تناسب همراستایی زمین و خورشید / حسین مسرت یک رویداد اخترشناختی است و با تناسب همراستایی زمین و خورشید، درازناترین شب سال است؛ و همچنین برای ایرانیان شبی شورانگیز است و با جلوه‌هایی مانند دیدار فامیل و خویشان و پیامدهای اجتماعی نیکو که جای سخن بسیار دارد. 1403/10/1 ۱۰:۲۸
یلدای جهانی، عنصر پیوند ایرانیان / هانی رستگاران شب یلدا، کهنه‌ترین جشن ایرانیان، در بطن خود داستانی از تاریکی و روشنایی، از پایان و آغاز، از پایان یافتن یک‌فصل سرد و آغاز دوره‌ای جدید از نور و زندگی دارد. 1403/10/1 ۰۹:۵۲
انار میوه ایران / احمد مسجدجامعی انار میوه ایران و ایرانیان است، میوه‌ای به دیرینگی تمدن ایرانی، ایران رستنگاه و زادگاه انار است و ایرانیان از هزاران سال پیش با کاشت این میوه آشنایی داشته‌اند. چنان‌که شماری از شهرها و آبادی‌های انارخیز، در ایران به نام همین درخت موسوم شده‌اند. مثل اناران، انارک، انارو، انارستان، انارستانک، انارشیرین. 1403/10/1 ۰۹:۲۴
آنچه ایران به جهان آموخت / عبدالحسین زرینكوب ایران باستانى به دنیا درس تسامح آموخت، درس عدالت و درس قانون و انضباط یاد داد. به دنیایى كه آشور و بابل و مصر و یهود آن را از تعصب و خشونت آكنده بود، نشان داد كه با اعمال تسامح بهتر میتوان امپراتوری هاى بزرگ را از اقوام گونهگون به وجود آورد و اداره كرد. به دنیا تعلیم داد كه عدالت هم اگر با دقت و مساوات همراه باشد، به اندازه آزادى یا بیش از آن میتواند صلح و آرامش را تأمین كند. 1403/5/3 ۱۰:۰۰
کلمات فارسیِ ابن‌سینا و تأثیر آنها در ادبیات / محمد معین دکتر محمد معین (۹ اردیبهشت ۱۲۹۷ ـ ۱۳ تیر ۱۳۵۰) پدیدآورندۀ یکی از مهمترین واژه‌نامه‌های فارسی یعنی «فرهنگ فارسی معین» است. از دیگر آثار اوست: حافظ شیرین سخن، ستاره ناهید یا داستان خرداد و امرداد، یوشت فریان و مرزبان‌نامه، یادنامه پورداوود، شاهان کیانی و هخامنشی در آثارالباقیه، مزدیسنا و تأثیر آن در ادبیات فارسی، چندین کتاب در مقوله های دستوری. 1403/4/19 ۰۹:۰۳
طرز سخن صائب / ذبیح الله صفا دهم تیرماه روز بزرگداشت صائب تبریزی است، شاعر بلند پایۀ سبک اصفهانی که در عصر صفوی عرصه شعر را از آن خود کرد و تا امروز نیز یکی از سبکهای پرطرفدار شعر پارسی شیوه اوست. نازک خیالی های صائب را نمونه های اعتدالی این سبک دانسته اند و نمونه های افراطی اش را زیر عنوان «سبک هندی» می آورند. 1403/4/11 ۱۰:۲۰
مجموعۀ شخصی سلطانعلی سلطانی محفوظ در کتابخانۀ مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی کتابخانۀ ارزشمند شادروان سلطانعلی سلطانی نخستین مجموعه و گنجینه به معنای واقعی کلمه بود که در چهارم خردادماه ۱۳۶۸ از سوی بازماندگان استاد به مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی اهدا شد و در محلی مخصوص و به نام این خاندان نگهداری می‌شود. 1403/9/18 ۲۱:۵۳
بارگاه حضرت ابوالفضل (ع) / عنایت‌الله مجیدی سید میرزا محمد نصیر الحسینی ملقب به فرصت الدوله شیرازی متخلص به فرصت و معروف به آقامیرزا(۱۲۷۱-۱۳۳۹ق) شاعر، خطاط، نقاش، موسیقی دان و از نخستین محققین ایرانی که در زمینۀ معرفی آثار باستانی سرزمین ما همت گماشته، ضمن توصیف و اندازه گیری دقیق، تصویر و نقشۀ آن ها را نیز ارائه کرده است. 1403/8/9 ۱۰:۵۷
سه سند اروپایی که نشان می دهد جزایر سه گانه برای ایران است اسناد تاریخی بسیاری در موزه ملی ملک موجود است و نگهداری می‌شود که حاکمیت ایران بر جزایر سه‌گانه (بوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک) را اثبات می‌کند. 1403/8/8 ۱۱:۱۵
فلسفه یلدا؛ پاسداشت زندگی جمعی و نگاه امیدبخش به آینده معاون بخش مردم‌شناسی دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، فلسفه بزرگداشت یلدا را پاسداشت زندگی جمعی و نگاه امیدبخش به آینده، دانست و گفت: این فلسفه به فراموشی سپرده شده و بیشتر در قالب مواجهه نمادین و نمایشی و تزئین سفره یلدا بروز می‌کند نه مفهوم اصلی آن که امید به آینده است. 1403/10/1 ۰۹:۳۴
یلدا شبی به بلندای تاریخ یلدا به عنوان طولانی‌ترین شب سال از گذشته‌های دور تاکنون جایگاهی خاص در بین خانواده‌ها داشته است و امروزه با توجه به ثبت جهانی آن، معرفی این باور و فرهنگ کهن و ارزشمند بیش از گذشته احساس می‌شود. 1403/9/27 ۱۲:۲۴
آنچه دربارۀ «مهرگان» نمی‌دانیم مسئول پرونده جهانی «مهرگان» درباره جشن باستانی «مهرگان»، زمان دقیق برگزاری آن، دلایل کمرنگ و یا به نوعی متوقف شدن برگزاری این جشن در ایران، خرده‌آیین‌ها و سفره این جشن توضیح داد. 1403/9/25 ۱۵:۳۶
گزارش تصویری سمینار پژوهشی «شناختِ موسیقی ایرانی» سمینار پژوهشی «شناختِ موسیقی ایرانی» به‌مناسبت روز ملّی پژوهش، با همکاری انجمن موسیقی ایران، خانۀ موسیقی ایران و خانۀ کتاب دِبا، به دبیری نوید وزیری، غروب یک‌شنبه، ٢۵ آذر در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی برگزار شد. 1403/9/27 ۱۱:۰۷
گزارش تصویری برگزاری آیین رونمایی دانشنامۀ برخط «زبان‌ها و گویش‌های ایرانی» آیین رونمایی دانشنامۀ برخط «زبان‌ها و گویش‌های ایرانی»، عصر یک‌شنبه، ششم آبان در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی برگزار شد. 1403/8/7 ۱۰:۵۲
گزارش تصویری جلسۀ شورای عالی علمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی جلسۀ شورای عالی علمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی (مرکز پژوهشهای ایرانی و اسلامی)، عصر سهشنبه، دهم مهر با حضور قاطبۀ اعضا برگزار شد. 1403/7/15 ۱۱:۱۴