واژه گزینی و استقلال زبان فارسی / حسین معصومی همدانی

1395/10/12 ۱۰:۰۳

یکی از بخت های ما ایرانیان این است که زبان ملی و زبان علمی مان یکی است. ملتهایی در جهان و در کشورهای اطراف ماهستند که با به حکم اوضاع و احوال تاریخی با دانسته و به این گمان که اختیار کردن یک زبان اروپایی به عنوان زبان علمی می تواند ایشان را در کار انتقال علوم و غلبه بر عقب ماندگی علمی موفق کند.

یکی از بخت های ما ایرانیان این است که زبان ملی و زبان علمی مان یکی است. ملتهایی در جهان و در کشورهای اطراف ماهستند که با به حکم اوضاع و احوال تاریخی با دانسته و به این گمان که اختیار کردن یک زبان اروپایی به عنوان زبان علمی می تواند ایشان را در کار انتقال علوم و غلبه بر عقب ماندگی علمی موفق کند. زبان ملی خود را برای کاربردهای روزمره نگاه داشته اند و برای کاربردهای علمی، لااقل در سطوح دانشگاهی، یک زبان اروپایی را برگزیده اند. زیان های این گزینش به حدی است که بر فواید احتمالی آن می چربد. جدایی نخبگان علمی از مردم، تشکیل یک گروه بسته یا کاست اجتماعی که به اعتبار آشناییش با یک زبان بیگانه مزایایی بیش از لایه های دیگر اجتماعی به دست می آورد و مثل هر کاست دیگر این مزایا را در درون خود انتقال می دهد. و بریده شدن رابطه عامه مردم با علم و فن آوری است وقتی زبان ملی در بیان علمی و فنی ناتوان شود، اندک اندک حوزه های وسیعی از زندگی را به زبان بیگانه و به لایه های اجتماعی‌ای که حامل آن زبانند واگذار می کند و خود و حاملانش روزبروز بیشتر به حاشیه رانده می شوند. اگر در گذشته چنین زبانی می توانست در گوشه هایی از میدان اجتماع زنده بماند و حتی شکوفا شود، به دلیل غلبه علم و فن آوری در زندگی جدید، نمی توان انتظار داشت که زبانی که قلمرو علم را ترک کرده است امروزه حتی در حوزه ادبیات هم نیرومند باشد و نیرومند باشد و نیرومند بماند.

نشر دانش بهار 1382 شماره 107

دریافت مقاله

منبع: پرتال جامع علوم انسانی