1393/11/14 ۰۸:۴۱
اشاره: پس از تنگناهایی که رژیم بعثی عراق برای امام خمینی(ره) ایجاد کرد، ایشان نخست به مقصد کویت و سپس فرانسه هجرت کردند و چند ماهی در آن دیار ماندند و از آنجا در ۱۲ بهمن ۱۳۵۷ راهی کشور شدند. امام طی ماههای اقامت در نوفل لوشاتو با خبرنگاران فراوانی مصاحبه کردند که در پیشبرد انقلاب اسلامی بسیار مؤثر بود. آنچه در پی می‌آید، گزیده‌ای از آن مصاحبه‌هاست که امام ابعاد مختلف انقلاب را بازگو می‌کنند؛ از زمینه‌های پیدایش جنبش گرفته تا اهداف سیاسی و اقتصادی و فرهنگی و آرمانهای معنوی انقلاب.
اشاره: پس از تنگناهایی که رژیم بعثی عراق برای امام خمینی(ره) ایجاد کرد، ایشان نخست به مقصد کویت و سپس فرانسه هجرت کردند و چند ماهی در آن دیار ماندند و از آنجا در ۱۲ بهمن ۱۳۵۷ راهی کشور شدند. امام طی ماههای اقامت در نوفل لوشاتو با خبرنگاران فراوانی مصاحبه کردند که در پیشبرد انقلاب اسلامی بسیار مؤثر بود. آنچه در پی می‌آید، گزیده‌ای از آن مصاحبه‌هاست که امام ابعاد مختلف انقلاب را بازگو می‌کنند؛ از زمینه‌های پیدایش جنبش گرفته تا اهداف سیاسی و اقتصادی و فرهنگی و آرمانهای معنوی انقلاب. متن کامل این مطالب در «صحیفه نور» آمده است و ما آنها را از پایگاه اینترنتی جماران برگرفته‌ایم. در مواردی نیز پرسشها را تلخیص کرده‌ایم. همه این گفتگوها در نوفل لوشاتو انجام گرفته و تاریخ هر یک را به اضافة خبرگزاری یا فرد مصاحبهکننده ذکر کرده‌ایم.
شروع جنبش
۲۱ر۰۸ر۱۳۵۷ـ مصاحبهکننده: خبرنگار مصری
چگونگی شروع جنبش اسلامی و خواستهای اساسی این جنبش را توضیح دهید. جنبش اخیر چگونه شروع شده و چرا؟
فکر حکومت اسلامی، اینکه باید اسلام حکومت کند و نه غیر اسلام، یک فکری نیست که تازگی داشته باشد. در ابتدای اسلام، برنامه اسلام این بوده است که حکومت الهی همه جا باشد. نهایت اینکه، غفلت مسلمین از مصالح خودشان و اخیراً هم دستهای استعمار از چند صد سال پیش به این طرف، موجب شد که حتی طرح همچون آرمانی نشود. جنبش اسلامی اخیر، بیش از پانزده سال است که به رهبری علمای ایران با مخالفت با طرحهای شاه شروع شده است، طرحهایی که مخالف اسلام و ایران بود و دنباله خیانتهای گذشته او نیز بود. مردم از علما طرفداری کردند. اختلافات زیاد واقع شد که این مطلبی است طولانی.
آنچه تقریباً در این یک سال واقع شد، اینکه کمکم خواستههای ملت به صورت طرحی درآمد و منتهی به این شد که همان خواستههای صدر اسلام بایستی طرحش ریخته شود. در این طرح نه فقط ایران از زیر بار استعمار و ظلم بیرون میرود، بلکه سرمشقی باشد برای همه کشورهای اسلامی، چه ایران و چه سایر کشورهایی که زیر فشار و استبداد هستند. نظر ما، که ملت هم با آن موافق است، این است که پس از، از بین رفتن حکومت قلدری و خلاف اسلامی شاه، یک دولت اسلامی و یک جمهوری اسلامی متکی به قوانین اسلام و آرای مردم که اکثریت قریب به اتفاق مسْلم هستند، در ایران مستقر بشود و احکام اسلام ـ آنطور که هست ـ اجرا گردد و همه مطالب ایران و نظام آن بر طبق خواستهای اسلامی جریان پیدا کند.
