ایرج افشار

سوابق علمی-اجرایی

مسئولیت‌ و عضویت‌ها
۱۳۲۳ - مدیر داخلی مجله آینده تا سال ۱۳۲۵
در سال ۱۳۳۰ عضو انجمن ایران‌شناسی، به ریاست ابراهیم پورداود و دبیری محمد معین شد.
سال ۱۳۳۱ سردبیر مجله مهر، (سال‌های ۸ و ۹) به صاحب‌امتیازی مجید موقر شد.
۱۳۴۲ - مدیر (مجله ایران‌شناسی)ِ نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران شد.
دبیر گروه ملی کتاب‌شناسی ایران از سال ۱۳۳۱ تا ۱۳۵۷
۱۳۳۳ - سردبیر مجله سخن سال‌های ۵ ۶ و ۷ به صاحب امتیازی پرویز ناتل خانلری.
۱۳۳۴ - عضو مؤسس انجمن ایرانی فلسفه و علوم‌انسانی وابسته به کمیتۀ ملی یونسکو تا سال ۱۳۵۷،
۱۳۳۴ - مدیریت و نظارت بر انتشارات فرهنگ ایران‌زمین تا سال ۱۳۸۴
۱۳۳۴ - همکاری با دائرةالمعارف فارسی تا سال ۱۳۵۶
دبیر انجمن کتاب از سال ۱۳۳۷ تا ۱۳۵۷
۱۳۳۷ - مدیر مجله راهنمای کتاب تا سال ۱۳۵۷ به صاحب‌امتیازی احسان یارشاطر
۱۳۳۷ - عضو شورای کتابخانه وزارت امور خارجه
مدیریت مجله کتابداری (نشریه کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران) (۷ دفتر) از سال ۱۳۴۵ تا ۱۳۵۷
۱۳۳۸ - عضو کمیتۀ تشکیل بایگانی کل کشور از طرف کمیسیون ملی یونسکو
۱۳۳۸ - عضو کمیتۀ تقویم اسناد ملی تا سال ۱۳۸۹
۱۳۳۹ - مدیریت (نشریۀ نسخه‌های خطی) کتابخانۀ مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران (۸ دفتر) تا سال ۱۳۵۷
۱۳۴۰ - رئیس کتابخانه دانشسرای عالی تا سال ۱۳۴۱
۱۳۴۰ - رئیس کتابخانه ملی
۱۳۴۱ - عضو شورای کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران تا سال ۱۳۵۷
۱۳۴۱ - عضو شورای (مؤسسه تحقیق در ادبیات و زبان‌های ایران)(وزارت فرهنگ و هنر)
۱۳۴۲ - رئیس مرکز تحقیقات کتاب‌شناسی تا سال ۱۳۴۳
۱۳۴۲ - مدیر مجله ایرانشناسی نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران
۱۳۴۳ - عضو هیئت انتخاب کتاب (وزارتخانه‌های فرهنگ-آموزش و پرورش، فرهنگ و هنر) تا سال ۱۳۵۷
۱۳۴۳ - مدیریت انتشارات کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران تا سال ۱۳۵۸
۱۳۴۴ - عضو شورای اجرایی (مرکز تحقیق و معرفی تمدن و فرهنگ ایران)(وزارت فرهنگ و هنر)
۱۳۴۴ - عضو هیئت مؤسسان انجمن ایرانی تاریخ علوم و طب، رئیس کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران تا بهمن ماه ۱۳۵۷
۱۳۴۴ - عضو هیئت تقویم نسخ خطی دانشگاه تهران تا سال ۱۳۸۹
۱۳۴۴ - عضو هیئت تقویم نسخ خطی کتابخانه‌های مجلس شورای ملی- مجلس سنا تا سال ۱۳۵۷
۱۳۴۴ - عضو هیئت امنای، بنیاد فرهنگ ایران تا سال ۱۳۵۷.
۱۳۴۸ - عضو هیئت تحریریه مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران تا سال ۱۳۵۰
عضو هیئت تحریریه مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران از ۱۳۴۸ تا ۱۳۵۰،
دبیر ثابت کنگره تحقیقات ایرانی (۹ دوره سالانه) از ۱۳۴۸ تا ۱۳۵۷،
دبیر و عضو هیئت اجرایی (انجمن تاریخ) وابسته به (فرهنگستان زبان و ادب) از ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۷،
۱۳۵۱ - عضو هیئت امنای کتابخانه اهدایی مجتبی مینوی به بنیاد شاهنامه فردوسی
۱۳۵۱ - عضو شورای کتابخانه‌های عمومی تهران تا سال ۱۳۵۵
۱۳۵۱ - عضو کمیته جایزه کتاب سال تا سال ۱۳۵۷
۱۳۵۱ - عضو انجمن کتابداران ایران تا سال ۱۳۵۵
۱۳۵۱ - نظارت بر (مجموعه منابع و اسناد تاریخی دوره قاجار-شرکت سهامی کتاب‌های جیبی وابسته به موسسه انتشارات فرانکلین، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
۱۳۵۳ - دبیر و عضو هیئت اجرایی (انجمن تاریخ) وابسته به (فرهنگستان زبان و ادب) تا سال ۱۳۵۷
۱۳۵۵ - عضو هیئت امنای چاپ آثار محمدعلی جمال‌زاده، سپرده به دانشگاه تهران تا سال ۱۳۸۹
۱۳۵۶ - عضو شورای عالی (سازمان اسناد ملی ایران) تا سال ۱۳۵۷
ایرج افشار در فروردین سال ۱۳۵۸ از دانشگاه تهران درخواست بازنشستگی کرد و در تیرماه همان سال با درخواست او موافقت شد.
۱۳۵۸ - عضو هیئت مؤسسان (انجمن آثار ملی) تا سال ۱۳۶۱
۱۳۵۸ - عضو انجمن ایران‌شناسی اروپا تا سال ۱۳۸۹
۱۳۶۲ - عضو شورای تولیت موقوفات دکتر محمود افشار (از متولیان منصوص) تا سال ۱۳۸۹
۱۳۶۳ - عضویت هیئت گزینش کتاب بنیاد موقوفات دکتر افشار تا سال ۱۳۸۹
۱۳۶۸ - عضو افتخاری مؤسسه مطالعات آسیای مرکزی و غربی دانشگاه کراچی (Institute of Central and West Asian Studies)
۱۳۶۸ - عضو هیئت کارشناسان بنیاد میراث اسلامی (الفرقان) لندن (Al-Furqan, Islamic Heritge Foundation. Board of Experts)
۱۳۷۲ - عضو هیئت ناظران دانشنامه ایرانیکا Encyclopaedia Iranica تا سال ۱۳۸۹
۱۳۷۳ - عضو هیئت امنا و ناظر استشاره‌ای منصوب دکتر علی‌اکبر سیاسی برای اداره کتابخانه اهدایی به دانشگاه یزد
۱۳۷۶ - عضو افتخاری انجمن مطالعات ایرانی Society for Iranian Studies (آمریکا)
۱۳۷۶ - عضو شورای علمی دائرةالمعارف بزرگ اسلامی،

