پرویز خائفی، شاعر و حافظ‌پژوه پیشکسوت در سن ۸۳سالگی درگذشت. خائفی شامگاه دوشنبه (۲۵ شهریورماه) پس از یک دوره بیماری در بیمارستانی در زادگاهش، شیراز از دنیا رفت. مراسم تشییع پیکر این شاعر و پژوهشگر نیز ساعت ۹ صبح روز پنج‌شنبه (۲۸ شهریورماه) از روبه‌روی تالار حافظ برگزار خواهد شد.

نشست معرفی و بررسی کتاب «تاریخ مردم‌شناسی و فرهنگ مردم ایران در روزگار پهلوی» نوشته حمیدرضا دالوند، دوشنبه ۲۵ شهریور ۱۳۹۸ با حضور نعمت‌الله فاضلی، جبار رحمانی و نویسنده کتاب در سالن سرای کتاب موسسه خانه کتاب برگزار شد. این نشست سومین جلسه از سلسله نشست‌های فرهنگ و دانشگاه در این نهاد بود. کتاب «تاریخ مردم‌شناسی و فرهنگ مردم ایران در روزگار پهلوی» از سوی انتشارات پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی در بهار ۱۳۹۸ منتشر شد.

سومین جلسه از سلسله نشست‌های «مسئله فرهنگ» 25 شهریورماه با حضور سیدمحمد بهشتی (پژوهشگر حوزه فرهنگ) و نعمت‌الله فاضلی (عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی) در سرای اهل قلم برگزار شد.

اولین پرسش که در مواجهه با این کتاب مطرح می‌شود این است: منظور نگارنده از ناسیونالیسم اسلامی چیست؟ منظور نویسنده از ناسیونالیسم اسلامی در واقع جنبشی برای استقرار یا حکمرانی یک دولت مدرن است که بر اساس ایدئولوژی اسلامی تعریف می‌شود.

مراسم رونمایی از دو اثر جدید دکتر سید مصطفی محقق داماد با عنوان فاجعه جهل مقدس و در دادگاه جهل مقدس در محل بنیاد موقوفات افشار عصر روز گذشته برگزار شد. دکتر محقق داماد، رئیس گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان علوم، از جمله اندیشمندان معاصر است که سعی کرده نسبت به تحولات جدید، نگاه دینی خود را ارائه کند. در این مراسم که با عنوان شب روشنگری دینی برگزار شد سخنرانان سعی کردند به تبیین دیدگاه‌های دکتر محقق داماد بپردازند.

در كتاب «صحیفه كاملیه» كه به خط جد مادری دكتر عیسی صدیق كتابت شده است، درباره تولد عیسی صدیق، موسس دانشگاه تهران می‌خوانیم: «وی نزدیك به ظهر یكشنبه 13 ذی‌الحجه سال 1311 قمری یا همان 28 خرداد ‌ماه 1273 خورشیدی در تهران، بین بازارچه نایب‌السلطنه و حمام قبله به دنیا آمده است.

فارغ التحصیلان دوره های کارشناسی ارشد ودکتری کتابداری و اطلاع رسانی(علم اطلاعات و دانش شناسی) و نیز رشته های دیگری که موضوع پایان نامه های آنها به گونه ای با تحقیقات استاد ایرج افشار ارتباط مستقیم دارد، می توانند در پنجمین و ششمین دورۀ جایزۀ گنجینۀ پژوهشی استاد ایرج افشار شرکت کنند. البته در داوری این جایزه، حق تقدم همچنان با موضوع کتابداری و اطلاع رسانی خواهد بود. متقاضیان باید از پایان نامه خود در سال 1397 دفاع کرده باشند و گواهی پایان دورۀ تحصیلاتشان صادر شده باشد.

«اطاعت کورکورانه» عنوان کتابی است از هرج و مرج‌طلب معروف حزب توده و سازمان افسران این حزب «خسرو روزبه» که در مذمت تشکیلات ارتش پهلوی اول و دوم نوشته شده و او در این کتاب به آنچه که در ارتش پهلوی اول «نظم رضا شاهی» گفته می‌شود و بعدها در زمان پهلوی دوم، امتداد یافت، معترض و متعرض است و آن را اطاعت کورکورانه می‌نامد و سرنوشت چنین ارتشی را فروپاشی از درون، معلوم می‌سازد.