کیفیت و ماهیت حکومت اسلامی که مطرح فرمودهاید، چیست؟
نظامی که مخالف نظام اسلام است در همه چیز، هم فرهنگش برخلاف نظام اسلام است، هم ارتشش، و هم اقتصادش، و هم سیاستش، بایستی منقلب شود و نظام اسلامی تحقق پیدا کند. پس از اینکه نظام اسلامی تحقق پیدا کرد، آن وقت مجلس هست، آرای وکلای مجلس هست، تمام اینها هست…، ما میخواهیم همه احکام اسلامی را جاری کنیم و عملاً ثابت خواهیم کرد که احکام اسلام مترقی است و بهتر از این است که دزد را ببرند و دزد بیرون بیاورند.
بعضی‌ها میگویند حضرت آیتالله برنامه واضحی ندارند و آنچه طرح می‌کنند، یک سری شعار است و شاید اختلاف شخصی بین شاه و ایشان است. آیا اختلاف شخصی وجود دارد؟ چرا یک برنامه اقتصادی واضحی ندارید؟
خیال می‌کنند برنامه در کار نیست. خیر، برنامه هست، اسلام برنامه دارد، ما خودمان هم برنامه داریم، لکن برنامه اسلام است و مترقی و بهتر از برنامههایی است که به دست استعمارگران پیاده شده است. اما اینکه اختلاف شخصی در کار باشد، ابداً من اختلاف شخصی با کسی ندارم. اگر اختلاف شخصی میبود، ممکن بود من بگذرم و میگذشتم. اختلاف، اختلاف اسلامی است و این شخص با مصالح اسلام و مصالح کشور مسلمین مخالفت و خیانت کرده است و بنابراین مسأله چیزی نیست که کسی بتواند از آن بگذرد.
چرا حضرت عالی نیروهای سیاسی مخالف دیگر را از همکاری با خود در مبارزه برای رسیدن به هدفهایتان دور میکنید؟ مثل کمونیست‌ها که همان هدف را دارند.
نه، ما نمیتوانیم کمونیست‌ها را بپذیریم، برای اینکه خطر آنان برای کشور ما کمتر از خطر شاه نیست. ما آنها را نمیتوانیم بپذیریم.
شکل جمهوری اسلامی
۲۳ر۱۰ر۱۳۵۷ ـ خبرنگار روزنامه اندونزی تمپو
جمهوری اسلامی که شما در نظر دارید، شکل این جمهوری چطور خواهد بود؟ جای کسانی که مسلمان نیستند یا به خدا اعتقاد ندارند، در این جمهوری کجاست؟
آنچه مهم است، ضوابطی است که در این حکومت باید حاکم باشد که مهمترین آنها عبارت است از اینکه: اولاً متکی به آرای ملت باشد، به گونهای که تمامی آحاد ملت در انتخاب فرد و یا افرادی که باید مسئولیت و زمام امور را در دست بگیرند شرکت داشته باشند؛ و دیگر اینکه در مورد این افراد نیز خط مشی سیاسی و اقتصادی و سایر شئون اجتماعی و کلیه قواعد و موازین اسلامی مراعات شود. در این حکومت به طور قطع باید زمامداران امور دائماً با نمایندگان ملت در تصمیمگیریها مشورت کنند و اگر نمایندگان موافقت نکنند، نمیتوانند به تنهایی تصمیم‌گیرنده باشند. افرادی که به عنوان نمایندگان یا مسئولین دولت در جمهوری اسلامی انتخاب میشوند، شرایطی دارند که با رعایت آن شرایط، حقیقتاً نمایندگان واقعی مردم انتخاب میشوند نه نمایندگان طبقه خاصی که به ضرر اکثریت ملت عمل کنند. خطوط اصلی در قانون اساسی این حکومت را اصول مسلّم اسلام که در قرآن و سنت بیان شده تشکیل میدهد.
مبانی اقتصادی شما در رژیم اسلامی چیست؟ برای مثال در بخش بانکی آیا ربح از بین خواهد رفت؟ حق مالکیت را در رابطه با اصلاحات ارضی چطور میبینید؟
ربا در اسلام حرام است و به هیچ شکل در اقتصاد اسلامی وارد نباید بشود. و مالکیت در اسلام پذیرفته شده است، ولکن اسلام در چیزهایی که حق مالکیت به آنها تعلق میگیرد و نیز در شیوه و شرایط پیدا شدن این حق، دستوراتی داده است که نظام اقتصادی اسلام را و نیز روابط اقتصادی در جامعه اسلامی را از روابط و نظام اقتصادی سرمایهداری امروز دنیا جدا میکند. و اگر این حدود و شرایط مراعات شود، جامعه نه مشکلات و نابرابریهای دنیای سرمایهداری امروز را پیدا میکند و نه دولت اسلامی به بهانههای مختلف هر گونه آزادی را از انسانها سلب میکند. در اینجا باید نظام اقتصادی اسلام را در مجموعه قوانین و مقررات اسلامی در کلیه زمینهها و شئون فردی و اجتماعی ملاحظه کرد.
این مسلّم است که از نظر اسلامی حل تمامی مشکلات و پیچیدگیها در زندگی انسانها تنها با تنظیم روابط اقتصادی به شکل خاص حل نمیشود و نخواهد شد، بلکه مشکلات را در کل یک نظام اسلامی باید حل کرد، و از معنویت نباید غافل بود که کلید دردهاست. ما معتقدیم تنها مکتبی که میتواند جامعه را هدایت کند و پیش ببرد، اسلام است. و دنیا اگر بخواهد از زیر بار هزاران مشکلی که امروز با آن دست به گریبان است نجات پیدا کند و انسانی زندگی کند و انسان گونه، باید به اسلام روی بیاورد.
قوانین اسلامی که شما مایلید در ایران اجرا کنید، شبیه عربستان سعودی و لیبی خواهند بود؟
آنچه را که ما به نام جمهوری اسلامی خواستار آن هستیم، فعلاً در هیچ جای جهان نظیرش را نمیبینیم.
با کدام یک از جناحهای مخالفین، خود را نزدیکتر میدانید؟
شعارها و خواستههای نهضت اسلامی ایران آنچنان مورد قبول اکثریت قاطع ملت است که هیچ جناحی، که به جز این خواستهها چیزی مخالف آنها بگوید، در میان ملت جایی ندارد. نهضت ملت ایران حدود و چهارچوبهای حزبی را درهم شکسته است و به صورت یک حزب درآمده است و آن، حزبِ ملت مسلمان ایران یعنی حزب اسلام و «حزبالله» است. در مبارزات ایران کسی جرأت نمیکند از ملت دور باشد. من هم یکی از افراد ملت هستم.
فعالیتهای شما در تبعید نشان داده است که شما بیشتر یک رهبر سیاسی هستید تا یک رهبر مذهبی.
این حرفها که «دین از سیاست جداست» و امثال این حرفها، در منطق اسلام نیست. فعالیت سیاسی یکی از وظایف مذهبی مسلمانان است.
بهترین آرزویتان برای ایران چیست؟
بزرگترین آرزوی من این است که مردم ایران از چنگال ظلم نجات پیدا کنند و صاحب کشوری باشند آزاد و مستقل. دارای نظامی اسلامی که در آن حقوق انسانها آنچنان که اسلام دستور داده است، رعایت شود و در راه پیشرفت و ترقی و سعادت انسانی، سرمشق برای همه ملتها باشند.
ایران مستقل
۲۵ر۱۰ر۱۳۵۷ـ روزنامه استریت تایمز سنگاپور
فرض کنیم شما موفق شدید بر شاه غلبه کنید؛ زودرسترین سیاستهای اصلی اقتصادی و سیاسی شما چه خواهد بود؟
ما خواستار یک اقتصاد سالم و غیروابسته هستیم. شاه اقتصاد ایران را فلج کرده است و همه مخازن ما را در اختیار شرق و غرب به‌خصوص امریکا قرار داده است. ما با این مبارزه کرده و هرگز اجازه نمیدهیم تا هستی ما را غارت کنند. ما در تمام زمینه‌های اقتصادی یک انقلاب واقعی خواهیم کرد. امر کشاورزی در حکومت ما از اولویت خاصی برخوردار است؛ برای اینکه شاه با اصلاحات ارضی امریکایی خود، کشاورزی ما را نابود کرد. در زمینه صنعت، با ایجاد صنایع مادر، از صنایع مونتاژ جلوگیری به عمل میآوریم.
