داريوش شايگان، انديشمند افق‌های تو در تو / حسن انصاری

1396/11/21 ۰۹:۲۳

به نظر من و بی هيچ گفتگو داريوش شايگان آوانگاردترين و جهانی‌ترين انديشمند و فيلسوف ايرانی است. سخت است يکی از آثارش را بخوانی و شيفته قلم و انديشه و جهانبينی او نشوی. نخستين اثری که از او خواندم «آسيا در برابر غرب» بود. بعد از آن هر آنچه از او منتشر شد را تا سال‌ها دنبال می‌کردم و می‌خواندم. از «بت‌های ذهنی و خاطره‌های ازلی» تا «افسون‌زدگی جدید».

به نظر من و بی هيچ گفتگو داريوش شايگان آوانگاردترين و جهانی‌ترين انديشمند و فيلسوف ايرانی است. سخت است يکی از آثارش را بخوانی و شيفته قلم و انديشه و جهانبينی او نشوی. نخستين اثری که از او خواندم «آسيا در برابر غرب» بود. بعد از آن هر آنچه از او منتشر شد را تا سال‌ها دنبال می‌کردم و می‌خواندم. از «بت‌های ذهنی و خاطره‌های ازلی» تا «افسون‌زدگی جدید». دو سه اثر سال‌های اخير او را نخوانده‌ام. گذاشته‌ام وقتی با آسودگی خاطر بخوانم. در سال‌هایی که بيروت می‌رفتم می‌ديدم که آثار او در دنيای عرب و حتی در کشورهای مغرب عربی ترجمه می‌شود و کم‌طرفدار نيست. بعدها در پاريس اقبال روشنفکران و فيلسوفان و اهالی رسانه خاصه آنها که گوشه چشمی به «شرق» دارند به او و تفکرش و آثارش را معاينه ديدم. خوشبختانه شایگان الآن سال‌هاست از همراهان مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی است. آدمی است که نياز به رسانه و ابتکارات رسانه‌ای و یا پلمیک ندارد تا صدای اندیشه‌اش را به مخاطب برساند. شايگان متفکری جهانی است با زبانی جهانی. از تحفه‌های «شرق» است که مختصات «غرب» را به خوبی می‌شناسد. جهان «اسطوره»ها را می‌فهمد و با زبانی مدرن آن را تفسير می‌کند. تجربه‌های مختلف تفکر آزاد در شرق و غرب را زيسته است و در عين حال قدر «اقليم حضور» را با تمام وجود و انديشه و «معنويتش» درک می‌کند. عمرش دراز باد...