آیت‌الله سیدهادی خسروشاهی، مورخ، پژوهشگر و نویسنده دینی، پنجشنبه هشتم اسفند ماه در سن 81 سالگی به علت ابتلا به كرونا از دنیا رفت. ایشان یكی از چهره‌های برجسته حوزه و از محققان نام آشنای علوم اسلامی در روزگار معاصر بود كه در میان جامعه دانشگاهی و روشنفكری نیز شناخته شده بود و با بسیاری از محققان و آكادمیسین‌های معاصر ارتباط داشت. مرحوم خسروشاهی متعلق به نسلی از حوزویان و علمای مذهبی بود كه بر ضرورت احیای حوزه تاكید داشت و خود در این زمینه فعالیت‌های فراوانی كرده بود. در ادامه نگاهی خواهیم انداخت به زندگی و فعالیت‌های این چهره سیاسی و فكری.

«عبدالله مستوفی» (۱۲۵۷-۱۳۲۹) از رجال دوران قاجار و پهلوی اول بود که به‌عنوان یک دولتمرد، از استانداری آذربایجان تا کارمندی وزارت امور خارجه در کنسولگری ایران در روسیه و ریاست اداره‌کل ثبت اسناد و املاک را در کارنامه خود دارد. اما فارغ از مشغولیت‌های حکومتی، او از نخستين فارغ‌التحصيلان مدرسه سياسي بود که در آن‌جا زبان فرانسه را فراگرفت و با علي‌اكبر دهخدا آشنا شد.

به راستی سرآغاز هر اندیشه‌ای، اندوه نوعی «فقدان» است؛ فقدان «دانایی» و شناخت حقیقت كه اگرچه رخ برگرفته و خود را در ابهامات و معماهای حیات پوشانده است اما نوعی جذبه و اراده معطوف به «دانستن» را در ما ایجاد كرده كه ما را دچار رنج حاصل از خلأ وجودی‌اش می‌كند. این حقیقت آشكار و پنهان كه تناقض اصلی و هوشمندانه حیات محسوب می‌شود، منجر شده كه فلاسفه و اندیشه‌ورزان بزرگ تاریخ همچون سقراط، افلاطون، ارسطو، دكارت یا حتی شوپنهاور، سرآغاز فلسفه و اندیشه را حیرت و رنج حاصل از این فقدان ذاتی بشر بدانند.

روزگار می‌گذرد و دراین گذر زمان، افرادی می‌آیند و می‌روند كه وجودشان شگفت‌انگیز و عبرت آموز است. چه بسیار كسانی كه در كودكی از كمترین امكانات پیشرفت بی‌بهره بودند، اما در وجودشان عزم و اراده‌ای چون آتش‌فشان خاموش خانه كرده بود كه در برهه‌ای از زندگی‌اش بیدار می‌شد و زندگی آن كس را دگرگون می‌ساخت.

استاد علی‌اکبر دهخدا (۱۲۵۷ـ ۱۳۳۴ش)، ادیب، سیاستمدار ، شاعر، مؤلف و بنیانگذار لغتنامه دهخدا، جزء اولین فارغ‌التحصیلان مدرسه علوم سیاسی وابسته به وزارت امور خارجه بود. وی طی این چهار سال با مبانی علوم جدید و زبان فرانسوی آشنا شد و به خدمت وزارت امور خارجه درآمد و در سال ۱۲۸۱ که معاون‌الدوله غفاری به سفارت ایران در کشورهای بالکان منصوب شد، وی به ‌عنوان منشی سفیر همراهش شد و بیش از دو سال در وین ماند و سال ۱۲۸۴ به ایران بازگشت.