ایران کشوری مستقل است و دارای سیاستی مستقل. دست شرق و غرب را از وطن خود کوتاه میکنیم. تمام وابستگی‌های سیاسی را از بین میبریم و مردم را بر سرنوشتشان حاکم میگردانیم و مردم را که بیش از پنجاه سال است از همهگونه حقی در ایران محروم بودهاند، آزاد میگردانیم تا با کمال آزادگی به خواستهای مشروع خود برسند؛ ولی منکر این معنی نیستیم که پس از پیروزی، با بحرانهای شدید اقتصادی مواجه خواهیم بود. ولی به امید خدا شکست‌های اقتصادی دوران پهلوی را جبران خواهیم کرد. اقتصاد ما یک اقتصاد مستقل و سالم و ملی است، براساس تأمین اساسی‌ترین نیازهای مردم محروم و ستمدیده ایران، نه فقط یک اقتصاد مصرفی.
آیا شما مخالفتی را عنوان میکنید که نمونه یک دولت سوسیالیستی برای ایران است یا دولت شما اصالت انسانی خواهد داشت برپایه اصول مذهبی؟
دولت ما دولتی است اسلامی که قوانین اسلامی را به اجرا درمیآورد. قوانین اسلام قوانین انسان‌ساز است و انسان را در مقام انسانی به اوج خود خواهد رساند و جوابگوی نیازهای مادی نیز خواهد بود.
اگر فرض شود که شما در رأس دولت قرار بگیرید، روابط خود را با غرب چگونه پیشبینی میکنید؟
من در حکومت آینده نقش هدایت را دارم. غرب و شرق برای ما فرقی ندارد. اصلْ منافع ملت ایران است که باید به بهترین وجه رعایت شود. اگر غرب و شرق احترامات لازمه را نسبت به ملت ایران رعایت نمایند، ما هم به همان گونه با آنان رفتار خواهیم کرد.
آیا تغییری در اتحاد شما با امریکا رخ خواهد داد؟
ما با ملت امریکا روابط دوستانه داریم و با دولت امریکا روابطی برقرار میکنیم که به نفع ملت ایران باشد.
آیا هیچ شانسی هست که ایران جدید تحت الهام رهبری شما نظری به شوروی برای موازنه با امریکا افکند؟
هرگز! ما ایرانی مستقل بنا خواهیم کرد که از زیر یوغ امریکا و شوروی بیرون آید. شوروی اکنون گاز ایران را میبرد و امریکا نفت را. ما هرگز اجازه نمیدهیم که این دو ابرقدرت بر ایران سیطره پیدا کنند. ما به امید خدا ایران را مستقل خواهیم کرد.
اگر فرض شود دولت شما یا هر دولتی برخوردار از حمایت شما بر سر کار آید، آیا هیچ اختناق سیاسی وجود نخواهد داشت؟
هرگز! آزادی به همه کس، تا آنجا که به ضرر ملت ایران نباشد، داده خواهد شد و هیچ گونه اختناق برای مردم نخواهد بود.
شما و پیروانتان چه میخواهید انجام دهید؟
من کراراً گفتهام و نوشتهام که ما بعد از بیرون کردن شاه و برچیدن رژیم شاهنشاهی، یک حکومت جمهوری اسلامی را به آرای عمومی میگذاریم. در این حکومتْ ایران آزاد خواهد شد و استقلال واقعی خود را به دست خواهد آورد؛ استقلال سیاسی، نظامی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی. در این حکومت همه آزادند تا اظهار عقیده کنند. مردم ایران از وابستگی به اجنبی و استبداد داخلی به جان آمدهاند و برای تحقق استقلال واقعی، خود را بیمحابا جلوی گلوله قرار میدهند. در کجای دنیا مردمی مثل مردم ایران میتوان سراغ داد که برای احقاق حق خود با دست خالی به جنگ امریکا، شوروی، انگلیس و سایر کشورهای طرفدار شاه برود؟ حال خوب فهمیدید که چه میخواهم بگویم. البته برای همه مردم جهان و حتی سیاسیون ایران سخت است قبول این معنا که چگونه بدون اتکا به شرق و غرب میخواهید پیروز شوید. و به همه و حتی سیاسیون ایران ـ که همگی گفتند و میگویند شاه را اگر بتوانیم بیرون کنیم، با رژیم نمیشود مخالفت کرد، و به من همگی بدون استثنا میگویند که اولاً دست از مخالفت با رژیم شاهنشاهی بردار، مخالفت با رژیم غیرممکن است ـ من همان حرفی را که به آنها زدم، به شما هم صریحاً میگویم که: به امید خدا پیروزی نزدیک است؛ من شاه را بیرون میکنم، رژیم شاهنشاهی را از بن خواهم کند و جمهوری اسلامی را جایگزین آن خواهم کرد.
*
۲۵ر۱۰ر۱۳۵۷ـ کانال یک تلویزیون فرانسه
بعد از رفتن شاه سیاست خارجی ایران چگونه خواهد بود؟
سیاست خارجی ایران با همه دوَل بر حسب احترام متقابل است و هیچ فرقی بین دوَل در این باره نیست. ما خواهان قطع روابط نیستیم. ما خواهان قطع وابستگی‌های ایران به دوَل خارجی هستیم که اکنون شاه، ایران را وابسته به امریکا و سایر دوَل کرده است.
تکیه به آرای ملت
۲۶ر۱۰ر۱۳۵۷ـ مجله آلمانی اشترن
شما بنیادگذاری یک دولت اسلامی را در ایران اعلام فرمودهاید که ریاست آن را عهدهدار خواهید شد. در دولت اسلامی آیا احزاب سیاسی، روزنامهها و غیرمعتقدین به دین میتوانند آزادانه عدم موافقت را با آن حضرت و سیاست‌تان اظهار دارند؟
من نمیخواهم ریاست دولت را داشته باشم. و طرز حکومت، حکومت جمهوری است و تکیه به آرای ملت؛ و قانون، قوانین اسلام است. و احزاب آزادند که مخالفت با ما یا با هر چیزی بکنند، مادامی که اقداماتشان مضر به کشور نباشد.
قدرت حضرت عالی بر روی چه نیروی سیاسی یا بر چه تشکیلات بنیادی دیگر اتکا خواهد داشت؟ تکیه شما مثلاً بر روی «جبهه ملی» است یا بر روی روحانیون؟ قبلاً اظهار فرموده بودید که فقها و اشخاص دیگری هستند که باید به امور حکومت اشتغال ورزند.
من چنین چیزی نگفتهام که روحانیون متکفل حکومت خواهند شد. روحانیون شغلشان چیز دیگری است. نظارت بر قوانین البته به عهده روحانیون است و اتکای روحانیون هم به ملت است نه به حزبی. و من هم به ملت اتکا دارم و به حزبی وابسته نیستم.
در چه شرایطی برای نخستین بار در خود احساس این رسالت سیاسی را فرمودهاید؟ و چرا تودههای ایرانی را بلافاصله پس از حوادث سال ۱۹۶۳[مقارن ۱۵ خرداد ۱۳۴۲] بسیج نفرمودید؟
ما از اول برای اینکه مخالفت با رژیم داشته باشیم، چون رژیم را قانونی نمیدانستیم، درصدد بودیم و لکن بتدریج ملت بیدار شد. یک امری نبود که بتوان در همان اوایل این کار را انجام داد. در این مدت کم کم مردم بیدار شدند و از یک سال و نیم قبل به این طرف، این آگاهی به اوج خود رسید و منتهی به این مسائل شد.
آزاد، مستقل و غیرمتعهد
۲۷ر۱۰ر۱۳۵۷ـ خبرنگار نشریه اکسپرس
موضع شما در مقابل دو اردوگاه شرق و غرب چگونه خواهد بود؟
دولت اسلامی ما آزاد و مستقل خواهد بود. و تعادل قوا در این منطقه از جهان به هیچ وجه نباید تغییر یابد. ما نه به سوی غرب و نه به طرف شرق گرایش خواهیم داشت و میخواهیم یک جمهوری بی‌طرف و غیرمتعهد باشیم. ما میخواهیم روابط دوستانه با همه کشورها داشته باشیم، مادام که آنها در امور داخلی ما مداخله نکنند.
