سید محمد بهشتی : باقیمانده بافت تاریخی شهرها در معرض خطر است
1395/3/17 ۱۱:۰۱
سید محمد بهشتی رئیس پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری دیروز در جمع خبرنگاران به وضع بافتهای تاریخی کشور و تخریبهایی که در آنها صورت می گیرد اشاره کرد و گفت: همه تظاهر میکنند که با نیت خیر قصد دارند نیازهای امروزی زوار را به بهترین نحو انجام دهند، در گذشته تعداد زوار کم بوده، اما امروز بسیار زیاد است؛ بنابراین درخواستها برای گرفتن خدمات زیادتر است.
سید محمد بهشتی رئیس پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری دیروز در جمع خبرنگاران به وضع بافتهای تاریخی کشور و تخریبهایی که در آنها صورت می گیرد اشاره کرد و گفت: همه تظاهر میکنند که با نیت خیر قصد دارند نیازهای امروزی زوار را به بهترین نحو انجام دهند، در گذشته تعداد زوار کم بوده، اما امروز بسیار زیاد است؛ بنابراین درخواستها برای گرفتن خدمات زیادتر است.
او با بیان اینکه متاسفانه در دهه اخیر یکی از شهرهایی که شرایط مستعدی در بحث گردشگری زیارت دارد مشهد است که اتفاقات توفندهای در آن رخ داده است. این عضو پژوهشکده ثامن مشهد با بیان اینکه برخی اقدامات برای زوار با استدلال قربتالی الله انجام میشود، گفت: اما اتفاقی که امروز رخ داده این است که بحثهای نظری و عملی در آنها وجود دارد. در بحث نظری، الگوی این افراد برای قربت الی الله مکه و مدینه است، اما در بحث عملی الگو جایی مانند دبی است.
وی با بیان اینکه همه دلالتهای تاریخی را در طول سالهای گذشته در مکه و مدینه از بین بردهاند و ارزشی برای تاریخ این کشورِ مذهبی قائل نیستند، ادامه داد: به نظر میرسد در این کشور قصد نابودی همه آثار تاریخی را دارند و میخواهند شواهد تاریخی مکه و مدینه را نیز از بین ببرند.
او افزود: به نظر میرسد آنها برای زیارت میروند، اما در اصل هیچ حرمتی برای مکانهای مذهبی قائل نمیشوند. برای یک جمعیت کثیر، کعبه زیر پایشان قرار دارد و به آن اشراف دارند. این نهایت بیادبی به جایی است که ما به آن خانه خدا میگوییم. زواری که به زیارت آن خانه میروند، علیرغم همه این موارد مکان برایشان تقدس دارد، اما از سوی دیگر متولیان مکه و مدینه در نهایت سوداگری برای کاسبی خود تلاش میکنند. این برایشان یک اصل است که یک جریان توفنده سوداگری بر آن حاکم است. در واقع قبله آنها این موضوع است.
بهشتی با بیان اینکه "نگرانیم آینده مشهد به عنوان یک شهر گردشگری زیارتی، شبیه مکه و مدینه شود"، افزود: باید منشأ نظری اتفاقی که در مکه و مدینه رخ میدهد را پیدا کرد، اگر وهابیها تحت فشار افکار عمومی جامعه نبودند، فکر نمیکنم تاکنون چیزی از مرقد مطهر حضرت رسول(ص) باقی مانده بود. در کشور ما نیز این اتفاق اجمالا آن گونه است که بزرگان ما بین بحثهای سوداگری و زیارتی فاصله ایجاد میکنند، اما عجیب است که در عمل فکر مکه و مدینه در مشهد در حال رخ دادن است .
او اظهار کرد: از مقام معظم رهبری تا کارشناسانی که هیچ نفعی در این بحث ندارند، اما صلاحیت اظهارنظر دارند، صحبتهایی را مطرح و همه آنها اتفاقات را تقبیح کردند، اگر به نکات مطرح شده در نامه مقام معظم رهبری قبل از وقوع حادثههای رخ داده در مشهد درباره آینده بافت تاریخی مشهد توجه میشد، این اتفاقات رخ نمیداد و ما شاهد فجایع کنونی نبودیم.وی افزود: متاسفانه اصراری برای طی شدن این مسیر وجود دارد که انرژی زیاد سوداگری است. تا سودها و سرمایهگذارهای کلان مطرح است، برای جایی مانند مشهد چنین اتفاقاتی رخ میدهد. آیا فقط مشهد متعلق به افراد ساکن در آن است یا به همه شیعیان جهان تعلق دارد؟
بهشتی مفهوم زیارت را یک مفهوم اعتقادی و شیعی دانست و اضافه کرد: ما در بحث منظری درباره اماکن مقدس و شهرهای مقدس باید حساس باشیم، چون اکثر شهرها به اعتبار جریان زیارت شکل گرفتهاند. در واقع زیارت لباسی به قامت شهرهاست که شاکله اصلی را در خود دارد. کاربریها، نوع رفتار و همگی متأثر از رفتار زیارت است. قبل از تخریب در بازار اطراف حرم هر قدر از مرقد امام رضا (ع) دور میشدیم، زرگریها بودند و هر قدر نزدیک میشدیم مُهر و تسبیح، یعنی آنها ساز خود را با مفهوم زیارت کوک کرده بودند.
او با بیان اینکه این اندازه هشیاری در وضعیت کنونی درباره بافت تاریخی مشهد یک خبر خوب است که میتوانیم به تغییر مسیر آن امیدوار باشیم، افزود: اطراف حرم حدود 360 هکتار بافت وجود داشت که یکسوم محدوده را تخریب کردهاند و هنوز دو سوم آن باقی مانده است. با هشیاری کنونی میتوان ترمز را کشید و اجازه نداد ادامه قصه مشمول این تخریبها شوند.
منبع: اطلاعات
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.