سیر الاکراد

افزودن به علاقه‌مندی‌ها

از عبدالقادر بن رستم بابانی. ( فهرست سلاطین آل عثمان)، به نام ناصرالدین شاه (1264-1313ق) و فرهاد میرزا پسر عباس میرزا ولیعهد، در 15 شعبان 1285ق برابر 1868 و 789 جلالی، در مدت دو ماه به انجام رسانیده «سیرالاكراد» نامیده است [دیباچه] و می‏ افزاید: «این نامه‏ ای است به طرز اختصار، از حال و كردار و رسم ملوكشان، در جهان و پیدایش كیش ملتی كه در عهود، الی یومنا هذا داشته ‏اند» و آغاز می‏شود با سربندهای: ذكر طبقات اكراد، ذكر اسامی‌طوایف اكراد، تاریخ اشك و خون و پایداری مردم كردستان است در دو بخش: كردستان اردلان و كردستان بابان.
برای نشانی: ذكر طبقات اكراد. بدانكه مجموع اكراد شانزده فرقه ‏اند، و اراضی ایشان از سرحد موصل تا قریب عمان و از دیار بكر روم الی چهار فرسنگی همدان است. این جمله را حكام آنان مطیع فرمان داشته ‏اند. اسامی و تفصیل حال این طوایف به نحوی است كه رقمزده بیان خواهد شد، و شرح آغاز و روزگارشان بین التفصیل و الاجمال مرقوم می‏شود «ذكر اسامی‌طوایف اكراد» (ص 9)
آغاز:   حمدله. صلات. اما بعد، نگارندۀ این بندۀ جانی عبدالباقی بن رستم البابان، چنین گوید، در این زمان كه از یمن... ناصرالدین شاه قاجار... و معتمد الدوله فرهاد میرزا...
انجام:   به دقت مطالعه نمود نتوانست بخواند. اما كف از خطوط قدیمۀ پارسیان است و مقبرۀ ایشان. تمام شد وقایع متفرقۀ هر دو كردستان اردلان و بابان. تفرقه و پریشانی خاطر ممانعت كلی از تحریر آثار باقی طوایف اكراد... سرانجام سعی بلیغ در اختتام آن خواهد شد. (24 ذیقعدۀ 1286ق) تألیف این مبارك كتاب سمت انتها و اتمام پذیرفت.
منابع دیگر:   ملك، 211/7«تاریخ اكراد اردلان و بابان» بی‏نام نگارنده؛ فیلمها، 130/3 «تاریخ اكراد» ناشناخته؛ مشترك، 1488/11 «تاریخ كردستان» یك نسخه در بمبئی.
(1)29،   نستعلیق ریز پخته، همان روزگاران نگارش، با یادداشت مورخ 1288ق (ص 214) (ص 8-207) (عکس).    شمث‍ 141384
اصل نسخه:   ملك، ش 4135 و فیلم آن دانشگاه، ش 5063 ولی در هر دو فهرست نادرست شناسانده شده است (ملك، 211/7؛ فیلمها، 130/3).

خرید فایل اسکن