عالم المثال؛ المثال

افزودن به علاقه‌مندی‌ها

در سرآغاز آمده: از قطب الملة والدین علامۀ شیرازی است. در «ذریعه 206/15» از «رسالة فی عالم المثال» یاد شده که از قطب‌الدین محمد بن علی دیلمی لاهیجی نگارندۀ «محبوب القلوب» یاد شده است. این لاهیجی گفتاری به نام «فانوس الخیال فی آراء عالم المثال» به فارسی دارد که «قندیل خیال» نیز خوانده شده است، با چند تحریر (نسخه‌ها 1293/2)، که بایستی این گفتارها با یکدیگر سنجیده شود.
از سوی دیگر در متن (سطر 79) آمده است: فقد تحقق علی ما ذکرنا اجماع الحققین و المکاشفین علی وجود هذا العالم. و اما الدلیل العقل علیه فهو ما بینا فی شرح حکمة الاشراق... و ما «شرح حکمة الاشراق» صدرالدین (ملاصدرا) شیرازی را می‌شناسیم (ذریعه 211/13) نه قطب‌الدین شیرازی.
به هر روی دانسته نشد این «قطب‌الدین شیرازی» تحریفی از «صدرالدین شیرازی» شارح «حکمة الاشراق» است یا «قطب‌الدین لاهیجی» یا شخص سوم.
از سوی دیگر گفتارهایی که به نام‌ها گوناگون در این باره نوشته شده چه پیوندی با یکدیگر دارند، نیز نیاز به بررسی دارد.
آغاز:   من افادات قطب‌الملة والدین علامة الشیرازی فی تحقیق عالم المثال فی جواب سائل سئل. نقول و بالله التوفیق ان العوالم اربعة: عالم العقول التی لاتعلق لها بالاجسام: و عالم النفوس المتعلقة بالاجسام الفلکیة و الابدان الانسانیة؛ و عالم الاجسام التی هی الافلاک...
منابع دیگر:   طبقات، 291/11: صدرا؛ ذریعه، 206/15«رسالة فی عالم‌المثال» از لاهیجی، همانجا، 100/16 «فانوس الخیال» از لاهیجی، همانجا، 211/13 «شرح حکمة الاشراق» صدرا؛ نسخه‌ها، 1293/2 «فانوس الخیال فی...» لاهیجی؛ مرعشی، 95/18«عالم مثال» به فارسی از بهاءالدین لاهیجی، در 4 «نور» و 4 «اشراق»؛ مجلس، 293/9 «مثالیۀ نوریه» که همان «عالم المثال» نسخۀ مرعشی است.
(18)1792،   نسخ خوش، بی‌نام، با تاریخ، دوشنبه 23 رجب 1317ق به همین خامه در مجموعه (ص 435-448)، آغاز برابر، انجام: و نهدی بنوره فی آخرتک الی جوارالله و کرامته و امثال هذا مما یلدل علی تجسد الاعمال فی کلام وایل کثیرة و هذا انموذج.     شمث‍ 252017

خرید فایل اسکن