آناهید و جشن آبانگان / علی نیكویی در اسطورههای ایرانی طبیعت و عناصر طبیعی نقش اساسی دارند، در هیچ اسطورهای نیست كه باد و آب و خاك و آتش بیتاثیر باشد. در كنار اساطیر ما، طبیعت در ادبیات ما هم نقش دارد؛ بیت معروف «ابر و باد و مه و خورشید و فلك در كارند | تا تو نانی به كف آری و به غفلت نخوری»، تنها معنای معیشت ندارد! حتما یك امری مافوق آن عناصر است. 1403/8/9 ۱۱:۴۳
دیمهکاری در متون کهن فارسی / محمدحسن ابریشمی سرزمین ایران، به مفهوم جغرافیایی بسی پهناور قدیم آن در ادوار کهن، با تنوعِ شرایط اقلیمی و آب و هوایی، کشت و کارِ آبی و دیمۀ برخی محصولات، مخصوصاً «غلات» و «زیره» و غیر آن، از دوران باستان تا کنون، همواره معمول بوده است. برزگران هر یک از نواحی تجاربی در طول زمان کسب کرده و به نسلهای بعدی انتقال دادهاند. 1403/8/7 ۱۳:۵۹
راهبردهاى عملى براى گسترش و بهبود کارایی كتابخانههای ایران / حسین مسرّت در دورۀ افزونى آگاهیها و ريزپردازندههايى به سر مىبريم كه بهاندازۀ اَبررایانههای چندين سال پيش، دادهها را در خود نگهدارى و پردازش مىكنند؛ در زمانی كه كمكم كتابهاى كاغذى جاى خود را به كتابهاى الكترونيكى و دیجیتالی داده و با ابزارهای کنونی مىتوان يك كتابخانۀ بزرگ را در چند لوح فشرده جاى داد و با خود جابهجا کرد. 1403/8/7 ۱۳:۲۳
آنچه ایران به جهان آموخت / عبدالحسین زرینكوب ایران باستانى به دنیا درس تسامح آموخت، درس عدالت و درس قانون و انضباط یاد داد. به دنیایى كه آشور و بابل و مصر و یهود آن را از تعصب و خشونت آكنده بود، نشان داد كه با اعمال تسامح بهتر میتوان امپراتوری هاى بزرگ را از اقوام گونهگون به وجود آورد و اداره كرد. به دنیا تعلیم داد كه عدالت هم اگر با دقت و مساوات همراه باشد، به اندازه آزادى یا بیش از آن میتواند صلح و آرامش را تأمین كند. 1403/5/3 ۱۰:۰۰
کلمات فارسیِ ابنسینا و تأثیر آنها در ادبیات / محمد معین دکتر محمد معین (۹ اردیبهشت ۱۲۹۷ ـ ۱۳ تیر ۱۳۵۰) پدیدآورندۀ یکی از مهمترین واژهنامههای فارسی یعنی «فرهنگ فارسی معین» است. از دیگر آثار اوست: حافظ شیرین سخن، ستاره ناهید یا داستان خرداد و امرداد، یوشت فریان و مرزباننامه، یادنامه پورداوود، شاهان کیانی و هخامنشی در آثارالباقیه، مزدیسنا و تأثیر آن در ادبیات فارسی، چندین کتاب در مقوله های دستوری. 1403/4/19 ۰۹:۰۳
طرز سخن صائب / ذبیح الله صفا دهم تیرماه روز بزرگداشت صائب تبریزی است، شاعر بلند پایۀ سبک اصفهانی که در عصر صفوی عرصه شعر را از آن خود کرد و تا امروز نیز یکی از سبکهای پرطرفدار شعر پارسی شیوه اوست. نازک خیالی های صائب را نمونه های اعتدالی این سبک دانسته اند و نمونه های افراطی اش را زیر عنوان «سبک هندی» می آورند. 1403/4/11 ۱۰:۲۰
بارگاه حضرت ابوالفضل (ع) / عنایتالله مجیدی سید میرزا محمد نصیر الحسینی ملقب به فرصت الدوله شیرازی متخلص به فرصت و معروف به آقامیرزا(۱۲۷۱-۱۳۳۹ق) شاعر، خطاط، نقاش، موسیقی دان و از نخستین محققین ایرانی که در زمینۀ معرفی آثار باستانی سرزمین ما همت گماشته، ضمن توصیف و اندازه گیری دقیق، تصویر و نقشۀ آن ها را نیز ارائه کرده است. 1403/8/9 ۱۰:۵۷
