پژوهش درباره آثار سعدی با چه رویکردی مورد نیاز جامعه ماست؟

1393/1/25 ۱۰:۴۹

محمود معتقدی، معتقد است که حافظ نگرشی آسمانی دارد، ولی سعدی نگاهش کاملاً زمینی است. وی با تاکید بر این که درباره گلستان باید پژوهش‌های مفصلی صورت گیرد، گفت که سعدی نسبت به موضوع انسان و محیط اطرافش آشنایی نسبتا کاملی داشته است. معتقدی در پاسخ به این پرسش که «پژوهش درباره آثار سعدی از چه منظری و با چه رویکردی مورد نیاز جامعه ماست؟»، گفت: سعدی در کنار حافظ یکی از بزرگ‌ترین شاعران قرن هفتم است. او با کتاب گلستان و بوستان سهم عده‌ای در ادبیات کلاسیک ایران دارد. غزلیات عاشقانه سعدی هنوز بکر و بدیع است.

گفت وگو با محمود معتقدی، شاعر و پژوهشگر ادبیات در در آستانه روز بزرگداشت سعدی
محمود معتقدی، معتقد است که حافظ نگرشی آسمانی دارد، ولی سعدی نگاهش کاملاً زمینی است. وی با تاکید بر این که درباره گلستان باید پژوهش‌های مفصلی صورت گیرد، گفت که سعدی نسبت به موضوع انسان و محیط اطرافش آشنایی نسبتا کاملی داشته است.
معتقدی در پاسخ به این پرسش که «پژوهش درباره آثار سعدی از چه منظری و با چه رویکردی مورد نیاز جامعه ماست؟»، گفت: سعدی در کنار حافظ یکی از بزرگ‌ترین شاعران قرن هفتم است. او با کتاب گلستان و بوستان سهم عده‌ای در ادبیات کلاسیک ایران دارد. غزلیات عاشقانه سعدی هنوز بکر و بدیع است.
شاعر مجموعه شعر «به رویای ما شلیک می‌شود» افزود: اگر حافظ نگاهی آسمانی دارد سعدی نگاهش کاملاً زمینی است. حس عارفانه‌ای که در شعرهای حافظ وجود دارد در آثار سعدی به حکمت نزدیک است. سعدی عالمی است متشرع و اهل سفر. برخی معتقدند او 14 تا 40 سال از عمر خود را در بغداد سپری کرد و هنگامی که بعد از حمله مغول به ایران بازگشت گفت: «چو بازآمدم کشور آسوده دیدم».
این شاعر اضافه کرد: سعدی وقتی به فارس بازمی‌گردد، شیراز را دور از گزند دشمن می‌یابد. او پس از بازگشت از سفر می‌بیند که اوضاع اداری و سیاسی فارس سر جای خودش است و از این امر خرسند می‌شود. نقش سعدی در ادب کلاسیک ما و نگرش به تعلیم و تربیت و اندرزهای او نشان از جایگاهی دارد که برای جامعه کنونی ما در مراحل مختلف می‌تواند پر فایده باشد.
شاعر مجموعه شعر «عشق همچنان می‌تازد» در پاسخ به سوالی مبنی این‌که با «شناخت  اگر حافظ نگاهی آسمانی دارد سعدی نگاهش کاملاً زمینی است. حس عارفانه‌ای که در شعرهای حافظ وجود دارد در آثار سعدی به حکمت نزدیک است.  گلستان تا چه اندازه می‌توان مردم عصر سعدی و از همه مهم‌تر ذات مردم ایران را شناخت؟»، توضیح داد: گلستان از جمله آثار سعدی است که به مراتب محل پژوهش، داوری و گفت‌وگو بوده است. در این کتاب نیز فضای اندرز و حکمت و هنرمندی‌های شاعرانه باز است. گلستان می‌تواند برای ما به روشنی توضیح دهد که در دوران سعدی شرایط چگونه بوده و به واسطه این کتاب می‌توان مردم شناسی دوران او را به شکلی دقیق و همه سویه مورد بررسی قرار داد.
معتقدی یادآور شد: در زمینه گلستان سعدی جا دارد که تحقیقات مختلفی انجام شود. البته فراموش نکنیم که بوستان هم آینه تمام نمای اندیشه‌ها و عواطف سعدی است. حتی اگر بخواهیم شعرهای عاشقانه سعدی را به طور جداگانه مورد پژوهش قرار دهیم در خواهیم یافت که او در عرصه شعر تغزلی نیز جزو شاعرانی است که حرف اول را می‌زنند.
وی گفت: همه سروده‌های سعدی نشان از این دارد که او به موضوع انسان و محیط خود آشنایی نسبتا کاملی داشته است. تأثیر زبان سعدی در آثار منظومش به گونه‌ای است که استفاده آن‌ها در موسیقی سنتی بیشترین بسامد را داشته. شعر سعدی ساده و قابل فهم است. کلام او آرام و تأثیرگذار است. از این روست که هنرمندانی چون محمدرضا شجریان و شهرام ناظری طی چند دهه اخیر برای ساختن تصنیف‌های خود دست روی آثار او گذاشتند.
معتقدی متولد شهرستان آمل است و تا کنون بیش از ده‌ها مجموعه شعر، نقد و مقاله به صورت کتاب منتشر کرده است. از میان مجموعه اشعار وی می‌توان به کتاب‌هایی چون «فصل رویاهای گم‌شده»، «دستی میان پنجره و باران»، «عشق همچنان می‌تازد»، «مثل پاره‌های بامدادی»، «یک مهتابی دیگر با تو فاصله دارم» ، «پاره‌های عاشقی» و «پاره‌های ممنوع» اشاره کرد. «به رویای ما شلیک می‌شود» تازه‌ترین مجموعه شعر اوست.
منبع: خبرگزاری کتاب ایران