تدریس
افشار سال ۱۳۲۹ به استخدام وزارت فرهنگ، به‌عنوان دبیر درآمد و در دبیرستان‌های شرف، قریب(ایرانشهر) تهران، به تدریس مشغول شد.
تدریس متون کتاب‌داری و نسخه‌شناسی در دانش‌سرای عالی از سال ۱۳۳۷ تا ۱۳۴۸
۱۳۴۴ - تدریس نهادهای اجتماعی تاریخی ایران در دانشکده علوم اجتماعی
سال ۱۳۴۸ دانشیار و سپس استاد رشته تاریخ (اسناد تاریخی و تاریخ‌های محلی) در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران شد.
۱۳۴۸ - تدریس نسخه‌های خطی برای دانشجویان رشته کتابداری در دانشکده علوم تربیتی دانشگاه تهران
۱۳۵۰ - تدریس در دانشگاه ساپورو ژاپن
ایرج افشار در فروردین سال ۱۳۵۸ از دانشگاه تهران درخواست بازنشستگی کرد و در تیر ماه همان سال با درخواست او موافقت شد.
۱۳۶۸ - تدریس در دانشگاه برن سوییس

بنیان‌گذاری نشریه و مجله‌ها
افشار در سال ۱۳۳۱، با همکاری، محمدتقی دانش‌پژوه، منوچهر ستوده، مصطفی مقربی و عباس زریاب خویی، مجله فرهنگ ایران زمین را بنیان‌گذاری کرد.
۱۳۳۹ - تأسیس (نشریۀ نسخه‌های خطی) کتابخانۀ مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران، با همکاری محمدتقی دانش‌پژوه
۱۳۴۱ - تأسیس شعبه ایرانشناسی، تفکیک مراجع، ایجاد کتاب‌شناسی ایران، و آغاز فهرست‌نگاری نسخه‌های خطی کتابخانه ملی به همت عبدالله انوار)
در سال ۱۳۴۵ مجله کتابداری (نشریه کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران) را تاسیس کرد.

تالیفات

ایرج افشار نزدیک به 340 کتاب در زمینه‌های ایرانشناسی، کتابشناسی، نسخه‌شناسی، فهرست‌نگاری، قاجارشناسی، رجال‌شناسی، متون کهن فارسی و اطلاع‌رسانی فرهنگی و بیش از 8000 مقاله و یادداشت در همین زمینه‌ها و نیز دربارۀ رجال فرهنگی ایران، ایرانشناسان خارجی، معرفی و نقد کتاب، سفرنامه، جغرافیای تاریخی و چندین حوزۀ دیگر تألیف و تصحیح و منتشر کرد .
نخستین کتاب‌شناسی ملی ایران توسط ایرج افشار منتشر شد. افشار مقاله‌های پارسی را در زمینه ایران‌شناسی در ۶ جلد به چاپ رسانده‌است. این شش جلد بالغ بر چهل سال از زندگی وی را دربر گرفته‌است.
پژوهش‌های ایران‌شناسی نامواره دکتر محمود افشار، انتشارات بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار، چاپ اول ۱۳۸۴
دفتر تاریخ، انتشارات بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار، چاپ اول، ۱۳۸۴
ریاض الفردوس خانی، انتشارات بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار، چاپ اول ۱۳۸۵
فرهنگ ایران زمین در ۳۰ جلد به کوشش ایرج افشار
نامه‌های قزوینی به تقی‌زاده (به کوشش ایرج افشار)
یادداشت‌های قزوینی، در ۱۰ جلد (به کوشش ایرج افشار)
مسائل پاریسیه، در ۴ جلد (به کوشش ایرج افشار و علی‌محمد هنر)
نامه‌های تهران، شامل ۱۵۴ نامه از رجال دوران به سید حسن تقی‌زاده، به کوشش ایرج افشار، انتشارات فرزان روز چاپ دوم ۱۳۸۵
گلگشت در وطن، سفرنامه، انتشارات اختران چاپ اول ۱۳۸۴
فهرست دستنویس‌های فارسی در کتابخانه ملی اتریش و آرشیو دولتی اتریش در وین انتشارات فرهنگستان علوم اتریش - فهرستگان چاپ اول ۱۳۸۲
زندگی طوفانی؛ خاطرات سید حسن تقی‌زاده
...

تصحیح و گردآوری

روزنامه خاطرات امین لشکر، تألیف میرزا قهرمان امین لشکر، به اهتمام ایرج افشار، انتشارات اساطیر، چاپ اول ۱۳۷۸
مسافرت نامه کرمان و بلوچستان، تألیف عبدالحسین میرزا فرمانفرما، به کوشش ایرج افشار، انتشارات اساطیر، چاپ اول ۱۳۸۳
خاطرات دیوان بیگی (میرزا حسن خان)، تألیف میرزا حسن خان، به کوشش ایرج افشار و محمدرسول دریاگشت، انتشارات اساطیر، چاپ اول ۱۳۸۲
خاطرات سردار اسعد بختیاری، تألیف جعفر قلی خان امیر بهادر، به کوشش ایرج افشار، انتشارات اساطیر، چاپ سوم ۱۳۹۲
کتابشناسی فردوسی و شاهنامه (از آغاز نوشته‌های پژوهشی تا سال ۱۳۸۵)، گردآوری ایرج افشار، انتشارات میراث مکتوب، چاپ اول ناشر: ۱۳۹۰
چهل سال تاریخ ایران ۳جلد، تألیف محمدحسن خان اعتمادالسلطنه، به اهتمام ایرج افشار، انتشارات اساطیر، چاپ دوم ۱۳۷۵

ترجمه ها

سخنرانی ها

جوایز و افتخارات