سه سند اروپایی که نشان می دهد جزایر سه گانه برای ایران است اسناد تاریخی بسیاری در موزه ملی ملک موجود است و نگهداری میشود که حاکمیت ایران بر جزایر سهگانه (بوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک) را اثبات میکند. 1403/8/8 ۱۱:۱۵
یک سند تاریخی به دستخط محمود افشار منتشر شد سندی که از نظر خوانندۀ گرامی میگذرد، یکی از هزاران سند موجود در ادارۀ اسناد انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران است.اهمیت آن در توجه شادروان استاد دکتر محمود افشار به آثار ملی کشور است. خاندان افشار، بهویژه دکتر محمود افشار و استاد ایرج افشار در میهندوستی و خدمت به ایران جاویدان، زبانزد و شهرۀ خاص و عام میباشند. 1403/7/11 ۱۲:۵۱
مواجهه شاعران نامدار ایرانی در برابر حملات مغول در دوران وحشت احسانالله شکراللهی درباره مواجهه شاعر با ناملایمات دوران گفت: غم و شادی برای عارف هر دو رویی از یک سکه است که تفاوتی با هم ندارد. عارف جهان را از جایی رفیعتر مینگرد و غم و شادی را فرستادهای از سوی حضرت حقی میداند و به روایت سعدی هر چه از دوست رسد نیکوست 1403/8/9 ۱۲:۰۸
گفتوگو با الهام مستاجران درباره نامههای منظوم فارسی الهام مستاجران، نویسنده کتاب «نامههای منظوم فارسی (از آغاز شعر فارسی تا پایان قرن نهم)» گفت: در نامههای منظوم کهن فارسی، طبقه اجتماعی، قدرت و نفوذ مخاطب، چگونگی و قالب و ساختار پیام را مشخص کرده است. 1403/8/8 ۰۹:۲۰
گفتوگو با احسان رضایی درباره اهمیت «تاریخ بیهقی» و چرایی ماندگاری آن در تاریخ فرهنگ ایران یک پژوهشگر ادبی با اشاره به هنر بیهقی در استخدام کلمات گفت: شیوه روایت او همان چیزهایی است که در روایتنویسی مدرن رعایت میشود، اما مسئله فوقالعاده دیگر این است که بیهقی با اینکه خودش در وقایع شرکت داشته است، بسیار منصفانه و بیطرفانه مینویسد. 1403/8/6 ۰۹:۴۷
گزارش تصویری برگزاری آیین رونمایی دانشنامۀ برخط «زبانها و گویشهای ایرانی» آیین رونمایی دانشنامۀ برخط «زبانها و گویشهای ایرانی»، عصر یکشنبه، ششم آبان در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی برگزار شد. 1403/8/7 ۱۰:۵۲
گزارش تصویری جلسۀ شورای عالی علمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی جلسۀ شورای عالی علمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی (مرکز پژوهشهای ایرانی و اسلامی)، عصر سهشنبه، دهم مهر با حضور قاطبۀ اعضا برگزار شد. 1403/7/15 ۱۱:۱۴
گزارش تصویری برگزاری رونمایی جلد نخست «دانشنامۀ حقوق ایران» - بخش سوم آیین رونمایی جلد نخست «دانشنامۀ حقوق ایران»، عصر یکشنبه، ٢۵ شهریور و در آستانۀ ولادت حضرت محمد مصطفی (ص)، با حضور جمعی از اساتید حقوق و وزیر علوم، در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی برگزار شد. 1403/6/26 ۱۰:۰۶