در مجموعهای از نظریات شما که در سال ۱۹۷۰ زیر عنوان دولت اسلامی انتشار یافته، شما نظریه مربوط به استقرار رژیم خشک و سختی را که بر مبنای رعایت اصول قرآن پیریزی شده شرح دادهاید و اضافه کردهاید که در این نظام جایی برای عقاید و احساسات وجود نخواهد داشت و صرفاً تعالیم قرآن ملاک عمل خواهد بود. آیا مردم حاضر خواهند شد که تا این حد آزادیهایشان محدود شود؟
در یک رژیم اسلامی، آزادیها صریح و کامل خواهند بود. تنها آزادیهایی به ملت داده نخواهد شد که برخلاف مصلحت مردم باشد و به حیثیت فرد لطمه وارد سازد. حمایت عظیمی که ملت از چند ماه پیش، از ما به عمل میآورد، نشان میدهد که مردم به قدر کافی افکار ما را درک کرده و متوجه آینده شدهاند. همین حمایت، ضمناً ثابت میکند که این ملت ـ که سعی کردند آن را از مذهب به وسیله وسوسههای مادی دور سازندـ خوشوقت است که بار دیگر در راهِ آسمانی قدم نهد و روح واقعی خود را بازیابد. ما با حیف و میل مبارزه خواهیم کرد، ثروتهایی را که عده معدودی استفادهجو ربودهاند باز خواهیم گرفت، شرایط زندگی افراد محروم را بهبود خواهیم بخشید، و ملت را در راه شرافت و فداکاری و به سوی ساختمان یک جامعه آزاد و نوین رهبری خواهیم کرد.
رفراندم عمومی
۲۹ر۱۰ر۱۳۵۷ـ خبرنگار تلویزیون فرانسه
مخبر ما از تهران گزارش میدهد که میلیونها نفر در خیابانهای تهران مشغول تظاهرات هستند. نظرتان راجع به این تظاهرات عظیم چیست؟
تظاهرات در تهران تنها نیست؛ در سایر بلاد ایران هم هست. و نظر من این است که برای چندمین بار رفراندم عمومی است به اینکه نه شاه را (یعنی شاه سابق را) و نه حکومت او را و نه شورای سلطنتی را ملت ایران نمیپذیرید. و ملت ایران حکومت اسلامی میخواهد و همین رأی عمومی است بر اینکه حکومت اسلامی را طالب است و چیز دیگری را غیر از این طالب نیست، حکومت دیگری را نمیپذیرد.
بعضی‌ها میگویند به قدرت رسیدن شما برگشت به دوران گذشته است.
اینکه گفته میشود که ما میخواهیم مملکت را به عقب برگردانیم، این مطلبی بوده است که شاه برای اینکه دست و پا بزند و خلاص بشود از این گرفتاری که دارد، منتشر کرده. ما با جمیع آثار تمدن موافقیم و مایلیم که مملکت ما مجهز بشود به جمیع آثار تمدن، لکن نه به آنطور که شاه عمل کرد. شاه تمام آثار تمدن را در ایران به یک آثار فاسدکننده مفسد درآورد: سینماها را محل فساد درست کرد، اخلاق جوانهای ما را فاسد کرد، مراکز فحشا را زیاد کرد، مراکزی که جوانهای ما را عادت به چیزهای باطل مثل هروئین میکند زیاد کرد؛ و ما با اینها مخالفیم. و اما با آثار تمدن و پیشروی به هیچ وجه مخالف نیستیم، با پیشروی‌های شاه مخالفیم که پیشروی‌های او ما را به عقب برگردانده؛ و حالا سالهای طولانی باید ایران زحمت بکشد تا اینکه ایران را به حالی برساند که ترمیم بکند این فسادهایی که شاه در ایران ایجاد کرده و این خرابیهایی را که به بار آورده.
نقش زنان در حکومت اسلامی
۰۳ر۱۱ر۱۳۵۷ـ روزنامههای اطلاعات و کیهان
در مورد آزادی بیان و عقیده، چه حدودی را در نظر دارید؟
اگر مضر به حال ملت نباشد، بیان همه چیز آزاد است. چیزهایی آزاد نیست که مضر به حال ملت ما باشد.
آیا گروههای مارکسیست که در ایران هستند، آزادانه فعالیت خواهند داشت؟
اگر مضر به حال ملت باشد، جلوگیری میشود؛ اگر نباشد و فقط اظهار عقیده باشد، مانعی ندارد. همه مردم آزادند مگر حزبی که مخالف با مصلحت مملکت باشد.
نقش زنان در حکومت اسلامی چگونه خواهد بود؟ آیا مثلاً در امور کشور هم شرکت خواهند داشت؟ برای مثال وکیل و وزیر خواهند شد؟
در مورد این گونه مسائل، حکومت اسلامی تکالیف را معین میکند… زنان همچون مردان در ساختن جامعه اسلامی فردا شرکت دارند. آنان از حق رأی دادن و رأی گرفتن برخوردارند. در مبارزات اخیر ایران، زنان ایران نیز سهمی چون مردان دارند. ما همهگونه آزادی را به زن خواهیم داد. البته جلوی فساد را میگیریم و در این مورد دیگر بین زن و مرد فرقی نیست.
[یکی از خبرنگاران زن: چون مرا به عنوان یک زن پذیرفتهاید، این نشاندهنده این است که نهضت ما مترقی است.]
من شما را نپذیرفتهام! شما آمدهاید اینجا و من نمیدانستم که شما میخواهید بیایید اینجا! و این هم دلیل بر این نیست که اسلام مترقی است که به مجرد اینکه شما آمدید اینجا، اسلام مترقی است. مترقی هم به این معنی نیست که بعضی زنها یا مردهای ما خیال کردهاند. ترقی به کمالات انسانی و نفسانی است، و بااثر بودن افراد در ملت و مملکت است، نه اینکه سینما بروند و دانس بروند. و اینها ترقیاتی است که برای شما درست کردهاند و شما را به عقب راندهاند و باید بعداً جبران کنیم. شما آزادید در کارهای صحیح. در دانشگاه بروید و هر کاری را که صحیح است، بکنید؛ و همه ملت در این زمینهها آزادند. اما اگر بخواهند کاری خلاف عفت بکنند و یا مضر به حال ملت ـ خلاف ملیت ـ بکنند، جلوگیری میشود؛ و این، دلیل بر مترقی بودن است.
به نظر شما وضع روزنامهها چگونه باید باشد؟
روزنامههایی که مضر به حال ملت نباشد و روزنامههایی که نوشتهشان گمراه کننده نباشد، آزادند.
لرزه در غرب
۰۷ر۱۱ر۱۳۵۷ـ خبرنگار فرانسوی
آیا این فرض را مورد بررسی قرار دادهاید که خود مسئولیت جمهوری اسلامی را برعهده بگیرید؟ در چه حدود و با چه شرایطی؟
خیر؛ من مسئولیت ریاست جمهوری را به عهده نمیگیرم. کار من هدایت آنهاست.
جمهوری اسلامی، آنطور که شما در نظر دارید، بر پایه چندحزبی خواهد بود؟ و آیا گرایشهای مذهبی دیگر و غیرمسلمان، محترم شمرده خواهد شد؟
همه احزاب در ایران آزاد خواهند بود مگر آنکه مخالف با مصالح ملت باشد؛ در آن صورت از فعالیت آنها جلوگیری میشود، لکن اظهار عقاید آزاد است. اقلیت‌های مذهبی نیز همه محترم هستند و حقوق آنان در اسلام و جمهوری اسلامی محفوظ است.
بعضی میگویند شما غرب را به لرزه درآوردهاید. آیا ما غربیها حق داریم از شما بترسیم؟
اینکه میگویید غرب به لرزه درآمده، اگر از این لحاظ است که ما مطلب حقی گفتهایم و بدین مناسبت قلب مردم غرب را به لرزه انداخته است، مایه ترس نیست؛ مایه امید است. غرب باید امیدوار باشد که ملتی برای گرفتن حق خود، این چنین قیام کرده است. بله، ممکن است دولتهای غربی که احتمال میدهند منافعشان به خطر افتاده است خوف داشته باشند، لکن اگر با عدالت رفتار کنند خوفشان بی‌جاست. ایران هم با آنان به عدالت رفتار خواهد کرد.
ما غربیان مادی هستیم؛ بر این اساس با ما چگونه رفتار خواهد شد؟
من متأسفم که شما غربیها معنویات را فدای مادیات کردید و مصالح مادی را بر معنویات مقدم داشتید. همین امر موجب این بدبختی‌هاست. آنچه بشر را مترقی میکند معنویات است. معنویات میتواند بشر را سعادتمند کند و آرامش ایجاد کند. مادیات است که بشر را به جان هم انداخته. من توصیه میکنم که شما غربیها به معنویات توجه کنید. شما مدعی هستید که مسیحی هستید؛ ببینید سیره حضرت مسیح چه بوده است. سیره حضرت مسیح را روش خود قرار دهید تا سعادت برای شما حاصل شود. ما میخواهیم رژیمی ایجاد کنیم که روش حضرت مسیح در آن مورد توجه است.
روزنامه اطلاعات
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید