شرح المخلص فی الهیئه؛ شرح چغمینی

افزودن به علاقه‌مندی‌ها

از موسی بن محمود، قاضی‌زادۀ رومی خوارزمی (د 815ق)، گزارش «الملخص فی الهیئة» محمود بن محمد بن عمر چغمینی (د 745ق/1344م) است، که به نام الغ‌بیگ پسر شاهرخ پسر تیمور گورکان (807-850ق) ساخته است. و به نوشتۀ چلبی در 815ق انجام گرفته است، و در انجامۀ نسخۀ (2)1970 کرمان تاریخ انجام به دو گونۀ (ارخو: والله علم بالصواب) و اواخر ج 820/2ق آمده است. شرحی ست حامل متن.
چند شرح و ترجمۀ فارسی از «ملخص چغمینی» در دست هست. نک‍ : فهرستواره 2858/4، 2980 که در این یکی در تاریخ نگارش متن لغزشی روی داده.
آغاز:   الحمدلله الذی جعل الشمس ضیاً و القمر نوراً و بسط علی بسائط البسیط... اما بعد، فلاقسم بمواقع النجوم و انه لقسم... انه فی زماننا هذا قد اندرس مدارس العلوم الحقیقة و معالم التعلیم و لایسما الریاضی.
انجام:   علی ما ذهب الیه البنّائی. کما لایخفی علی من دایته فی الحساب. والله اسرع الحاسبین. قال المصنف سئلت عن تاریخه قلت لهم: ارخوا والله اعلم بالصواب.
پس از ان عبارت افزوده شده استک قلت لهم: فرغ من تألیفه الفقیر الی الله الغنی موسی بن محمد بن محمود المعروف به قاضی‌زادۀ الرومی فی اواخر جمادی‌الاخر سنة عشرین و ثمانمایة فی محروسة سمرقند حرصه‌الله عن الافات...
منابع دیگر:   ذریعه، 211/22«المخلص»، همانجا، 176/14-177 «شرح»هایی بر آن؛ اعلام، 1842/3: قاضی‌زاده؛ حاجی خلیفه، 1819/23 «المخلص» و چند «شرح» بر آن از میان همین؛ سرکیس، معجم،702/1: نشانی 2 چاپ آن، همانجا، 1489/2.
(2)1970،   نسخ پخته، سدۀ 12ق، با یادداشت افزوده‌ای در 1233 که در آن تاریخ انجام نگارش 820 آمده است. آغاز و انجام برابر نمونه (ص 137-228). متن زیر خط مشکی.     شمث‍ 252195

خرید فایل اسکن