1393/4/9 ۱۲:۳۳
حجت الاسلام والمسلمین سروش محلاتی در كتابی با عنوان «امكان‌سنجی انتخابات در نظام اسلامی»، برخلاف بسیاری از نظریات فقهی رایج كه انتخابات را در نظام جمهوری اسلامی ناممكن می‌دانند، براساس نظریه امام خمینی(ره)، این نظریات را رد می‌كند.
محمد سروش محلاتی، نویسنده كتاب «امكان‌سنجی انتخابات در نظام اسلامی» كه به تازگی منتشر شده است، در گفت‌وگو با «ایبنا» درباره این كتاب و محتوای آن گفت: این كتاب مجموعه‌ای است از 11 مقاله كه در دو مقطع نوشته شده، یكی به مناسبت «انتخابات ریاست جمهوری» و دیگری در «انتخابات مجلس شورای اسلامی» كه این مقالات در سه سال اخیر در رسانه‌های مختلف به چاپ رسیده‌اند.
حجت الاسلام والمسلمین سروش درباره اهمیت این كتاب عنوان كرد: از آن‌جا كه مساله انتخابات در جمهوری اسلامی، مساله‌ای است كه براساس قانون اساسی جایگاه روشنی دارد، بررسی و جایگاه این مساله از نظر «مبانی فقهی» اهمیت بسیاری دارد. در واقع، «نگاه فقهی» به مساله انتخابات مهم‌ترین بعد این كتاب است زیرا سوالی كه معمولا در این زمینه مطرح می‌شود این است كه «آیا می‌توان در نظام اسلامی، مسوولان از سوی مردم گزینش شوند یا خیر؟»
وی ادامه داد: نتیجه‌ای كه این كتاب در برابر این پرسش می‌گیرد، این است كه برخلاف بسیاری از نظریات فقهی رایج، كه انتخابات را در نظام جمهوری اسلامی (براساس قاعده ولایت فقیه) ناممكن می‌دانند، نظریات امام خمینی(ره)، این نظریه را رد می‌كند؛ چراكه ایشان انتخابات را در این نظام، نه تنها ممكن بلكه لازم می‌دانند.
این استاد فلسفه حوزه علمیه قم عنوان كرد: در واقع، این بحث كه آیا در نظام ولایت فقیه، باید انتخاباتی صورت بگیرد یا خیر؟ یا «در یك نظام اسلامی متصدیان كشورداری چگونه تعیین می‌شوند؟» از زمان مشروطه و از سوی فقیهانی چون شیخ فضل الله نوری (امكان تشكیل مجلس شورا) شروع شد. آن‌ها اعتقاد داشتند كه انتخابات نمی‌تواند پایه و اساس اسلامی داشته باشد چون در مبنای ولایت فقیه، انتخابات نمی‌تواند محلی از اعراب داشته باشد اما در این كتاب با بررسی دیدگاه‌های متفاوت، ناممكن بودن انتخابات از سوی این فقیهان، به صورت مستدل رد می‌شود.
سروش همچنین در مورد تفاوت این كتاب با آثاری كه در این زمینه، پیش از این به چاپ رسیده‌اند، گفت: اگرچه درباره این مسایل و مباحث مذكور، اظهار نظرهایی در گوشه و كنار شده، اما این كتاب، اثری است كه مشخصا به این گستردگی مسایل را مطرح می‌كند و این مساله را مورد بررسی خود قرار می‌دهد.
نگاهی به کتاب «امكان سنجی انتخابات در نظام اسلامی»
فهرست مطالب كتاب «امكان سنجی انتخابات در نظام اسلامی»، مشتمل بر مباحثی چون «مشروطه، فقها و امكان انتخابات در نظام اسلامی»، «نظر دو فقیه معاصردرباره حكم و جایگاه انتخابات»، «آیت‌الله مصباح یزدی و توجیه مجلس شورا»، «آیا در نظام اسلامی، انتخابات واقعی ممكن است؟»، «اختیارات مجلس شورا در نظام اسلامی» و «نمایندگان حاكم یا نمایندگان مردم؟» است.
«ولایت فقیه و انتخابات»، «آیا انتخابات حق ملت است؟»، «نظارت استصوابی»، «جایگاه ریاست جمهوری در نظام مبتنی بر ولایت فقیه»، «نگاهی به ایده تمركز رهبری و ریاست‌جمهوری»، «نسبت اختیارات رییس جمهور و رهبری»، «اختیارات رییس‌جمهور از نظر امام خمینی (ره)» و «رییس جمهور، پاسخگو در برابر جمهور؟» برخی دیگر از مباحثی است كه در فهرست این كتاب مورد بررسی قرار می‌گیرند.
در واقع، سوال اساسی نویسنده در كتاب این است، كه آیا شركت در انتخابات در نظام اسلامی، واجب و لازم است؟ و آیا انتخابات در نظام اسلامی ممكن است؟
مقصود نویسنده در این كتاب از مفهوم «امكان‌سنجی» همان‌طور كه خود توضیح می‌دهد، این است كه: «آیا مبانی حكومت اسلامی، امكان برگزاری انتخابات را فراهم می‌آورد یا این مبانی، اجازه چنین كاری را به شهروندان نمی‌دهد؟»
در بخشی از كتاب نظر امام خمینی (ره) را درباره «شرط فقاهت» برای شخص اول مملكت در كتاب «كشف الاسرار» چنین می‌خوانیم: «اینكه می‌گویند حكومت باید به دست فقیه باشد، نه آن است كه فقیه باید شاه، وزیر و سرلشگر باشد؛ بلكه فقیه باید نظارت در قوه تقنینیه و در قوه مجریه مملكت اسلامی داشته باشد... ما نمی‌گوییم و نگفتیم كه شاه باید فقیه باشد، یا مقدمه واجب بداند. شاه باید از فقه كه قانون رسمی مملكت است تخلف نكند.»
نویسنده در ادامه این مطلب می‌نویسد: «حضرت امام در این كتاب {كشف‌الاسرار}، بارها تاكید و تصریح دارد كه مبادا ولایت فقیه به معنای در راس قدرت قرار گرفتن فقها تلقی شود و ولایت فقیه به معنای تصدی امور اجرایی كشور و در راس قوه مجریه قرار گرفتن نیست؛ بلكه این ولایت صرفا همان نظارت بر حسن اجرای امور و عدم تخطی از شرع است.»
چاپ نخست كتاب «امكان سنجی انتخابات در نظام اسلامی» نوشته محمد سروش محلاتی در 128 صفحه، شمارگان یك‌هزار نسخه و بهای هفت هزار تومان از سوی انتشارات میراث اهل قلم چاپ و منتشر شده است.
خبرگزاری ایبنا
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید