دو احترام به او بدهکاریم / محمدجعفر یاحقی

1397/9/27 ۱۱:۲۷

استاد دکتر محمدعلی موحد شخصیت یگانه‌ای ست همچون نامش. این یگانگی هم دو جهت و وجهه دارد، یکی جنبه علمی و دیگری جنبه انسانی. از جنبه علمی باز هم می‌توان دوچهره مشخص برای ایشان قائل شد، چهره فنی استاد که مرتبط با مطالعات حقوق نفت و حقوق بین‌الملل است که در حوزه کاری من نیست و قادر به صحبت درباره آن نیستم، هرچند که می‌دانم در این حوزه هم ایشان بحق موحد هستند. اما دومین چهره‌ای که از ایشان در ارتباط با فعالیت‌های علمی‌شان می‌بینیم در ارتباط با عرفان پژوهی است.مثنوی اثر سترگ و یگانه‌ای ست که تنها افراد ویژه و یگانه‌ای قادر به انجام کاری در ارتباط با آن هستند؛ افرادی نظیر فروزانفر، محمد تقی جعفری و در حال حاضر هم استاد محمدعلی موحد. رفتن به سوی مثنوی نیازمند دورخیزی ست همچون مطالعات جانبی و اطلاعات وسیعی هم نیاز دارد که نمونه‌اش در استاد موحد جمع شده است.افرادی که به مثنوی نزدیک می‌شوند باید عرفان را خوب بشناسند و از همه مهم‌تر اینکه به زمینه‌های فکری‌اش نزدیک شوند و از سویی اسلام را هم خوب بشناسند. کلام و فقه و فلسفه بدانند و به شخصیت‌های اطراف مولانا هم اشراف و آگاهی خوبی داشته باشند و استاد موحد در شرایطی به سراغ مثنوی رفته‌اند که از همه این شاخص‌های مهم برخوردار بوده‌اند. ایشان حتی از شخصیت‌های جانبی مولانا، همچون سلطان ولد پسر مولانا و همین طور شمس تبریزی که الهام بخش اندیشه مولاناست هم شناخت خوبی دارند. استاد موحد پیش‌تر آثار ارزشمندی همچون مقالات شمس را به شکل بسیار وزین و نفیسی مورد توجه قرار داده‌اند و منتشر کرده‌اند. علاوه بر این کارهای دیگری هم برای شناخت شمس انجام داده‌اند که آنها را می‌توان تلاشی جدی برای معرفی فردی دانست که نقشی جدی در شکل دهی به اندیشه مولانا داشته است. استاد در این اواخر هم به مثنوی پرداخته‌اند، اثری که دریای علم، معرفت، اسلام، فلسفه و اندیشه و کلام است.کاری را که ایشان بر اساس نسخه گرانبهایی که از مثنوی در اختیار داشت انجام داده‌اند، می‌توان نقطه تازه‌ای در مطالعات مولوی پژوهی دانست، استاد موحد از این جهت بسیار نامدار هستند بویژه در ارتباط با مثنوی مولوی که با همکاری نشر هرمس منتشر شده و در همین فرصت کوتاه چندین مرتبه‌ای هم تجدید چاپ شده است. من سال‌ها در فرهنگستان شاهد بودم که ایشان با چه دقت و مراقبتی کار به روی تصحیح این اثر ارزشمند را انجام دادند و چگونه عده‌ای را در این مسیر تعلیم دادند، شاگردان و یارانی که به زوایای کار مثنوی و مولانا نزدیک شدند. از این دو جهت علمی، بخش عالمانه استاد موحد قابل تأمل است. ضلع دیگر شخصیت ایشان، شخصیت انسانی و اخلاقی استاد است که به‌نظر من آن را می‌توان فشرده‌ای از تعالیم اسلامی و همچنین عرفانی‌مان دانست. بسیاری از اندیشمندان با دانش‌های متعددی آشنا هستند اما از آنها تأثیر نمی‌پذیرند و آن را در خودشان محقق نمی‌کنند. استاد موحد از معارف اسلامی و اندیشه‌های بلند دینی بویژه در راستای کسب روحیه مسالمت جویی، انسان خواهی و خیرطلبی، عرفان الهام بسیاری گرفته‌اند، از همین رو است که ایشان را برخوردار از روحیه دلپذیری می‌یابیم. شخصیتی که صرف نظر از جنبه‌های عالمانه بسیار احترام انگیز است، از همین رو ما به شخص استاد محمدعلی موحد دو احترام بدهکاریم، نخست احترامی برای علم ایشان و دوم احترامی برای شخصیت ایشان. با کارهای ارشمند ایشان از سال‌ها قبل آشنا هستم اما آشنایی حضوری‌ام با استاد موحد به بیش از یک دهه قبل بازمی‌گردد، از زمانی که با فرهنگستان و حوزه‌های علمی این مرکز ارتباط پیدا کردم با ایشان هم از نزدیک آشنا شدم. بی‌هیچ اغراقی استاد موحد آنقدر نزد همگان محبوب هستند که می‌توانم بگویم همه روزها و ساعت‌های کار با ایشان خاطره است. در خاطرم هست همان روزهایی که مثنوی بتازگی منتشر شده بود به اتاق ایشان رفتم، درخواست کردم برای حضور در مراسم رونمایی مثنوی در مشهد شرکت کنند و استاد موحد با اینکه سفر برایشان بسیار دشوار است با گشاده دلی پذیرفتند، آمدند و در آن مراسم هنگامه‌ای از حضور علاقه مندان برپا شد که بواسطه تماشای آن اشک در چشمان هر علاقه‌مندی حلقه می‌زد. از خداوند برای استاد موحد عمری طولانی طلب می‌کنم و امیدوارم سال‌های سال از حضور ایشان بهره‌مند باشیم.