کتبیه ایرانی باستانی دو هزار و ۵۰۰ساله منقش به تصویر حکاکی شده نبرد یک شیر و گاو که به مدت ۸۰سال در موزه‌ هنرهای زیبا در بوستون نگهداری می‌شد، به مؤسسه شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو بازگردانده شد.

«محمدعلی اسلامی نَدوشن» درباره «بدیع‌الزمان فروزانفر» نوشته است: «او بی‌تردید نافذترین استاد ادبیات فارسی در تاریخ دانشگاه ایران بوده است و شاگردانش از او بیش از هر استاد دیگر خاطره به یاد دارند. این به‌علت جودت ذهن، فصاحت بیان، حافظه‌ قوی و نکته‌سنجی‌های رندانه‌ اوست.»

به تازگی، كتاب «فقیه سرگردان»، تألیف عارف دانیالی از سوی انتشارات تیسا منتشر شده است. این كتاب، نخستین تك‌نگاری مستقل در مورد اندیشمند و مورخ بحث‌برانگیزِ ایران و جهان اسلام، فضل‌الله روزبهان خنجی است؛ چهره‌ای كه اگرچه تاكنون در جامعه‌ فكری ایران كمابیش ناشناخته مانده، اما به‌سادگی نمی‌توان از كنار نام او گذشت.

محرم جدای از نقش و كاركرد مذهبی خود وقتی از منظر میراث فرهنگی و ساخت فرهنگ نگریسته شود مجموعه‌ای از آداب، رسوم، نشانه‌ها و آیین‌هایی را شكل داده كه شاید بتوان آن را میراث فرهنگی عاشورا در ایران نامید. این میراث آیینی جدای از نقش مذهبی خود، ابعاد فرهنگی و اجتماعی متعدد دیگری نیز دارد كه واكاوی آنها می‌تواند جنبه‌هایی از ساخت فرهنگ ایرانی را نمایان كند. در واقع می‌توان پرسید آیین‌هایی محرم یا با همان عنوان میراث عاشورایی در ایران چگونه شكل گرفته‌اند

محمد بن عبدالجبار بن حسن نِفَّری یکی از چهره‌های رازآلود در تاریخ عرفان تمدن اسلامی است. او به روایتی در نیمه نخست قرن چهارم هجری در روستای نِفّر در عراق کنونی می‌زیسته است. نِفَّری به دلیل آنکه قائم به خود بود و مستقل از فرق صوفیه، هیچگاه شهرت چندانی کسب نکرد تا اینکه دو قرن پس از او شیخ اکبر محی الدین یادی می‌کند.

نگاهی به سفرنامه «تصویرهایی از ایران» نوشته مارگارت گرترود لوثیان بل یکی از سفرنامه‌های دوران ناصرالدین‌شاه، سفرنامه گرترود بل به نام «تصویرهایی از ایران» است که با مقدمه ایران‌شناسان مشهور انگلیسی آغاز شده است. او به مراسم و اعیاد مذهبی، عزاداری‌های دهه اول محرم توجه داشته است.

میرجلال‌الدین کزازی، شاهنامه‌پژوه و از چهره‌های ماندگار فرهنگ و ادب ایران به مناسبت عاشورای حسینی، درباره اشعار آئینی و عاشورایی در ادب فارسی گفت: پیشینه ادب آئینی در ایران به روزگاران کهن بازمی‌گردد. ریشه‌ها و خاستگاه‌های آن را می‌توانیم در نامه مینوی و باستانی ایران یعنی «اوستا» بجوییم، به‌ویژه در بخشی از اوستا که «گشت‌ها» نامیده می‌شود و هر گشت چکامه‌ای است بلند، در ستایش یکی از ایزدان و مینویان کهن ایرانی. در ایران پس از اسلام نیز اینگونه از ادب، گسترش و روایی داشته است. برجسته‌ترین نمونه در آن، سروده‌هایی است که درباره پیشوای سومین شیعیان، در پیوسته آمده است. پیشینه این سوگ‌سروده‌های آئینی نیز در زبان و ادب فارسی دیرینه است.