دکترعلی‌اشرف صادقی، زبان‌شناس، عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی و چهره ماندگار در حوزه ادبیات، درباره فعالیت‌های شاخص دهخدا در حوزه فرهنگ گفت: دهخدا شخصیت بسیار بزرگ و متخصص ادبیات فارسی بود و به متون فارسی به ویژه نظم تسلط داشت و به همین دلیل تصمیم گرفت یک لغت‌نامه بنویسد و معانی‌‌ای را که در اشعار قدما به کار رفته و در فرهنگ‌های رایج مانند فرهنگ سروری، جهانگیری و … نبود در فرهنگ خود درج کند.‌

دبا: به سبب شیوع ویروس کرونا و برای حفظ سلامت استادان و دانشجویان محترم، دورۀ بهارۀ کلاسهای مرکزدائرةالمعارف بزرگ اسلامی بعد از تعطیلات سال نو برگزار خواهدشد. همچنین مهلت ثبت نام در این کلاس ها تا پایان اسفند تمدید شد.

به نقل از روابط عمومی کمیسیون ملی یونسکو- ایران، آیین نکوداشت استاد مهدی محقق به پاس هفت دهه خدمات گسترده علمی و فرهنگی، ساعت ۱۵ روز یکشنبه (۴ اسفند ۱۳۹۸) در تالار فردوسی دانشکده ادبیات دانشگاه تهران برگزار می‌شود و استادان درباره مهدی محقق سخن می‌گویند.

مترجم کتاب «فرهنگ اویم ایوک» گفت: ایرانیان باید در تحقیق در حوزه زبان‌های باستانی و فرهنگ ایران باستان که زبان و فرهنگ کهن سرزمینشان است در جهان پیشرو باشند، ولی متاسفانه اینطور نیست.

چند ماهی است که به همراه نیکنام حسینی‌پور، مدیرعامل خانه کتاب به دیدار اهل قلم می‌رویم و به بهانه زادروزشان با گلدانی ساده و کارتی مزین به عکس‌شان دقایقی را در کنار آن‌ها سپری می‌کنیم، دقایقی که منجر به حرف و حدیث‌هایی شد و برخی از آن به شواف یاد کردند و بعضی ... امروز اعتراف می‌کنم که بعد از سه ماه با صراحت می‌گویم که این دیدارها حتی اگر به قول برخی دوستان و منتقدان شواف باشد، حال ما را قدری خوب کرد و حرف‌هایی شنیدیم که از آن‌ها ایده‌های بسیاری شکل گرفت که عملی کردن برخی از آن‌ها بسیار دشوار بود، اما مزمزه دیدار با اهل قلم باعث شد که از سختی راه نهراسیم.

نشست «هویت ایرانی در شاهنامه فردوسی»، عصر یکشنبه بیست‌وهفتم بهمن در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد که در این جلسه، اصغر دادبه برای حاضران صحبت کرد.

فهم نظام و ساختار دیوان‌سالاری صفویه نیازمند دانش کافی است «دیوانسالاری عصر صفوی» نوشته ویلم فلور با ترجمه حسن زندیه از سوی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه منتشر شد. اطلاعات این پژوهش نشان می‌دهد که تحول عظیمی در ساختار قدرت و دولت صفوی بعد از سال 1009 ـ 1010 قمری به وجود آمده است.

به گزارش روابط عمومی مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب، یکصد و شانزدهمین نشست از سلسله نشست‌های علمی این مؤسسه با رونمایی و معرفی کتاب «بحیره (در حکایت‌نویسی و عجایب‌نگاری)» تألیف میرمحمدهاشم‌بیگ فزونی استرآبادی و روز دوشنبه 28 بهمن‌ماه 1398 برگزار شد.

محمد حسن بن علی منزوی تهرانی معروف به آقا بزرگ تهرانی (1389 -1293 قمری) فقیه و كتابشناس برجسته شیعی در خانواده‌ای صاحب نام در تهران به دنیا آمد. پدر و پدربزرگش از روحانیان این شهر بودند. جد بزرگش، حاج محسن، بازرگان بود و با كمك منوچهر خان معتمدالدوله گرجی، نخستین چاپخانه ایران را بنا گذاشت.

هدف اصلی کتاب «فقر تفکر فلسفی و (الزامات تمدن و توسعه در ایران)» انتقال تجربه و روشنگری برای مخاطبان و نشان دادن تمدن در ابعاد سه گانه اندیشه علمی، اندیشه هنری و اندیشه فلسفی است.