شجرۀ اترک؛ شجرۀ تراکمه

افزودن به علاقه‌مندی‌ها

از ابن عرب محمد خان، ابوالغازی بهادر خان خوارزمی، كه در 1074ق (دیباچه) بدان آغاز و در 1076ق (خاتمه) در شهر اورگنج به انجام رسانده است. نام نگارنده و كتاب و نمایۀ 9 «فصل» آن در دیباچه آمده است:
1. از آدم تا مغول خان، 2. از مغول خان تا چنگیز خان، 3. از زایش چنگیز تا مرگ او، 4. احوال اكتای پسر سیم چنگیز و فرزندان او كه در مغولستان پادشاهی كردند، 5. فرزندان جغتای پسر دوم چنگیزخان كه در فرارود و كاشغر فرمانروایی كرده‏اند، 6. فرزندان تولی پسر چهارم چنگیز كه در ایران فرمانروایی كرده، 7. فرزندان جوجی پسر ارشد چنگیز كه در قبچاق حكمرانی كرده. 8. فرزند شیبان خان كه در فرارود و توران و بر قزاقها فرمانروایی داشته، 9. فرزندان شیبانی خان كه در خوارزم حكمرانی كرده‏اند.
در ص. ع. آمده: غرۀ ماه ج 1324/1ق شروع به ترجمه شده و در فهرست فیلم‌ها (286/2) مترجم محمد علی فروغی یاد شده است.
در دیباچه می‏گوید: خداوند 3 معرفت به من داد: یكم علم جنگ و فرماندهی، دوم معرفت به اقسام شعر از مثنوی و قصیده و غزل و...، سوم علم السنة عربی و فارسی و تركی و معرفت به اسامی و اعمال سلاطین از آدم تا این دم كه در عربستان و ایران و تركستان و مغولستان و هند حكمرانی كرده‏اند.
آغاز:   حمد خدایی كه ازلی و ابدی است و او را شریك و مصاحبی نیست، و بكلمۀ كن هفت آسمان... چنین گوید ابن عرب محمد خان ابوالغازی بهادر خان از نسل چنگیز.
انجام:   بیست و سه سال سلطنت از دنیای فانی به عالم باقی خرامید. این كتاب شجرۀ اتراك كه تاریخ تاتار است. در سنۀ (...) هزار و هفتاد و شش انجام یافت، [در] اورگنج نوشته شد. هرگز از زمان آدم هیچ سلطان و امیری تاریخ خود را ننوشته، اما به سبب جهل مردم اورگنج این تاریخ وجوب یافته بود، به این واسطه خان آن را انشا كرد... (عكس).
منابع دیگر:   فهرستواره، 1003/2 «شجرۀ تراكمه»؛ استوری 387، 1079.
536،   نستعلیق شكسته‌آمیز پخته، بی‌تاریخ، گویا ج 1324/1ق (گ 34)، برگها جابجا صحافی شده، 83 گ چهار صفحه‏ ای، 17-15 س.
 شمث‍ 86716
اصل نسخه:   ؟

خرید فایل اسکن