«هیروگلیف» امروزه دیگر مختص خط تصویری مصری نیست

1397/6/13 ۱۱:۱۹

کتاب «کتیبه‌های هیروگلیف اورارتویی از ایران» تالیف مریم دارا از سوی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری منتشر شد. در کتاب «کتیبه‌های هیروگلیف اورارتویی از ایران» این کتیبه‌های تاریخی معرفی شده است. سپس تاریخچه پژوهش بر هیروگلیف اورارتویی و منشا هیروگلیف اورارتویی آورده شده است. در ادامه هیروگلیف (نشانه‌های) غیروزنی و پس از آن هیروگلیف (نشانه‌های) وزنی اورارتویی معرفی شده‌اند.

 کتاب «کتیبه‌های هیروگلیف اورارتویی از ایران» تالیف مریم دارا از سوی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری منتشر شد.

در کتاب «کتیبه‌های هیروگلیف اورارتویی از ایران» این کتیبه‌های تاریخی معرفی شده است. سپس تاریخچه پژوهش بر هیروگلیف اورارتویی و منشا هیروگلیف اورارتویی آورده شده است. در ادامه هیروگلیف (نشانه‌های) غیروزنی و پس از آن هیروگلیف (نشانه‌های) وزنی اورارتویی معرفی شده‌اند. سپس کتیبه‌های هیروگلیف اورارتویی در ایران آورده شده که شامل 3 فلزنبشته، 62 سفال نبشته وزنی و 1 غیروزنی، 1 گوی نبشته و 5 مهر نبشته می‌شوند.

چند مورد از نشانه‌های هیروگلیف مانند که گاه به اشتباه هیروگلیف خوانده شده‌اند نیز در ادامه معرفی شده تا خوانندگان دچار خطاهای معمولا و رایج در شناسایی نشانه‌های هیروگلیف از نمادها نشوند. سپس کتابنامه، تصاویر و جداول نشانه‌های هیروگلیف که تاکنون شناسایی یا قرائت شده، آورده شده‌اند.

اورارتوها حدود سده‌هاي نهم تا ششم پیش از میلاد در اطراف درياچه‌هاي اروميه ايران، سوان ارمنستان و وان تركيه حكومت مي‌كردند. آثار كتيبه‌دار، الواح، سنگ نبشته، مهرنبشته و گوي نبشته‌های اورارتویی به جای مانده از اورارتوها که حدود سده‌هاي نهم تا ششم پیش از میلاد در اطراف درياچه‌هاي اروميه ايران، سوان ارمنستان و وان تركيه حكومت مي‌كردند در موزه‌های ایران و جهان نگهداری می‌شوند.

از آن دوره تاریخی آثار، اشياء و كتيبه‌هايي بر جاي مانده كه ما را در شناخت بهتر اورارتوها ياري مي‌رسانند. در ايران عمده ‌آثار اورارتويي از استان‌هاي آذربايجان شرقي و غربي به دست آمده‌اند. از اورارتوها حدود 1700 كتيبه تا كنون شناسايي شده كه تعدادي از اين كتيبه‌هاي ميخي و هيروگليف اورارتويي در ايران به دست آمده‌اند. اين كتيبه‌ها بر روي سنگ، صخره، فلز،‌ سفال،‌ گوي و لوح نوشته شده‌اند.

موزه‌ ملي ايران سهم به سزايي در نگهداري از آثار كتيبه دار اورارتويي دارد و الواح، سنگ نبشته، مهرنبشته و گوي نبشته هايي در آن نگهداري مي‌شود.

همچنين كتيبه‌هايي از محوطه‌هاي اورارتويي ايران در موزه رضا عباسي و موزه‌هاي باستان‌شناسي آذربايجان شرقي و غربي و همچنين موزه رشت هستند. در خارج از ايران نيز در موزه برلين، هرميتاژ، وان و مجموعه‌هايي ديگر آثار كتيبه دار اورارتويي كه از ايران خارج شده‌اند ديده مي‌شوند.

در مقدمه کتاب «کتیبه‌های هیروگلیف اورارتویی از ایران» به قلم مریم دارا می‌خوانیم: «خطوط تصویری بسیاری در جهان پس از مصری‌ها به نام «هیروگلیف» نزد پژوهشگران معروف هستند. یعنی عنوان «هیروگلیف» امروزه دیگر مختص خط تصویری مصری نیست و خطوط تصویری غیرمصری دیگری مانند خطوط تصویری هیتایی و لوویایی و اورارتویی را نیز به نام هیروگلیف می‌نامند.

در این کتاب 72 کتیبه هیروگلیف اورارتویی گردآوری، نسخه برداری، قرائت، مستند سازی، ترجمه، تفسیر و ارائه شده است. در این نوشته ابتدا جغرافیای سیاسی و تاریخ سیاسی اورارتوها، سپس زبان و خط اورارتویی آورده شده است. گفتنی است بخش‌های ابتدایی مشابهت بسیاری با کتاب کتیبه‌های اورارتویی از ایران دارند.»

منبع: ایبنا