نكوداشت زنده‌یاد دكتر عبدالحسین زرین كوب در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی

1393/6/25 ۱۰:۲۱

مراسم نكوداشت زنده‌یاد دكتر عبدالحسین زرین كوب، در محل ساختمان شماره 2 انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد. دكتر مهدی محقق رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در آغاز جلسه گفت: مرحوم دكتر عبدالحسین زرین كوب مانند بسیاری از دانشمندان این مملكت درزمان حیات مورد غفلت قرار گرفتند. باید گفت كه بسیاری از اندیشمندان و دانشمندان در گوشه‌ای پنهان می‌شوند و بسیاری از جاهلان در معرض دید و پیدا هستند. همانند سخن حضرت علی(ع) كه فرمودند: عالم دربند است و جاهل مورد احترام. در تاریخ كشور ما چنین بوده است كه دانشمندان از این قضیه شكایت كرده‌اند به عنوان مثال ملاصدرا در آغاز اسفار گفته است: مردم در دریای جهالت هستند و در زمانه ما بیشتر این حالت دیده می‌شود.

مراسم نكوداشت زنده‌یاد دكتر عبدالحسین زرین كوب، در محل ساختمان شماره 2 انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد.

دكتر مهدی محقق رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در آغاز جلسه گفت: مرحوم دكتر عبدالحسین زرین كوب مانند بسیاری از دانشمندان این مملكت درزمان حیات مورد غفلت قرار گرفتند. باید گفت كه بسیاری از اندیشمندان و دانشمندان در گوشه‌ای پنهان می‌شوند و بسیاری از جاهلان در معرض دید و پیدا هستند. همانند سخن حضرت علی(ع) كه فرمودند: عالم دربند است و جاهل مورد احترام. در تاریخ كشور ما چنین بوده است كه دانشمندان از این قضیه شكایت كرده‌اند به عنوان مثال ملاصدرا در آغاز اسفار گفته است: مردم در دریای جهالت هستند و در زمانه ما بیشتر این حالت دیده می‌شود. وی افزود: در هر كتابی كه می‌خوانیم این پند دیده شده است كه جهل همیشه مقدم بر علم است. حتی شیخ ملامهدی نراقی گفته است: آنقدر جهل بر جهان مسلط شده است كه دانشمندان به درون خانه‌های خویش خزیده‌اند و به استعاره می‌گوید: از این بابت حتی ملخ‌های خانه‌های خودشان با عصا راه می‌روند.

حاج ملاهادی سبزواری در این باب می‌گوید: زمانه قلّت باران‌های علم است و مردم چنان عاشق تاریكی‌اند كه از رحمت رب فلق غافل شده‌اند. ما بعد از فقدان دكتر زریاب خویی و دكتر زرین كوب، در روزگار امروز مورخی به كیفیت مورخان تاریخ اسلامی نظیر جلیل طبری و حمزه اصفهانی نداریم.

سپس دكتر ماحوزی در این نشست گفت: دكتر زرین كوب یكی از چهره‌های برجسته فرهنگ و تاریخ و ادب ایران زمین است. حوادث روزگار، آزادگان را روز به روز آزاده‌تر نشان می‌دهد و فرومایه‌گان را، فرومایه‌تر می‌كند. این یك پیام است برای جامعه ایران. ما وقتی از دكتر عبدالحسین زرین كوب می‌گوئیم باید یك جامعیت پربار را درنظر بگیریم. او از نظرات جامعی در عرصه تاریخ و فرهنگ بهره‌مند بودند و من هم در خلال درس‌هایم همیشه از آنها بهره می‌برم. از تواضع و فروتنی استاد از سعه صدر ایشان كه اجازه می‌دادندكه دانشجویان اظهار نظر كنند. در یكی از جلسات بحث، دانشجویی از حدوث و قدم عالم پرسید و ایشان، با جسارت و جرات، سخنان قاطع و شیوایی را فرمودند.

در بخش دیگری از این مراسم، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدهادی خامنه‌ای، رئیس موسسه تاریخ اسلام ضمن برشمردن اهداف موسسه تاریخ اسلام و نشریه پژوهشی آن گفت: من با جناب دكتر زرین كوب از سالیان دور آشنا شدم.

اما اظهار تاسف من از این بابت است كه نزد شاگردانِ شاگردان این استاد، تاریخ مورد توجه قرار ندارد. به نظر من تاریخ منشأء علوم انسانی است. شاید برخی چنین چیزی را قبول نداشته باشند ولی نظر من این است كه اگر جامعه شناس هم بدون تاریخ بخواهد عرض اندام كند، میدانی برای جولان ندارد. در بخشی دیگر از این مراسم، دكتر توفیق سبحانی درباره نحوه آشنایی با استاد در سال 1338 در تبریز و بهره‌مندی از كتاب نقد ادبی استاد زرین‌كوب سخن گفت.

در این جلسه، دكتر پورنامداریان استاد فیلسوف و ادیب درباره جایگاه استاد زرین‌كوب گفت: دكتر زرین‌كوب 77 سال كاخی را برآورد و خود برفراز این كاخ عروج كرد و هنگامی كه آخرین آجر بر این كاخ بلند گذاشت، بادهایی این آجر را فرو انداخت اما این كاخ همچنان باقی است. اگر فكر كنم كه مرگ، تثبیت سیمای كسی است كه می‌میرد در اذهان زندگان، این تصویر متأسفانه در ذهن من، تصویر خیلی غم‌انگیزی است.

سپس دكتر روزبه زرین‌كوب عضو هیأت علمی دانشگاه تهران و برادرزاده دكتر زرین‌كوب مقاله‌ای با عنوان «ایران: یاد مدام»، را قرائت كرد كه بخشی از این مقاله چنین است: برای استاد زرین‌كوب، «ایران یاد مدام» بود. در واقع ایران پیوسته‌ترین اندیشه استاد به شمار می‌رفت. زندگی با یاد ایران در نوشته‌های استاد موج می‌زند و نشان می‌دهد كه او لحظه‌ای از تفكر و تامل در باب گذشته، اكنون، و آن هم ایران و ایرانی فارغ نبود.

استاد در نوشته‌های خود، چه در آنجا كه به تاریخ پرداخته چه زمانی كه درباره ادبیات فارسی سخن گفته است، چه آن هنگام كه به تصوف و عرفان مشغول شده است، چه آن ایام كه در ذهن خود اندیشه‌های فلسفی و اخلاقی را مرور كرده است، همیشه با یاد ایران زیسته است.

همچنین در این نشست، عظیم زرین‌كوب، برادر استاد مرحوم، شعری از دكتر زرین‌كوب را قرائت كرد.

سپس، دكتر علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با گزارش دكتر مهدی محقق رئیس انجمن مفاخر فرهنگی، در جریان فعالیت‌های این انجمن قرار گرفت و در سخنانی كوتاه گفت: برگزاری و تكریم دانشمندان و خردمندان عرصه ادب و فرهنگ و علم در این انجمن چه رسمی باشد و چه غیررسمی بسیار امر پسندیده‌ای است. من در محضر استادان حرفی برای گفتن ندارم قطعاً همه شما شناختتان نسبت به من بیشتر است از جناب دكتر زرین‌كوب، من بیشتر بنا برعرض ادب و احترام به ساحت استاد آمدم.

به هرحال تجلیل از خدمات‌ شایان كسانی كه به تاریخ و ادبیات و فرهنگ این كشور در صورتی كه آثار آنها باقی است و كتاب‌های ایشان باقی است، باعث می‌شود كه توجه به این نكته جلب شود كه از آثار ایشان بهره ببریم.

روزنامه اطلاعات