اخبار

امام موسی صدر مخالفان شریعتی را سه دسته می‌نامد: ساواک ایران، لبنانیان راست‌گرا و روحانیون انحصارگرا. امام صدر علت مخالفت گروه سوم با شریعتی را نگاه انحصاری آنان به دین می‌داند و آن را نقد می‌کند و می‌گوید:«گروهی که اسلام را در انحصار خود و میراث خود می‌دانستند و می‌پنداشتند،تنها آنان هستند که دین را می‌فهمند و کسی غیر از آنان حق فهمیدن آن را ندارد، با او مخالفت می‌کردند.»

دکتر علی شریعتی، در تاریخ معاصر ما همواره به‌عنوان یک روشنفکر اثرگذار شناخته می‌شود چراکه پیوسته دغدغه مسائل معاصر خود را داشت و به باور بسیاری از متفکران، شیوه اندیشیدن او هنوز هم می‌تواند راه‌حلی برای چالش‌های امروز جامعه ایرانی و مسائل ایرانیان باشد. اما اینکه چطور می‌توان از دستگاه فکری او برای حل مسائل امروز جامعه بهره گرفت جای بحث بسیار دارد.

هنوز هم خاطرات خطابه‌های آتشین‌اش در حسینیه ارشاد، در اذهان نسل انقلابی ایران زنده است. او الگوی بسیاری از دانشجویان انقلابی بود و اکنون نیز چه بسیار دانشجویانی که آثارش را مطالعه می‌کنند. روح وی همچنان در جامعه جاری است و له یا علیه او موضع‌گیری می‌شود و هر ساله، پیرامون شخصیت و افکار او همایش‌های مختلفی برگزار می‌گردد.

علی شریعتی روشنفکری است که نمی‌توان او را در تحولات فکری، سیاسی و اجتماعی معاصر ایران نادیده گرفت. اما درمیان همه وجوه فکری و اجتماعی او، کمتر یا شاید اصلاً به نسبت شریعتی و توسعه توجه نشده است. او چه نگاهی به توسعه، در همه ابعاد آن داشت و اساساً توسعه را چطور می‌دید؟ مفاهیم ابداع شده از سوی او چه نقشی در پیشبرد توسعه داشت؟

پیش از پیگیری طراحی و تولید پروژه نوشریعتی، باید تكلیف چهار موضوع روشن شود: ١- موقعیت كنونی ما: ضرورت این بحث از آنجاست كه پروژه شریعتی نه یك پروژه مدرسی و فلسفی، بلكه یك پروژه روشنفكرانه معطوف به تغییر و تحول تاریخی است. در نتیجه نسبتی با زمینه و زمانه خودش دارد. در نتیجه شناسایی تفاوت‌های موقعیت كنونی ما با موقعیتی كه شریعتی در آن به سر می‌برد، لازم است. زیرا با فهم این تفاوت زمینه و زمانه، خوانش تازه و معطوف به واقعیت‌ها و ضرورت‌ها صورت می‌گیرد.

«او اسلام را تنها راه نجات و سعادت دنیوی و اخروی می‌دانست و راه‌های سوسیالیسم، کاپیتالیسم و لیبرالیسم را بیراهه می‌دانست. او همه بهترین‌ها و سمبل‌های آرمانی را در مکتب اهل بیت(ع) می‌دانست. آنها سمبل اعلای ایمان، آگاهی، مسئولیت، رهبری راستین، عرفان، حکمت، جهاد وشهادت هستند و ارزشها و راه آنها برای همه عصرها و نسل‌ها بهترین مانیفست فکری، عملی و مبارزاتی است.

شریعتی برای بسیاری از ما نقش پدر فکری را دارد و ما نزد او تلمذ کرده‌ایم و از او اندیشیدن و نگاه نقادانه و عمق فکر را آموخته‌ایم. شریعتی شاید جزو نخستین روشنفکرانی است که در ایران و برای ایران اندیشید و سعی کرد فراتر از قالب فکری خود، قالبی گذارد و با نگاه ترکیبی و خلاقانه به میراث فکری ایران و اسلام و جهان پرداخت و توانست سنتزهای جالبی در زمینه‌های مختلف عرضه کند.

منتقد شریعتی هستم چون او را جدی گرفته‌ام / دکتر حاتم قادری 1 - زمانی که جوانی بیست ساله بودم با شریعتی به‌عنوان یک متفکر و اصلاح‌طلب دینی آشنا شدم. البته از شریعتی با توجه به زمانه‌ای که در آن می‌زیست توقع خوانش انتقادی از دین ندارم؛ اما پرسش جدی من به آرای او این است که چقدر تصویری که شریعتی از دین ارائه می‌دهد با مستندات تاریخی قابل انطباق است؟

شاید بتوانیم دکتر علی شریعتی را یکی از تأثیرگذاران مهم جامعه ایرانی، بویژه روی قشر تحصیلکرده پیش از انقلاب اسلامی و پس از آن بدانیم؛ به‌گونه‌ای که عطش خاصی برای مطالعه آثار او یا گوش سپردن به سخنانش در حسینیه ارشاد در میان جوانان وجود داشت و به این واسطه بخش بزرگی از جامعه ایرانی تحت تأثیر مباحث شریعتی قرار گرفت؛ به همین میزان با توجه به نگرش ویژه‌ای که ایشان نسبت به «تاریخ» داشتند نوع خاصی از تاریخ نگری مورد توجه قرار گرفت که علاقه مندان بسیاری یافت

مهلت فراخوان مقاله نهمین همایش (آنان که می‌اندیشند) با عنوان (بررسی و بازخوانی آرا و اندیشه‌های دکتر علی شریعتی) تمدید شد.