایی سبک ملفوظ نام خشایارشا، ویشتاسپ، داریوش، پدر و شاه را حدس زد. بدین ترتیب او توانست ارزش نوشتاری پانزده حرف را مشخص کند. اما به دلیل اشتباهاتی که در حدس صورت ملفوظ واژه‌های فارسی باستان داشت تنها ده مورد آن درست بود.
بعد از تلاش گروتفند که حتی نام کوروش در کتیبه مرغاب را هم شناسایی کرده بود، دانشمندان دانمارکی، به‌ویژه راسموس راسک، پژوهش‌های او را ادامه دادند. اوژن بورنوف فرانسوی نیز موفق شد شمار زیادی از آواها را شناسایی کند و با توجه به مشابهت نزدیک این زبان با اوستایی حالات صرفی آن نیز مسجل شد. بعدها شناسایی کامل این زبان به درک و دریافت زبان و خط اکدی و عیلامی که در برخی کتیبه‌ها هخامنشی در کنار پارسی باستان ترجمه شده بودند، منجر شد.
وی از اولین افرادی بود که اثبات کرد بنای مشهور به «مشهد مادر سلیمان»، آرامگاه کوروش است.
منبع: روزنامه اطلاعات
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید