آرمان مشروطیت در مقام نظر تا حدودی زمینه و امکان مشارکت مردم را در ادارۀ امور دولتی فراهم آورد و دیدگاه معطوف به قانون اساسی و تدوین متمم آن، تحول در نهاد دیوانسالاری را نیز در نظر داشت. اما در عمل، با وجود آنکه در ساختار دیوانسالاری تغییرهای کمّی و گسترده ای حاصل شد، همچنان سیطرۀ اندیشۀ استبداد خودکامۀ پادشاهی در ایران و سنتهای نیرومند و ریشه دار آن در نظام دیوانسالاری باقی ماند
هر دولتی برای نظامند شدن امور مالی خود نیاز دارد تا از یک تشکیلات منظم و مکتوب پیروی کند تا بر اساس آن بتواند درآمدها و هزینه‌های کشور را ساماندهی نماید. دولت صفوی نیز برای این مهم مناسبات مالی را طرح‌ریزی کرد که توسط مستوفی‌الممالک و دفترخانه به اجرا درمی‌آمد و موارد مربوط به آن در دفاتر مالی نوشته می‌شد.
ایرانیان را در شمار نخستین مردم جهان، در بودجهنویسى و ثبت دخل و خرج و اداره امور مالى به شمار مى آورند. نمونه بارز آن «علم سیاق» است که از زمانهاى بسیار کهن ایجاد شده و تاکنون به حیات خود ادامه داده. البته در طول ِتاریخ پرفراز و نشیب دیوانسالارى خود، دچار تغییر و تحول تاریخى و شکل گردیده است. سیاق، روش و ّخطى است ویژه در بودجهنویسى که در گذشته میان دولتمردان و بازاریان، رواج داشته است. دولتمردان از آن، جهت ثبت دخل و خرج کشور و بازاریان به منظور مکتوبنمودن حسابهاى نقد و جنس در مبادلات تجارىشان استفاده مى کرده اند.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید